ظرفیت سازی جهانی با ورود به سازمان های بین المللی

روابط میان ملت ها در گذشته تنها از طریق دولت ها و به دو صورت خصمانه و دوستانه جلوه می کرد و بنابراین تنها اراده دولت ها بود که مشخص می ‌كرد دو ملت با یکدیگر چگونه و تا چه میزان می توانند رابطه داشته باشند. اما فضای حائل میان دو ملت در این حد باقی نماند و چالش های جهانی شدن سبب شد تا اداره کره‌خاکی به عنوان یک کل، دگرگونی های جدیدی را تجربه کند و آن نيز کنترل اراده دولت‌ها و تقویت جو بین المللی حاکم میان ملت های گوناگون بود. در این بین سازمان های بین الدولی و همچنین ارگان های مردم نهاد تا حدی برجسته شدند که نفوذ قابل توجهی را در مناسبات بین المللی برای خود دست و پا کردند. سازمان ملل متحد از جمله برجسته ترین این نهادهاست. اگرچه سازمان های بین المللی عاری از انتقاداتی نظیر سیطره قدرت های بزرگ در آن ها نیستند اما در بزنگاه های مهمی با اتحاد کشورها توانسته اند بر عزم شکننده کشورهای مدعی قدرت مقابله کنند. جدیدترین نمونه آن، قطعنامه های ضد اسرايیلی یونسکو، به عنوان یک سازمان تخصصی تحت نظارت سازمان ملل و در ادامه خروج آمریکا از آن‌است. همچنین نهادهای گوناگون بشردوستانه، فعالیت های گسترده ای در کشورهای آسیب پذیر و در حال توسعه دارند. جمهوری اسلامی ایران نیز همواره سیاست خود را بر تعامل با سازمان های بین المللی فعال ‌در عرصه جهانی نهاده و کمال همکاری مربوط را با ارگان های مختلف سازمان ملل متحد داشته است. در حال حاضر بیش از 15 دفتر سازمان ملل متحد‌و چندین سازمان غیر دولتی بین المللی در زمینه های مختلفي در ایران فعالیت دارند. یکی از عرصه هایی که دولت ایران به آن پا گذاشته است، فعالیت در دیوان بین المللی کیفری است. دادگاهی بین المللی که بیش از 100 کشور در آن عضور هستند و به مثابه ضمانت اجرایی برای مجازات مجرمان بین‌المللی در شرایط مختلف تلقی می ‌شود. کشور ایران با توجه به اینکه سند الحاق به این سازمان را امضا کرده اما به تصویب مراجع صلاحیت دار داخلی نرسانده است، به عنوان عضو ناظر قلمداد می‌شود. اهمیت این نهاد بین المللی از آنجایی نشأت می‌گیرد که جنایتکاران بین المللی بدون برخورداری از مصونیت مقامی خود تحت دادرسی قرار می گیرند. البته این سازمان بین المللی تا دادرسی همه‌جانبه جرایم بین المللی ارتکاب یافته توسط افراد در کشورهای قدرتمند، تاحدی ناتوان عمل‌كرده است اما تقویت آن سبب می شود تا جمهوری اسلامی ایران بتواند گام‌های موثری در زمینه تروریسم بین الملل و حامیان پنهان آن بر دارد. در امتداد این مساله، شانزدهمین اجلاس «مجمع دول عضو» دیوان کیفری بین المللی از روز دوشنبه ۱۳ آذر۱۳۹۶ به مدت 10 روز در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار خواهد شد که به عنوان فرصت بی نظیري برای کشورمان محسوب می‌شود تا با مشارکت فعال، گامی در جهت تقویت آن به سوی عدالت جهانی و حمایت از ستم دیدگان فراملی، بردارد. در مجمع دول عضو، علاوه بر دولت های عضو، دولت های غیر عضو مانند جمهوری اسلامی ایران نيز به عنوان عضو ناظر، می توانند شرکت کنند. همچنین نمایندگان سازمان های مردم نهاد و نمایندگان سازمان های بین المللی از دیگر شرکت کنندگان در اجلاس‌های سالانه مجمع دول عضو هستند. علاوه بر دستورالعمل های رسمی، اجلاسیه دول عضو، فرصتی برای دولت ها ست تا نظرات خود را در ارتباط با موضوعات دیوان به سمع و نظر سایر دولت ها برسانند. در هر حال تجربه نشان داده که عقب نشینی از جبهه های بین المللی به ضرر کشور منفعل تمام شده است و مشارکت در آن می تواند ایران را به ابزارهای بین المللی و حمایت‌های مادی و معنوی کشورهای عضو، تجهیز کند. عربستان، کشوری است که اگرچه با روش های قابل انتقاد پيش رفته اما در هر حال در بالا بردن سطح نفوذ در این نوع نهادها موفق عمل کرده است. وزن سیاسی ایران و جایگاه منطقه ای این کشور، مشارکت مادی و معنوی هرچه بیشتر را در این نوع نشست ها و جلسات می طلبد.