تجارت/ علیرضا ملاحتي : به مناسبت 13 آبان، بيست و چهارمين همايش بيمه و توسعه با عنوان "مديريت ريسک و بيمه: الزامات، چالشها و راهکارها" با حضور وزير امور اقتصادي و دارايي ، رئيس کل بيمه مرکزي، رئيس کميسيون اقتصادي مجلس، رئيس شوراي اسلامي‌شهر تهران، معاونت بانک و بيمه وزارت اقتصاد، رئيس سازمان راهداري کشور و چند تن از نمايندگان و جمعي از مديران شرکت‌هاي بيمه در سالن همايش برج ميلاد برگزار شد.

در اين همايش رئيس کل بيمه مرکزي با اشاره به اينکه در زلزله اخير کرمانشاه مشخص شد که تلاش‌هاي جدي همکاران ما براي پوشش بيمه‌اي موثر واقع شده است گفت:۱۳۰ ميليارد تومان خسارت براي صنعت بيمه بوده که از اين ميزان ۲۵ ميليارد تومان آن پرداخت شده و باقي آن نيز پرداخت خواهد شد. عبدالناصر همتي گفت: در دو دهه گذشته رشد صنعت بيمه ۴ برابر رشد GNP بوده است و ضريب نفوذ بيمه از ۰.۳۴ درصد به ۲.۲ درصد رسيده است.او ادامه داد: در هشت ماهه‌امسال نيز رشد صنعت بيمه ۲۰ درصد بوده است که رشد خسارت هم متناسب با آن بوده است که نشان مي‌دهد در صنعت بيمه روند کنترل ريسک جدي گرفته شده است و علي‌رغم خسارت‌هاي سنگيني که رخ داده، ولي روند پرداخت خسارت متعادل است.همتي افزود: وظيفه نهاد ناظر بيمه‌اي حصول، اطمينان از تامين حقوق بيمه گزاران و بالطبع در اين راستا حقوق بيمه گران است. چارچوب حاکميت شرکتي منافع کليه ذينفعان از جلمه بيمه گزاران و سهامداران خود را تامين مي‌کند. به موجب آيين نامه مصوب شوراي عالي بيمه در مورد حاکميت شرکتي، شرکت‌هاي بيمه بايستي سيستم‌هاي اثربخش مديريت ريسک و کنترل‌هاي داخلي داشته باشند.وي بيان کرد: دو سيستم فوق بايستي چهار وظيفه اصلي را تامين کنند مديريت ريسک، تطبيق، آکچوئري و حسابرسي داخلي، لذا مديريت ريسک و آکچوئري جزو الزامات اصلي حاکميت شرکتي هستند. فلسفه وجودي کسب و کار بيمه گري، قبول ريسک از بيمه گزاران و تجميع و توزيع آن است. شرکت‌هاي بيمه بايستي ريسک‌هاي تهديد کننده کسب و کار خود را شناسايي و مديريت کنند.همتي بيان کرد: نهاد ناظر هم وظيفه دارد اثربخشي اقدامات بيمه گر را رصد کرده و از کفايت اقدامات انجام گرفته اطمينان حاصل کند. بديهي است اگر بيمه گر نتواند ريسک‌هايي را که مي‌پذيرد به شکل اصولي و منطقي مديريت کند، با عواقب ناگواري مواجه مي‌شود. به علت متغير بودن و پويايي پرتفوي ريسک شرکت‌هاي بيمه، صنعت بيمه بايد به طور دائم اين ريسک‌ها را رصد نموده و راه حل‌هاي بيمه‌اي براي مديريت آنها را عرضه کند. چالش اصلي در مقوله مديريت ريسک صنعت بيمه، فقدان برداشت يا رويکرد صحيح نسبت به اين موضوع مهم است. فقدان آموزش‌هاي دقيق و صحيح و ضعف ارتباطات بين المللي دو دليل مهم اين چالش است.او ادامه داد: به موجب آيين نامه حاکميت شرکتي، شرکت‌هاي بيمه ملزم به طراحي و ايجاد سيستم‌هاي مديريت ريسک و کنترل‌هاي داخلي و واحدها و کميته‌هاي مربوط هستند و به اين نکته هم واقفيم که پياده سازي و استقرار کامل و نهادينه شدن آن در فرهنگ سازماني شرکت‌هاي بيمه زمان بر خواهد بود.

همايش امسال نيز در همين راستا و در جهت طرح و پيگيري موضوع مهم مديريت ريسک در سطح بنگاه‌هاي کشور و شرکت‌هاي بيمه است.رئيس‌کل بيمه مرکزي ادامه داد: بيمه مرکزي در کنار طراحي، تصويب و ابلاغ مقررات حاکميت شرکتي اقدامات مهم ديگري براي تعميم و توسعه بيمه و کنترل توانگري و اعمال نظارت بهينه در طول يک سال گذشته انجام داده است اعم از حرکت به سمت تخصصي کردن شرکت‌هاي بيمه، تفکيک حساب‌هاي بيمه‌هاي عمر از غير عمر و تامين شرايط و مقررات لازم براي تامين شرکت‌هاي تخصصي بيمه عمر و از همه مهمتر تشکيل يک مديريت متخصص و متمرکز براي نظارت بر بيمه‌هاي زندگي در بيمه مرکزي.وي همچنين توضيح داد: عملياتي کردن نظارت onsite بر شرکت‌هاي بيمه و گسترش تدريجي فعاليت مديريت مرتبط با اين موضوع يعني نظارت بر شرکت‌هاي بيمه و تصويب آيين نامه ۹۴ در شوراي عالي بيمه که از سال 1397 جايگزين آيين نامه ۸۱ مي‌شود از اين جمله‌اند.همتي عنوان کرد: از ديگر برنامه‌ها تعميق کنترل توانگري مالي شرکت‌هاي بيمه با رويکرد تاکيد بر اخذ تدريجي ذخاير لازم بر ريسک‌هاي بيمه‌اي توسط شرکت‌هاي بيمه است و همچنين تاکيد بر تامين سرمايه لازم تا پايان سال بر اساس مصوبه هيات وزيران.وي به موضوع به تصويب رساندن آيين نامه قانون بيمه شخص ثالث و اجرايي کردن بخش‌هاي اصلي قانون و رفع مشکلات و معايب قانون قبلي اشاره کرد و گفت: پيگيري و نظارت بر پرداخت خسارت‌هاي سنگين يک سال گذشته که عمدتا به علت عدم رعايت اصول ايمني و نبود مديريت ريسک در سمت بيمه گزاران و بعضا بيمه‌گران هزينه‌هاي سنگيني را بر کشور و صنعت بيمه تحميل کرد.رئيس کل بيمه مرکزي همچنين گفت: موفقيت در کسب پوشش‌هاي اتکايي از شرکت‌هاي معتبر اتکايي خارجي براي حوادث فاجعه‌اميز در پي گشايش‌هاي ناشي از برجام که نتيجه تلاش‌هاي ديپلماتيک دولت و پيگيري و مذاکرات فشرده صنعت بيمه با طرف‌هاي خارجي بود قابل ذکر است.

از سوي ديگر وزير اقتصاد بر لزوم خصوصي شدن سه شرکت بيمه آسيا، البرز و دانا تاکيد کرد و گفت: به طور جدي پيگير خصوصي شدن اين سه شرکت هستم. مسعود کرباسيان گفت: بيمه مي‌تواند ثبات و آرامش و اطمينان بخشي را به سرمايه گذار بدهد.وي افزود: بيمه‌ها از منابع مازادي که دارند، مي‌توانند سود ايجاد کنند و سرمايه مازاد را وارد بازار سرمايه کنند؛ در سال‌هاي اخير صندوق‌هاي بيمه به خوبي عمل کردند و اطمينان را به جامعه بازگرداندند.وزير اقتصاد ادامه داد: حتما صندوق‌هاي بيمه به لحاظ پوشش ريسک خود مي‌توانند از منابع مازاد خود استفاده کنند.کرباسيان با اشاره به سياست‌هاي ابلاغي اقتصاد مقاومتي از سوي رهبر معظم انقلاب، گفت: دو نقش پررنگ و دو سياست درباره اقتصاد مقاومتي ابلاغ شده که يکي تاب آوري اقتصاد کشور و ديگري کاهش آسيب پذيري است که هر دو نقش بيمه را نشان مي‌دهد.اين عضو کابينه دولت دوازدهم، اظهارات اخير رهبر معظم انقلاب درباره اقتصادِ امن را يادآور شد و افزود: بايد اقتصاد امن را در هر بخش و سازماني تعريف کنيم ولي سهم بيمه در اين موضوع مهم است و اميدوارم اين سمينار اين موارد را معين تر تعريف کند.وي افزود: اتفاقاتي که در کشور ما رخ داده و مکرر هم در حال رخ دادن است، اهميت بيمه را پررنگ تر مي‌کند. در حوزه معادن، ساختمان در شهرهاي بزرگ، نفت و گاز و پالايشگاه‌ها، حمل و نقل، حوادث جاده اي، راه آهن، از همه مهم تر بلاياي طبيعي حوادث متعددي رخ داده که صنعت بيمه بايد نقش پررنگ تري در آن داشته باشد.وزير اقتصاد با اشاره به حادثه تاسف بار زلزله کرمانشاه، اظهار داشت: جا دارد از مجموعه بانک‌ها و بيمه‌ها تشکر کنم که کمک کردند هرچند که مصيبت بر جاي خود بود.وي با تاکيد بر اينکه بيمه بايد نفوذ بيشتري در زندگي مردم داشته باشد، افزود: بيمه، انتقال مسئوليت از يک بيمه گذار به شرکت بيمه است که در کنار اين موضوع، ايجاد استاندارد بايد بکند؛ ايمني و حفظ استانداردها در صدور بيمه نامه‌ها بايد مورد توجه قرار گيرد.کرباسيان گفت: متاسفانه سهم ما در بيمه‌هاي زندگي کم است و در برنامه ششم بايد سهم بيمه‌هاي زندگي به 50 درصد برسد.

در منطقه خاورميانه هرچند سهم بيمه‌هاي زندگي ما بالاتر است ولي نسبت به دنيا اين رقم کم است و بايد به آن سمت برويم.وزير اقتصاد با بيان اينکه ضريب نفوذ از 2.2 درصد بايد به 7 درصد در پايان برنامه ششم برسد، اظهار داشت: خصوصي سازي در بيمه‌ها را بايد دنبال کنيم و سه شرکت بيمه اي که در اختيار دولت است را بايد واگذار کنيم.وي ادامه داد: بيمه مرکزي نقش رگولاتوري و سياستگذاري را دارد و بيمه ايران نيز در اختيار دولت است ولي ساير بيمه‌ها بايد خصوصي باشند.کرباسيان به برداشتن موانع براي مذاکره با شرکت‌هاي اتکايي خارجي بعد از برجام اشاره کرد و افزود: بعد از برجام بحث‌هاي بيمه‌هاي اتکايي آغاز شده و بايد به طور جدي پيگيري شود.وي با ذکر خاطره اي از دوران فعاليت خود در صنعت نفت و تدبير بيژن زنگنه گفت: امروز با تدبيري که در سال‌هاي گذشته زنگنه انجام داد ما ديگر صندوق بيمه در صنعت نفت نداريم و همه ريسک‌ها به صنعت بيمه انتقال يافته است.

در ادامه وزير نفت با بيان اين‌که خطرات موجود در صنعت نفت زياد است، از مديران صنعت بيمه خواست تا به معني واقعي در زمان صدور بيمه نامه مديريت ريسک انجام دهند. بيژن نامدار زنگنه گفت: صنعت نفت با سه خطر بزرگ روبه‌رو است: يکي خطر مواد سوزاننده، ديگري کار با فشار بسيار بالا و سوم سمومي‌است که در چند ثانيه مي‌تواند جمعيت زيادي را هلاک کند.وي افزود: سال گذشته از همتي خواهش کردم که بيمه را در صنعت نفت جدي بگيريد؛ بيمه‌هاي دولتي نه ارزيابي ريسک انجام مي‌دهند نه مميزي مي‌کنند. من خواهش کردم بيمه‌ها کار حرفه‌اي‌شان را انجام دهند. مي‌توانم دستور اداري دهم که نکاتي را رعايت کنند ولي به خصوصي‌ها نمي‌توان دستور داد. ولي بيمه‌ها کارشان بايد حرفه‌اي باشد.نامدار زنگنه ادامه داد: نبايد بگذاريم حوادثي رخ دهد و اگر رخ داد بايد با تيم کامل آن را مهار کنيم. درست است که مديري تخلف کرده ولي شماها بايد خسارت را بدهيد . بيمه‌ها مي‌توانند کاهش دهنده خسارت در حوزه نفت باشند. فکر نکنيم بيمه خوب بيمه اي است که در مراحل اوليه بيمه با اغماض برخورد مي‌کند.وي افزود: بيمه‌ها و بيمه‌هاي اتکايي نقش پر رنگي در صنعت نفت مي‌تواند داشته باشد. من انتظار دارم بيمه را در صنعت نفت سخت و جدي بگيريد. خيلي وقت‌ها به علت گراني و ارزاني تجهيزات غير استاندارد نصب مي‌شود ولي شما‌ها در صنعت بيمه نبايد بگذاريد اين موارد رخ دهد و بايد اين موارد را در ابتداي قرارداد بيمه لحاظ کنيد.

شرايط نامطلوب بيمه‌ها و بانک‌ها

س از آن رييس کميسيون اقتصادي مجلس با اشاره به وضعيت صورت‌هاي مالي شرکت‌هاي بيمه شرايط صنعت بيمه را بسيار نامطلوب عنوان کرد. محمدرضا پورابراهيمي‌با بيان اينکه مأموريت صنعت بيمه پوشش ريسک است، گفت: بنابراين صنعت بيمه انتظار مي‌رود خود دچار ريسک نباشد، براي پوشش ريسک‌ها با چالش مواجه نشود.وي افزود: به دليل عدم اجراي مقررات و ضعف نظارتي در دوره‌هاي مختلف، صنعت بيمه داراي شرايطي است که نمي‌تواند وظايف خود را به درستي اجرا کند.رئيس کميسيون اقتصادي مجلس با اشاره به ورشکستگي بيمه توسعه گفت: بيمه توسعه سم مهلکي براي صنعت بيمه کشور بود.وي ادامه داد: گزارش‌هايي که از صورت‌هاي مالي بانک‌ها مي‌رسد، نشان مي‌دهد که شرايط بسيار نامطلوب است و تراز تلفيقي صنعت بيمه در مجموع زيان‌ده است که البته بخشي از اين زيان‌دهي متعلق به بيمه ايران است.پورابراهيمي‌اضافه کرد: نکاتي که اشاره کردم مربوط به صورت‌هاي مالي فعلي است و اگر صورت‌هاي مالي براساس استانداردهاي جديد حسابداري IFRS تدوين نشده است که اگر اين اتفاق مي‌افتاد قطعاً زيان‌دهي صنعت بيمه همانند اتفاقي که براي بانک‌ها افتاد، افزايش مي‌يافت.وي با تأکيد بر اينکه بايد يک تصميم اساسي براي اصلاحات در صنعت بيمه گرفته شود، اظهار داشت: وقتي صورت‌هاي مالي برخي شرکت‌هاي بيمه را مي‌بينم، تعجب مي‌کنم که اساساً اين شرکت‌ها با چه هدفي به فعاليت خود ادامه مي‌دهد. اگر اصلاحات اساسي در صنعت بيمه انجام نشود، بايد نگران آينده اين صنعت باشيم.رئيس کميسيون اقتصادي مجلس با اشاره به ترکيب سهامداري بسياري از شرکت‌هاي بيمه افزود: با وجود برخي واگذاري‌ها و سهام عدالت و سهم دولت در شرکت‌هاي بيمه، مي‌بينيم که با وجود ظاهر شدن نام شرکت‌هاي بيمه در تابلوهاي بورس، هنوز مديران دولتي اين شرکت‌ها را مديريت مي‌کنند که ترکيب مديريتي آنها به گونه‌اي است که اغلب اين مديران بايد دو دهه پيش بازنشست مي‌شدند.وي ادامه داد: امروز نيروهاي باسواد و جوان دانشگاهي وجود دارند و مي‌توانند با ايده‌هايي نو و خلاق، صنعت بيمه را به پيش ببرند، اما متأسفانه کساني شرکت‌هاي بيمه را مديريت مي‌کنند که به سبک پنجاه سال پيش فکر مي‌کنند.وي يکي از اثرات مثبت توجه به جوانان را تحولات صورت گرفته در بازار سرمايه دانست و گفت: قانون بازار سرمايه توسط جوانان نوشته شد و انتظار ما اين است که صنعت بيمه هم اين پوست‌اندازي را انجام دهد و بگذارد مديران جوان و افراد جوان وارد عرصه مديريت در شرکت‌هاي بيمه شوند.پورابراهيمي‌با اشاره به زلزله‌هاي اخير بر ضرورت تعيين تکليف بيمه منازل مسکوني تأکيد کرد و گفت: طرحي در مجلس در دست بررسي است که همه منازل مسکوني تحت پوشش بيمه قرار گيرد که مذاکراتي با دولت و آقاي جهانگيري انجام شده و ايشان ضمن اعلام موافقت، نامه مربوطه را به وزير اقتصاد ارجاع داده است.رئيس کميسيون اقتصادي مجلس تصريح کرد: اگر ظرف مدت يک هفته آينده نامه از طرف دولت به مجلس ارسال شود، شرايط تصويب آن در مجلس ايجاد خواهد شد و اميدواريم اين طرح را قبل از در دستورکار قرار گرفتن لايحه بودجه، در مجلس تصويب کنيم.پورابراهيمي‌همچنين با اشاره به گذشت هشت سال از اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده، گفت: اشکالات متعدد بر اين لايحه وارد شده و به همين دليل زمان آن رسيده است که اصلاحات مورد نظر انجام شود.رئيس کميسيون اقتصادي مجلس تصريح کرد: يکي از مواردي که بايد در دستورکار قرار گيرد بحث معافيت صنعت بيمه از پرداخت ماليات بر ارزش افزوده است، چرا که مأموريت صنعت بيمه، کاهش ريسک و هدف کشور توسعه صنعت بيمه است.پورابراهيمي‌گفت: نظر ما اين است که موضوع حذف صنعت بيمه از پرداخت ماليات بر ارزش افزوده را نهايي کنيم، اما اگر نظر فعالان صنعت بيمه اين باشد که به جاي حذف از روش استرداد ماليات بر ارزش افزوده استفاده کنيم، مديران صنعت بيمه مي‌توانند اين نظر خود را به صورت مکتوب به کميسيون اقتصادي ارائه دهند و ما سعي مي‌کنيم، در مدت دو تا سه هفته آينده، لايحه اصلاح قانون ماليات بر ارزش افزوده را در کميسيون جمع‌بندي کنيم.

همچنين رييس شوراي شهر تهران روش فرست لاس را از جمله روش‌هاي مناسب براي ارائه بيمه به شهرداري‌ها دانست و گفت: روش فرست لاست در مترو باعث شد تا هزينه بيمه تجهيزات گران قيمت تا حد زيادي کاهش يابد. محسن‌هاشمي‌گفت: بيمه گذاران دنبال شفافيت در قراردادها هستند؛ روش فرست لاست براي خودروهاي اتوبوسراني هم مي‌تواند مورد استفاده قرار گيرد.وي با اشاره به خاطرات مرحوم آيت الله‌هاشمي‌گفت: در سال ۱۳۷۳ حق بيمه توليدي حدود ۳۰ تا ۴۰ ميليارد تومان در سال بود ولي امروز رقم پرتفوي بيمه ۳۰ تا ۴۰ هزار ميليارد تومان رسيده است.هاشمي‌با اشاره به آتش سوزي ساختمان پلاسکو اظهار داشت: در پلاسکو نمي‌توانيم پرداخت بيمه اي داشته باشيم زيرا مديران شهري بيمه را جدي نگرفته‌اند.رئيس شوراي شهر تهران ادامه داد: براساس ارقامي‌که در مطبوعات خواندم در زلزله کرمانشاه تعهد بيمه اي ۱۳۰ ميليارد تومان است ولي رقم خسارت‌ها بيش از يک هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان ارزيابي شده است.وي تصريح کرد: اين آمادگي را داريم بستر عقودي را براي چنين فعاليت‌هايي در تمامي‌شهرها آماده کنيم.هاشمي‌با اشاره به خدماتي که صنعت بيمه به شهرها ارائه مي‌دهد، گفت: يکي از اين خدمات، مسئوليت جامع شهرها و شهرداري‌هاست که براساس متن آن، چنانچه شهرداري‌ها خسارتي را به اشخاص حقيقي و حقوقي وارد شود، پرداخت مي‌کند.رئيس شوراي شهر تهران خدمت ديگر شرکت‌هاي بيمه را بيمه‌هاي مهندسي عنوان کرد و افزود: اين بيمه نامه عيوب اساسي و پنهان ساختمان‌ها را در طول سال‌هاي آينده مورد نظر قرار مي‌دهد که مي‌تواند براي توسعه شهري بسيار مهم باشد.هاشمي‌اظهار داشت: اين بيمه نامه عيوب پنهان ساختمان، مصالح نامرغوب و مسائل مربوط به طراحي و غيره را بيمه مي‌کند؛ لازم است تبليغات بيشتري براي افزايش آگاهي و فراگير شدن اين بيمه نامه انجام شود.