مرحله تازه رقابت تهران- ریاض

دکتر صلاح‌الدین هرسنی - علی عبدالله صالح سیاستمدار و رییس‌جمهور سابق یمن دیروز در درگیری‌های این کشور کشته شد. مرگ علی عبدالله صالح در شرایطی اتفاق افتاده است که او در روزهای اخیر علیه دولت وحدت ملی صنعا شوریده و به عربستان سعودی نزدیک شده بود و نیروهای تحت فرمانش به نیروهای محور مقاومت یمن حمله کرده بودند. به این ترتیب او را باید در کنار قذافی در لیبی، مبارک در مصر و بن علی در تونس، قربانی بزرگ دیگر تحولات موسوم به بهار عربی دانست.
مسلما کشته شدن علی عبدالله صالح بدون تبعات نخواهد بود. در سطح داخلی مهم‌ترین پیامد مرگ وی گسترش بحران در این کشور خواهد بود. آن‌گونه که برخی منابع اعلام کرده‌اند، علی عبدالله صالح به وسیله حوثی‌ها کشته شده است و مرگ او در حقیقت تاوان نزدیکی‌اش در پیوستن به جبهه ائتلاف به رهبری عربستان است. در این ارتباط گسترش و تزاید ابعاد بحران در یمن قبل از هر چیز متوجه حوثی‌های این کشور است. در گام نخست، مرگ عبدالله صالح موجب شکاف در وحدت حوثی‌های این کشور خواهد شد، به ویژه آنکه در روز‌های اخیر عربستان توانست با جدا کردن علی عبدالله صالح و نزدیک کردن به ائتلاف، وضعیت حوثی‌ها را بی‌ثبات و دستخوش ضربه‌پذیری و آسیب کند. واقعیت آن است که وجود علی عبدالله صالح مایه دلگرمی حوثی‌های این کشور در رقابت با نیرو‌های ائتلاف به رهبری عربستان بود، حال در فقدان او تمام‌ امید حوثی‌ها برای تبدیل شدن به بازیگر فعال در سپهر سیاست یمن رنگ خواهد باخت. از سوی دیگر‌ علی عبدالله صالح در پرتو بیشتر از دو دهه در کسوت ریاست‌جمهوری این کشور، دارای شخصیتی قابل نفوذ یا همان کاریزما در میان اقوام و قبایل یمن بود و حتی جایگاه خاص در الیت صنعا‌ داشته است. قطعا این طبقات و هواداران مسوولیت مرگ علی عبدالله صالح‌ را به پای حوثی‌ها و رهبر تراز اول آن عبدالمالک حوثی خواهند نوشت. بنابراین حیات و ادامه فعالیت سیاسی حوثی‌ها در ساختار شکننده یمن از طرف طرفداران سنتی علی عبدالله صالح با چالش مواجه می‌شود و چه بسا موجب خواهد شد که بخشی از تداوم بحران در یمن از جدالی و منازعه‌ای باشد که قرار است از سوی طرفداران علی عبدالله صالح علیه حوثی‌ها پیگیری شود.
اما تبعات مرگ عبدالله صالح بیشتر در سطح منطقه‌ای نمود می‌یابد. در این ارتباط مرگ عبدالله صالح فاز تازه‌ای برای تداوم رقابت‌های ایران و عربستان است. این وضعیت به معنای آن است که رقابت منطقه‌ای ریاض و تهران در کنار سایر کانون‌های جنگ‌های نیابتی‌ تشدید می‌شود. به واقع تبعات مرگ عبدالله صالح فرصتی را برای مقامات ریاض فراهم می‌کند که آنها بخواهند رقابت با ایران را از طریق منازعه نظامی پیگیری کنند.
S.Harsani.k@gmail.com