روزنامه اعتماد
1395/12/10
متهم اصلي تخريب محيط زيست تصميم‌گيران كشورند
گروه جامعهتغيير اقليم، كلمه كليدي مباحث اخير انرژي و محيط‌زيست است كه چند سالي مي‌شود همه دنيا را تسخير كرده است موضوع صحبت اين روزهاي محافل علمي، اجرايي و مديريتي است. افزايش گازهاي گلخانه‌اي، ذوب شدن يخچال‌هاي طبيعي و نزول بارش‌هاي عجيب و جاري شدن آنها به شكل سيلاب همه از عواقب اين پديده محيط‌زيستي است، پديده‌اي كه دنيا هرچه پيش مي‌رود، جهان هرچه صنعتي‌تر مي‌شود، شهرها هرچه عريض و طويل‌تر مي‌شوند، خودروها و كارخانه‌ها هرچه بيشتر كار مي‌كنند و آلايندگي بيشتر روانه جو مي‌كنند، بيشتر دچار تغيير و تحول مي‌شود و اوضاع آب و هوايي كشورها را بيشتر زير و رو مي‌كند. در نخستين كنفرانس بين‌المللي تغيير اقليم توسط پژوهشكده سوانح طبيعي و دانشگاه خواجه نصير كه با حضور وزير نيرو برگزار شد، به اثرات تغيير اقليم بر كشور پرداخته‌شد، مباحثي كه مسبب آن بودند و راهكارهاي مدنظر كارشناسان در اين جلسه به بحث گذاشته‌شد.
وزير نيرو با اشاره به اينكه بحث تغيير اقليم مبحثي است كه همه كشورها امروز با آن درگيرند، اعلام كرد: تغيير اقليم به معناي تغيير بلندمدت شرايط آب و هوايي، تمام ابعاد زندگي انسان را تحت تاثير قرار داده. اقتصاد و مسائل اجتماعي از اين موضوع متاثرند و تهديدي براي زيست نسل حاضر و آينده به شمار مي‌آيد. انتشار گازهاي گلخانه‌اي كه موجب گرمايش زمين شده اثرات جانبي چون ذوب يخچال‌هاي طبيعي، جريان سيلاب‌هاي مهيب، وقوع توفان‌هاي شديد و خشكسالي‌هاي مستمر دارد.
حميد چيت‌چيان با اشاره به نمودهاي تغيير اقليم در بخش آب در كشور گفت: در مقايسه با دو دهه گذشته، ما كاهش 10 درصدي بارش در كشور داشتيم. در سال‌هاي خشكسالي شديد، اين رقم متفاوت بود كه آثار و تبعاتش را مي‌توان در افزايش حدود 5/1 درجه دماي كشور كه موجب شده حدود ۲۵ ميليارد مترمكعب تبخير منابع آب افزايش يابد و از دسترس بشر خارج شود، كاهش۲۰ درصدي رواناب و جريان آب در رودخانه‌هاي كشور، كاهش ميزان ۱۵ درصدي تعذيه آب زيرزميني، كاهش نسبت ريزش برف در مقايسه با باران ديد. خط تراز برف در ارتفاعات حدود ۲۰۰ متر افزايش داشته، همچنين زمان ذوب برف‌ها هم يك ماه زودتر اتفاق مي‌افتد، پايداري منابع برف هم كم شده. تعداد دفعات باران‌هاي غيرموثر هم افزايش يافته، در واقع باران‌هايي كه در هر نوبت كمتر از ۵ ميلي‌متر مي‌بارد، فرصت اين را پيدا نمي‌كند كه به منابع آب زيرزميني يا جريان آب‌هاي سطحي ملحق شود. از سوي ديگر تبخير اين‌بارندگي‌ها بالاست، بيشترين كاهش بارندگي به حوزه درياي عمان و خليج فارس تعلق دارد.
شهرهاي بزرگ و كوچك‌مان مشكل آب دارند
چيت‌چيان به آب شرب شهرها اشاره كرد و گفت: در اغلب شهرهاي بزرگ كشور با مشكل تامين آب شرب مواجهيم. انتقال آب از زرينه‌رود به تبريز ديگر كفايت نمي‌كند. زماني بود كه يك سد كرج آب تهران را تامين مي‌كرد، الان ديگر با ۴ سد ديگر هم كه ساخته‌شده هنوز دچار مشكليم. در شيراز خط يك انتقال آب اجرا شده، خط دوم هم دارد اجرا مي‌شود، همين طور خط دوم آب براي زاهدان دارد اجرا مي‌شود. اينها هم ناشي از كاهش منابع است. فقط هم به شهرهاي بزرگ اختصاص ندارد، در عباس‌آباد بانه هم يك سد ساخته شد كه كفايت نمي‌كرد، يك سد ديگر هم داريم مي‌سازيم. با افزايش جمعيت و كاهش منابع براي تامين آب شرب با پيچيدگي ويژه‌اي مواجهيم. مساله زيان‌هاي ناشي از كاهش بارندگي و افزايش تبخير به طور خاص در خوزستان، فارس و هرمزگان زندگي مردم را تحت فشار قرار داده است.
وزير نيرو همچنين به خشك‌شدن تالاب‌ها پرداخت. از نگاه چيت‌چيان، مساله خشك شدن تالاب‌ها از نمودهاي ديگر تغيير اقليم است كه متاسفانه در تمام تالاب‌ها با آن مواجهيم. بروز و شدت يافتن پديده گرد و غبار از ديگر مسائلي است كه از اثرات پديده تغيير اقليم به حساب مي‌آيد كه هم در استان‌هاي جنوبي و شرقي كشور و هم در استان‌هاي غربي شرايط بسيار سختي براي زندگي مردم ايجاد كرده. الان دامنه اين گردو غبار فقط به استان‌هاي مرزي محدود نيست، به تهران، قم و مركز كشور هم رسيده و تا حدودي تحت تاثير قرار داده است.
سلامت شهروندان كه به طور مستقيم از بحث تغيير اقليم تاثير مي‌گيرد، بحث مهمي است كه مسوولان كشور اخيرا بارها به آن اشاره كرده‌اند، اما اقدامات جدي در اين زمينه هنوز جاي ابهام دارد. به گفته چيت‌چيان اين نمودها به اضافه افزايش جمعيت و افزايش مصرف آب تاثيرات بسزايي بر زندگي افراد داشته كه نخستينش سلامت انسان‌هاست. تاثيرات اقتصادي و كشاورزي مساله دومي است كه اين پديده مستقيم بر آن تاثير مي‌گذارد. او ادامه داد: كشاورزي در بسياري از مناطق دچار مشكل شده؛ زماني بود كه در جهرم فارس با ۲۰ متر كندن زمين به آب مي‌رسيديم، در گزارشي كه در سفر اخيرم به استان فارس دادند، عمق چاه‌ها به بيش از ۵۰۰ متر رسيده است. علاوه بر اينكه با كاهش آب زيرزميني و منفي‌شدن تراز آب مواجهيم، اين به دست آوردن آب نياز به انرژي مضاعفي دارد. در برخي نقاط كه اصلا ديگر آبي وجود ندارد. بسياري از باغات پسته در كرمان خشكيده و باغداران از اين محصول پرارزش محروم شده‌اند.
تعليق فعاليت‌هاي اقتصادي در نتيجه وضعيت منابع آب از مسائل غيرقابل انكار در وضعيت امروز كشور ما است كه به دنبال خود اثرات اجتماعي هم دارد. تخليه روستاهايي كه نه‌فقط آب كشاورزي ندارند كه از آب شرب هم محروم شده‌اند، مهاجرت به شهرها و افزايش حاشيه‌نشيني و افزايش سكونتگاه‌هاي غيررسمي از عوارض اجتماعي اين پديده محسوب مي‌شود. چيت‌چيان با اشاره به موارد مذكور اعلام كرد: اختلاف بر سر منابع آب نه فقط بين استان‌هاست كه بين شهرستان‌هاي يك استان و حتي بين مصارف گوناگون در يك شهر هم ديده‌شده، افرادي هم در اين ميان تلف شده‌اند. آنچه قابل توجه است اين است كه ما با يك مساله كاملا جدي مواجهيم كه نمودها و تاثيرات اقتصادي- اجتماعي‌اش زندگي ما را كاملا تحت تاثير قرار داده، بايد تجديد نظر اساسي در تمامي شؤون سياسي، امنيتي و اقتصادي‌مان داشته‌باشيم. البته اين مساله منحصر به كشور ما نيست، همه دنيا با آن مواجهند. ما ناچاريم از تمام دانش دنيا استفاده كنيم، پروژه‌هاي تحقيقاتي داشته‌باشيم، مديران و برنامه‌ريزان كشور بر اساس شرايط جديدي كه پيش آمده، بايد برنامه‌ها را اصلاح كنند، روش‌ها، رويكردها و مسيرهايي كه طي كرديم بايد اصلاح شوند.
با اين شرايط نمي‌توانيم بجنگيم
سازگاري با شرايط ايجاد شده به اين معني كه شرايط حاضر را بپذيريم و بر مبناي آن برنامه‌ريزي كنيم، شرايط خشكسالي حاصل از تغيير اقليم، شرايط تقريبا جديدي است كه بايد زيربناي همه سياستگذاري‌ها بشود. چيت‌چيان با تاييد اين بحث، معتقد است: رويكردي كه در دنيا اتخاد شده، سازگاري با اين شرايط است. با اين شرايط نمي‌توانيم بجنگيم، بايد با آن كنار بياييم و شيوه زندگي، اقتصاد، فرآوري‌هاي خودمان را با اين شرايط بايد تطبيق دهيم. از سوي ديگر بايد بتوانيم با توجه به معاهده پاريس، آثار كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي را محدود كنيم و توسعه فناوري‌هاي متناسب با نيازهاي ناشي از تغيير اقليم را در دست داشته باشيم.
او همچنين به اقداماتي كه در اين خصوص انجام شده اشاره كرد و گفت: ايران به معاهده پاريس پيوست، كاربرد انرژيهاي تجديدپذير در حال توسعه است، تا ۲۰۳۰ حداقل ۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات نيروگاه‌هاي استفاده‌كننده از انرژيهاي تجديدپذير شروع مي‌شود. از سوي ديگر امسال براي نخستين بار در شهرهاي اراك، همدان و اصفهان نيروگاه خورشيدي با ظرفيت مگاواتي داشتيم و خواهيم داشت. در كل مي‌توان گفت ۱۶ درصد از كل ظرفيت ۷۶ هزار مگاواتي برق كشور به انرژيهاي آبي و تجديدپذير مربوط است. از اقدمات‌مان در حوزه سدسازي مي‌توان به ۵۰ سدي اشاره كرد كه براي ساخت‌شان برنامه‌ريزي شده بود، پيشرفت فيزيكي هم داشتند اما از برنامه احداث سد كنار گذاشته شدند. من با نگاه مطلق ساخت يا عدم ساخت سد مخالفم، بايد با توجه به ابعاد جديد زيست‌محيطي-اجتماعي- اقليمي تجديدنظر مي‌كرديم.
بيلان منفي در نيمي از دشت‌هاي كشور به خاطر استفاده بيش از حد از آب زيرزميني، محور ديگر سخنان چيت‌چيان بود. او با اشاره به برنامه ششم كه طي آن قرار است 11 ميليارد متر مكعب آب ذخيره شود، گفت: در تمام ۶۰۹ دشت كشور، دشت به دشت ميزان منابع آب سنجيده شده كه به چه ميزان مي‌تواند يا بايد استفاده شوند. حداكثر آب قابل استفاده را مشخص كرده، در مصارف محيط‌زيست، كشاورزي، شرب، صنعت و فضاي سبز ميزان مصرف آب را مشخص كرديم. اين كار براي آب‌هاي سطحي انجام شده، برنامه‌اي كه چيده شده اين است كه براي اينكه آب‌هاي زيرزميني كشور به وضعيت تعادل برگردد و بيلان منفي منتفي شود، ۱۱ ميليارد متر مكعب در سال برداشت‌ها را كم كنيم. اين در قانون برنامه ششم هم تصويب شده. همچنين از آب‌هاي سطحي 77/10 ميليارد مترمكعب آب براي حيات رودخانه‌ها و احياي تالاب‌ها رهاسازي شود. در سيلاب اخير از 8/1 ميليارد مترمكعب آبي كه آمد، به خاطر سدهايي كه ساخته‌شده بود، 4/1 ميليارد مترمكعب ذخيره شد. نمونه‌اش سد سلمان فارسي بود كه اگر اين سد ساخته نشده بود، بايد در خليج فارس دنبال شهرهاي‌مان مي‌گشتيم.
طرح تعادل‌بخشي در راه است
چيت‌چيان در پاسخ به «اعتماد» نيز به كاهش 11 ميليارد مترمكعبي آب در برنامه ششم اشاره كرد و گفت: طرح جامعي را براي اين كار داريم به عنوان طرح تعادل‌بخشي كه به تصويب شوراي عالي آب هم رسيده، اين طرح 15 تا پروژه است كه يازده‌تايش توسط وزارت نيرو اجرا مي‌شود، 3 تايش توسط وزارت جهاد كشاورزي، يكي هم توسط سازمان زمين‌شناسي دارد انجام مي‌شود. براي اين‌كار برنامه اجرايي كامل داريم، هدف اين است كه ما حدود 11 ميليارد متر مكعب تا سال پاياني برنامه ششم از برداشت كاهش دهيم، مثلا براي اين اقداماتي كه انجام شده در دشت مرند و شبستر بيلان منفي كه منتفي شده هيچ، مثبت هم شده و سطح آب زيرزمين بالاتر هم آمده. اگر اين اقدام را در تمام دشت‌ها انجام دهيم، مشكلات حل مي‌شود.
او با تشريح جزييات اين حجم آب گفت: از 11 ميليارد مترمكعبي كه قرار است كم شود، 7/5 ميليارد مترمكعب آن به كم كردن مصرف است كه بيلان منفي از بين برود و 5 ميليارد ديگر براي اين است كه كمك كند به بيلان مثبت برسيم.
تصميم‌گيران كشور متهم اصلي‌اند
همچنين در پنلي كه با حضور كارشناسان و مسوولان دولتي محيط زيست و نيرو برگزار شد، به مسائلي چون مديريت منابع آب اختصاص داده شد. عيسي كلانتري، دبيركل خانه كشاورز و دبير ستاد احياي درياچه اروميه در اين پنل، با هشدار به حاكميت، قانون برنامه ششم را فاقد صلاحيت براي شرايط كنوني كشور دانست و گفت: متهم اصلي تخريب محيط زيست در كشور آنچه به نام ريزگردها مي‌بينيم و خشك شدن منابع آبي كشور، تصميم‌گيران كشورند. مردم حداقل دخالت را در اين زمينه داشتند. قبل از اينكه تغيير اقليم به ما لطمه بزند، سياست‌هاي اجرايي است كه به ما لطمه مي‌زند. به عنوان مثال برنامه ششم كه ان‌شاالله اجرايي نخواهد شد، اگر اجرايي شود نزديك ۴۸ ميليارد مترمكعب آب اضافه مورد نياز كشور خواهد بود. الان بيش از ۱۰۰ درصد آب‌هاي تجديدپذير مصرف مي‌شود، ديگر چيزي از كشور باقي نخواهد ماند. همه قرباني اين نوع تصميمات هستيم.
او همچنين در پاسخ به ديگر اعضاي پنل كه شركت در معاهده پاريس را جزو اقدامات حل بحران مي‌دانستند، گفت: من فكر مي‌كنم آقايان دارند جوك مي‌گويند. به جاي اينكه بگوييد در كنفرانس‌ها حضور فعالي داريد كه نتيجه‌اي نداشته، بگوييد 10 سال پيش چقدر بنزين و گازوييل مصرف مي‌كرديم، امروز چقدر؟ واقعيت اين است كه اوضاع روز به روز دارد بدتر مي‌شود. بنزين ۵۳ ميليون ليتر بود، الان از ۷۰ ميليون ليتر گذشته. گازوييل همين طور. همين برنامه ششم در تضاد كامل با برنامه‌هاي تغيير اقليم است. در اين مملكت چيزي كه وجود خارجي ندارد، حفاظت از محيط زيست است. در برنامه ششم مي‌خواهيم ۹۵ درصد خودكفايي داشته باشيم، اين شدني نيست. تغيير اقليم در كشور ما اثراتش كمتر از سوءمديريت است. من به دولت كاري ندارم، من مي‌گويم حاكميت شامل مجلس، دولت و قوه قضاييه، دستگاه‌هاي نظامي- انتظامي است. مجلس تمام مواردي كه حفاظت محيط زيست و تغيير اقليم بود را كنار گذاشت. منتقد اصلي اين برنامه خود دولت است، در واقع برنامه ششم به دولت تحميل شد. اين در تضاد با محيط زيست است، در واقع در تضاد با منافع نسل آينده است.
علي‌اصغر رجبي، رييس مركز ملي هوا و تغيير اقليم سازمان محيط زيست در پاسخ به كلانتري او را متوجه كارتي شدن بنزين كرد و گفت: درست است كه ما در روز مصرف 57 ميليون ليتر بنزين داشتيم، اگر سيستم كارتي شدن نبود امروز به ۱۴۰ ميليون مي‌رسيديم، نه ۷۰ ميليون. اوايل دولت، مصرف كل نيروگاه‌هاي برق كه بالاترين سهم را در انتشار دارد، ۳۲ ميليارد مترمكعب در سال معادل گاز مصرف مي‌كرده كه امروز با آمدن واحدهاي جديد به ۵۷ ميليارد مترمكعب در سال رسيديم.
فرهاد يزدان‌دوست، عضو هيات علمي دانشگاه خواجه‌نصير نيز با پرداختن به مساله كنار گذاشتن كارشناسان و آناليزورها گفت: از وقتي آناليزورها را كنار گذاشتيم دچار مشكل شديم، ما در زمينه پايش نياز به سرمايه‌گذاري داريم، آگاهي‌رساني از دبستان به بالا نياز است، نياز به برنامه‌ريزي دقيق و پاسخگويي مسوولان داريم.
كلانتري اما در اين خصوص معتقد است: جامعه علمي هم مستقل از مشكلات كشور عمل مي‌كند. سياستمداران ما اصلا تغيير اقليم را باور ندارند، براي اينكه از جرگه روشنفكران عقب نمانند مي‌گويند تغيير اقليم. اما عمل و برنامه‌اي در كار نيست. صنعت ما چه كمكي به تغيير اقليم كرده؟ همان سمندي كه ۱۵ سال پيش ساخته مي‌شد ساخته مي‌شود، همان بنزين به مردم داده مي‌شود. هنوز ۲۳۰ هزار هكتار كشت برنج خارج از شمال داريم يا در عمل هيچ اتفاقي نمي‌افتد يا اهداف جمهوري اسلامي با اهداف مدرن سازگار نيست. در همان دنياي ۳۶ سال پيش‌مان داريم زندگي مي‌كنيم. من خودم طرف كشاورزم، كشاورز مقصر نيست، مقصر اصلي تصميم‌گيران‌اند، هيچ كس حاضر نيست تصميم سخت بگيرد.
رضازاده، مديرعامل شركت آب نيرو اما به مصرف آب كشاورزي اشاره كرد و گفت: اگر ما هنوز ۹۰ درصد آب‌مان صرف كشاروزي مي‌شود و حجم زيادي برنج داريم، برمي‌گردد به اينكه مديريت آب و كشاورزي مان جدا از هم است. بايد به جاي وزارت نيرو و جهاد كشاورزي، وزرات آب، منابع طبيعي و كشاورزي داشته باشيم. برق و انرژي هم جدا بشود.
ناصر مقدسي، قائم مقام سازمان جنگل‌ها نيز به معاهده پاريس اشاره كرد و گفت: آن ۴ درصدي كه در معاهده پاريس سهم ايران است نسبت به غالب كشورها پايين‌تر است. اين عدد از سوي ما اعلام شده، مفهومش اين است كه بين ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰ بايد حجم ۶۰۰ ميليون مترمكعب از گازهاي گلخانه‌اي مان را كاهش دهيم. در واقع تكاليف ملي ما بالاتر از تكاليف بين‌المللي ما است.
حرف مفت زياد مي‌زنيم
كلانتري در جايي ديگر به اروميه اشاره كرد و گفت: ما از عواقب حرف‌هاي‌مان خبر نداريم، مي‌گوييم اروميه را مي‌خواهيم احيا كنيم، حرف زدن مفت است، تفاهم امضا كردن هم مجاني است، اما وقتي مي‌خواهيم عملي كنيم و صحبت پرداخت مي‌شود، خرج حرف‌مان دو ميليارد دلار است. يكسري قوانين مي‌خواهد كه خلاف قوانين تصويب شده كشور است. حرف مفت مي‌زنيم اسمش را مي‌گذاريم خوب حرف زدن. گفتيم در ۱۴۰۴ بايد اقتصاد اول منطقه شويم؛ يعني حداقل بايد به ۱۷ هزار دلار توليد ناخالص برسيم، در حالي كه امروز اين عدد فقط ۴۴۰۰ دلار است. اين يعني حرف زدن ماليات ندارد. متوسط توليد ناخالص داخلي ۴۴۰۰ است. اين رقم در دنيا ۸۵۰۰ است. ايران با دلار ۳۸۰۰ تومان جزو 10 كشور گران مواد غذايي تمام شده است آن هم در عمده‌فروشي.
او همچنين گفت: ما نبايد دوباره چرخ را اختراع كنيم، هر كاري كه دنياي عاقل مي‌كند ما هم بكنيم. خلاف حركت آب كه نمي‌شود حركت كرد. فقر ريشه محيط زيست را در كشور تخريب مي‌كند. اگر نگاهي به تغذيه مردم بيندازيد، مي‌فهميد كه زماني محيط زيست آرامش مي‌يابد كه مردم آرامش داشته باشند. ما از نظر عرضه مواد غذايي در كشور مشكلي نداريم، اما چهار دهك در جامعه مشكل سوءتغذيه دارند. از آنها نبايد انتظار داشته باشيم محيط زيست را حفظ كنند. ما مي‌گوييم خودكفايي در خودرو، مرده شور ريختش را ببرد خودرويي كه به اندازه دو برابر خودروي خارجي دارد آلودگي توليد مي‌كند، اين چه خودكفايي‌اي است. به خاطر توليد چندرغاز گندم و گوشت، نسل بعد را داريم قرباني مي‌كنيم. وقتي ركود اقتصادي داريم، محيط زيست اول از همه قرباني مي‌شود.
رضازاده از سوي ديگر به استفاده از آب دريا اشاره كرد و گفت: بالاي ۲۰ درصد منابع آبي مان شور است، اگر مي‌خواهيم سرانه آب كشور را بالا ببريم، بايد بتوانيم از آب دريا استفاده كنيم. در حال حاضر در ۱۳ نقطه از سواحل جنوب مستقريم و در حال آب شيرين كردن هستيم. به ارزش اقتصادي آبي كه در اختيار كشاورز مي‌گذاريم، توجه نمي‌كنيم. بايد به كشاورز سوبسيد بدهيم، اما بايد قيمت واقعي آب؛ يعني بگوييم اگر الگوي كشت را رعايت كردي، اگر ضوابط و سياست‌هاي ما را رعايت كردي، يارانه مي‌دهيم. ما قيمت واقعي خدمات و كالاي‌مان را نمي‌گوييم.
كلانتري در پاسخ به رضازاده گفت: آب‌مان مجاني است، آب را بياوريم مترمكعبي بكنيم هزار تومان، همه مردم گرسنه مي‌مانند. امروز دولت نفت مي‌فروشد، حقوق كارمندان خود را نمي‌تواند بدهد، چطور مي‌خواهد به كشاورز سوبسيد بدهد؟ ۸۰ درصد توليد كشت جهان ديم است، ما ۱۰ درصدمان ديم است. توسعه پايدار يعني محيط زيست، اقتصاد و حفظ حقوق نسل بعد. ما كه نمي‌توانيم به بهانه حفظ محيط زيست كشور را فقير نگه داريم و توسعه ندهيم. امروز ۶ ميليون نفر فارغ‌التحصيل دانشگاه داريم، براي اينها ۶۰۰ ميليارد سرمايه مي‌خواهيم. در اين شرايط خوب است كه عاقلانه رفتار كنيم و تصميم بگيريم.
باتوجه به توان‌مان بايد حركت كنيم
مقدسي با اشاره به مهاجرت‌ها گفت: گزارش‌هايي در سطح شواري عالي امنيت ملي دادند كه تا ۲۰۳۰ يا ۲۰۵۰ مهاجرت‌ها از فلات مركزي ايران به زاگرس يا البرز صورت مي‌گيرد. توصيه عمومي‌ام اين است تنش و فشار را از منابع حياتي كم كنيم.
رجبي اما با اشاره به هواي اهواز گفت: صد سال است در اهواز فلرينگ (شعله‌هاي گاز) را داريم، كم‌كم به خاطر توسعه‌اي كه داشتيم صنعت نيشكر و سدسازي‌ها هم شد بار اضافه براي اهواز. بعد از آن كم‌كم غبار به آن اضافه شد، الان هم كه چند سال است گونه گياهي كنوكارپوس مردم را اذيت مي‌كند. مهم است كه در اين موارد، مسائل اجتماعي را هم ببينيم. آنچه در جامعه مي‌بينيم اين است كه توقعات مردم در حال عوض شدن است. شايد روزي توقع مردم، مسائل زيست‌محيطي نبود اما الان وقتي اعضاي هيات دولت مي‌خواهد به سفر استاني برود، نخستين توقع شهرهاي آلوده‌اي مثل اراك رسيدگي به آلودگي هواست.
كلانتري كه در دولت سازندگي وزير كشاورزي بود و تا مدت‌ها پيش نوك حمله منتقدان مديريت آب به سوي او هم بود، در پاسخ به يكي از اعضاي پنل كه اعلام كرده بود كاش مديران در زمان خودشان قبل از شروع كار برنامه‌ريزي‌هايش را مي‌كردند تا به اين روز نيفتيم، گفت: ما غلط زيادي كرديم و داريم مي‌كنيم. نبايد غلط زيادي بكنيم، با توجه به توان‌مان بايد حركت كنيم نبايد بياييم ايده‌آل را بگذاريم سرلوحه كارمان. محيط زيست بايد كلان‌نگر باشد و توان علمي‌اش را بالا ببرد اگر كلان‌نگري نداشته باشد هيچ‌وقت موفق نخواهد شد. محيط زيست موظف است روان‌سازي كند شغل مولد در كشور توليد شود در آستانه انفجار 6 ميليون فارغ‌التحصيل دانشگاهي‌ايم. يك طرح محيط زيستي 3 سال طول مي‌كشد از محيط زيست بيرون بيايد. موتور مولد و محركه توسعه كشور بايد باشد. اگر محرك باشد محيط زيست هم حفظ خواهد شد. فقر و بيكاري دشمن اول محيط زيست است.
او همچنين در تعريف توسعه گفت: توسعه يعني بهبود بهره‌وري، افزايش توليد با حفظ منابع پايه كه مي‌شود همان بهبود زندگي مردم. ما در اين كشور افراط و تفريطي‌ايم. الان ۴ سال است در دامغان مي‌خواهند نيروگاهي ايجاد كنند، هنوز مطالعات زيست محيطي‌اش را سازمان تاييد نكرده، اين طوري محيط زيست دور زده مي‌شود. اين در حالي است كه نيروگاه گازي است يا سد شفارود، با وجود حكميتي كه گذاشتند، يكسري جاها محيط زيست وامي‌دهد، يكسري جاها سخت مي‌گيرد. پيشنهاد مي‌دهم به جاي احساساتي‌گري، عاقلانه رفتار كنيم.
سایر اخبار این روزنامه
درمجلس هرجايي تصميم بگيريم پيروزيم
طلوع‌صلح در بامداد اسكار
براي معترضان احترام قايليم
كاش جايزه فرهادي سياسي باشد
فقط يك فيلم از ميان صدها فيلم
درزمان تحريم‌ها به دوران قاجار بازگشتيم
موضع تند نامزد موتلفه عليه ائتلاف اصولگرايان
به جاي اينكه دعوا كنيم با هم حرف بزنيم
نگراني فزاينده ايران از رشد پولشويي قاچاق مواد مخدر
متهم اصلي تخريب محيط زيست تصميم‌گيران كشورند
ذات تحقق منشور حقوق شهروندي
