ایران رکورد دار مصرف دارو

دکتر سیده نگار موسوی*
 negar_mousavi@ymail.com
سلامتی نعمتی است که ارزش آن تا از دست نرود نمایان نمی شود. توجه به سلامتی و بهداشت هر جامعه ای
 از عوامل موثر در توسعه پایدار آن اجتماع بوده و البته نقش دارو در این میان بسیار تاثیر گذار است. مصرف دارو یکی از مهمترین روش های درمان است که به عنوان آخرین و حساس ترین مرحله در چرخه سلامت و بهداشت محسوب می گردد. اما آنچه در این میان حائز اهمیت است موضوع مصرف بی رویه دارو در ایران است که در سال های اخیر توجه رسانه ها و مسئولین را به خود جلب کرده است. آمارهایی مانند مصرف 4 برابر میانگین جهانی دارو در کشور و قرار گرفتن ایران در میان 20 کشور نخست دنیا در مصرف دارو باعث نگرانی مسئولین حوزه سلامت کشور شده است. تحقیقات نشان می دهد بیش از بیست درصد مردم ایران بصورت خودسرانه دارو مصرف می کنند و این ها تنها چند نمونه از آمار دارو دوستی


 مردم ایران را نشان می دهد و می توان براحتی به این مطلب اذعان داشت که ایرانی ها هرچقدر که از مراجعه به پزشک گریزانند از مصرف داروهای بدون نسخه و تجویز شده از دوستان و آشنایان و اینترنت استقبال می کنند.  اگرچه سلامت فرد توسط مصرف به جا و درست دارو به او باز می گردد، اما مصرف نادرست و زیاده از حد آن می تواند
 اثرات و عواقب خطرناکی بدنبال داشته باشد و علاوه بر افزایش مضاعف هزینه های درمانی، حتی در مواردی به مرگ بیمار ختم شود.  البته هرگز نباید از نقش داروخانه ها
 از فروش داروهای بدون نسخه نیز غافل شد چرا که با یک مراجعه ساده به داروخانه های کشور می توان براحتی سطح وسیعی از داروها از انواع مسکن ها تا آنتی بیوتیک ها را تهیه نمود. در کشور سالانه بیش از 400 میلیون مراجعه ی نسخه ای به داروخانه ها انجام می شود و اگر داروهای بدون نسخه به آن اضافه شود تاییدی بر میزان مصرف دارو در میان ایرانیان خواهد بود. به گزارش سازمان غذا و دارومیزان تجویز دارو توسط پزشکان ایرانی نیز بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است به نحوی که در ایران تعداد داروهای تجویز شده در هر نسخه در متوسط کشوری بیش از 6 قلم است و این در حالی است که میانگین جهانی کمتر از دو قلم در هر نسخه است. بنابراین پزشکان نقش حساس تری در ترویج و اشاعه ی
 مصرف غیر منطقی و بالای دارو و جهت دهی فرهنگ دارو درمانی مردم دارند. بطور کلی می توان بیان نمود
 نبود اعتماد کافی به کیفیت دارو و دسترسی آسان به آن، نبود پزشک در برخی موارد، گرانی قیمت درمان و از همه مهم تر
 نداشتن اطلاعات کافی از جمله مهمترین علت های
 مصرف خودسرانه دارو در بین ایرانیان است. قطع به یقین فرهنگ سازی در هر زمینه ای سخت و زمان بر است و تغییر فرهنگ مصرف دارو که به عنوان یک عادت غلط در بین ایرانیان رو به گسترش است مسئله ای سخت تر.
مسئولان بهداشت و درمان و تمامی بخش هایی که به نوعی با سلامت مردم درگیرند، باید در کنار برنامه هایی که برای ترویج سلامت و بهداشت جامعه پایه ریزی
می کنند به این مهم نیز توجه نمایند تا با برنامه ریزی صحیح آموزشی با بالا بردن سطح آگاهی افراد جامعه این عادت بد و غلط را ریشه کن نمایند.