ایران چگونه عراق و سوریه را بازسازی می‌کند؟

آفتاب یزد- گروه سیاسی: قراردادها در پی هم امضا و در مقابل پرچم ها، دست هایی به نشانه مصافحه و همکاری به سوی هم دراز می شوند و در هم گره می خورند. این اسنادِ همکاری با وجود برخورداری از عناوین متفاوت ، همگی یک مفهوم را در دل خود جای داده‌اند؛ بازسازی.
احیا و بازگرداندن نفس به شهرهای جنگ‌زده و ویران شده منطقه خاورمیانه، همواره در شمار یکی از وظایف اصلی و اساسی نظام جمهوری اسلامی قرار داشته است. خاورمیانه، خطه ای است در جنوب غرب آسیا که محل مناقشات و درگیری های خونین ملل با یکدیگر بوده است به طوری که تا آتش آشوب های یک منطقه به خاموشی گرویده ، شعله های درگیری در گوشه ای دیگر از خاورمیانه زبانه کشیده است. حال ایران نقش ناجی و امداد رسان این سرزمین های سوخته را بازی می کند و درصدد بازگرداندن حیات به این مناطق است.
از همین رو، مقامات این کشور پس از اتمام درگیری های جاری درخطه ای، با سران جنگ‌زده آن عقد همکاری می بندند و دست برادری می دهند تا به بازسازی این کشورها بپردازند. اکنون نیز پس از اتمام حاکمیت داعش در عراق، وقت احیای این سرزمین رسیده است و ایران در حالت آماده باش برای بستن اسناد همکاری به منظور بازسازی این کشور است. به تازگی در پارلمان عراق نیز قانونی در جهت تسهیل فعالیت های
کمپانی های ایرانی (بخش خصوصی) برای بازسازی کشور عراق تصویب شده است. ساخت و سازی که جزئیات چندانی از چگونگی انجام آن در دسترس نیست. پنج مرحله بازسازی در پی جنگ 33 روزه لبنان با اسرائیل و به دنبال مناقشات داخلی سوریه، ایران با به کارگیری نیروهای خود در این مناطق اقدام به بازسازی آن ها کرده است. حال پس از اتمام حاکمیت گروهک تروریستی داعش در نواحی شمالی عراق، ایران دوباره باید در لاک ناجی‌گری خود فرو رود و با عقد قرارداد اقدام به بازسازی ویرانی ها نماید. به همین منظور هم ملاقات هایی میان مقامات کشورمان با دولتمردان عراقی انجام شده است که در تازه ترین آن ها محمد شریعتمداری وزیر صنعت، در سفر خود به بغداد با سلمان الجمیلی، وزیر برنامه ریزی و سرپرست وزارت بازرگانی عراق دیدار و گفتگو کرد که در این نشست، پس از آنکه الجمیلی خواستار


مشارکت شرکت های ایرانی در پروژه های سرمایه گذاری و سازندگی کشورش شد، شریعتمداری نیز قول همکاری برای بازسازی این کشور را داد.
برای پی بردن به چگونگی بازسازی عراق ، آفتاب یزد به سراغ حشمت الله فلاحت پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و نماینده مردم اسلام آباد غرب رفته است.
فلاحت پیشه در توصیف نحوه احیای کشور جنگ‌زده عراق، به آفتاب یزد گفت: «کشور عراق کشوری است که دارای منابع مالی بسیار خوبی است که این منابع تا به حال صرف مسائل امنیتی این کشور شده است. چیزی حدود 71 درصد منابع مالی عراق و بودجه عمومی آن صرف امنیت آن شده است.
البته این درصد با فروپاشی داعش نیز کاهش می‌یابد. حضور جمهوری اسلامی ایران در خاک عراق از چند نظر به سود آنهاست به همین دلیل هم در پارلمان عراق قوانینی برای تسهیل کردن فعالیت شرکت‌های ایرانی تصویب شده است. »
وی افزود: «موضوع اول این که در حوزه سیاسی و راهبردی، ایرانی‌ها حاضر شده اند برای تمامیت ارضی عراق خون دهند و این خون است که پیوند تاریخی میان ایران و عراق را ایجاد کرده است. در شرایطی که آمریکا و برخی از کشورهای عرب متحد آن سعی می‌کردند به وسیله داعش عراق را به یک ویرانه تبدیل کنند، ولی ایرانی‌ها کمک کردند و مانع از این موضوع شدند و این اتفاق هیچ وقت از خاطر عراقی‌ها نمی رود.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ادامه داد: «موضوع دوم از جهت جغرافیای اقتصادی حائز اهمیت است. نزدیکی ایران به خاک عراق و قرابت‌ها و شباهت‌های ایران به خاک عراق موجب می‌شود تا بازسازی این کشور به وسیله ایران به صرفه باشد.»
نماینده مردم اسلام آباد غرب اضافه کرد:« موضوع سوم تجربه ایران در بازسازی است. ایرانیان در حوزه‌های مختلف در بازسازی توانسته اند نقش سازنده ای را ایفا کنند به خصوص در بازسازی ویرانی‌های بعد از جنگ و این تجربه می‌تواند به کمک عراقی‌ها بیاید. موضوع چهارمی که وجود دارد قرابت جمعیتی ایران و عراق است که الان خیلی از ایرانی‌ها و عراقی‌ها در حال همکاری با یکدیگر هستند و شرکت‌های مختلفی شکل داده اند و پیوندهای فامیلی با یکدیگر دارند که این مسائل تسهیل کننده روند همکاری‌ها در بازسازی است.»
فلاحت پیشه خاطرنشان کرد: «موضوع پنجم آسیب پذیری‌های مشترک دو طرف در حوزه‌های زیست محیطی و سوانح طبیعی است که این مسائل در روند بازسازی می‌بایست مورد توجه قرار بگیرد.»
وی افزود: «شرکت‌های قوی ایرانی می‌توانند به صورت منسجم، به شرط برخورداری از حمایت حاکمیتی دو دولت ایران و عراق در بازسازی عراق نقش مثمرثمری را ایفا کنند. البته از سال 2003 تاکنون به رغم وجود ناامنی‌های فراوانی که در گوشه گوشه عراق بوده، شرکتهای مختلف ایرانی در حوزه انرژی، راه و شهرسازی صاحب نقش بوده‌اند.»

استفاده از موقعیت بازسازی
محمد جواد جمالی نوبندگانی، دبیر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز بر این باور است که ایران بازسازی عراق را در زمینه صنعت و تجارت پیش خواهد برد. او در اینباره به «آفتاب یزد» گفت: «ایران کشوری است که از ظرفیت بالای نیروی انسانی برخوردار است و در زمینه‌های بسیاری حرف اول را در منطقه می‌زند .مثل سدسازی، راه سازی و پل سازی. در رابطه با تجهیزات پزشکی و مسائل مخابراتی نیز دارای دانش بالایی هستیم. به دلیل برخورداری از تجربه بازسازی وسیع پس از جنگ، فنون بازسازی خرابی‌های پس از جنگ را هم بلد هستیم.» وی افزود: «از سوی دیگر جمهوری اسلامی همسایه عراق است و در کنار مردم عراق ایستاد و نگذاشت این کشور تحت سیطره گروه‌های تکفیری قرار بگیرد. من فکر می‌کنم یکی از مهم ترین اقدامات در روند بازسازی عراق صدور کالاهای اساسی و همینطور ارسال فناوری و دانش به این کشور است. من فکر می‌کنم تصویب قانون تسهیل فعالیت شرکت‌های ایرانی نوعی سپاسگزاری پارلمان عراق از جمهوری اسلامی باشد. البته نکته حائز اهمیت آن است که هم شرکت‌ها و هم تجارمان از این موقعیت استفاده مناسب ببرند.»
نماینده مردم فسا اضافه کرد: «رعایت استانداردها و بالا بردن کیفیت باعث گسترش سطح تجارت‌مان در این منطقه خواهد شد چون ایران برای بازسازی، رقبای بسیاری دارد و در این منطقه تنها نیست؛ ترکیه و روسیه و چین هم به رقابت با ما خواهند پرداخت. بنابراین من بسیار تاکید دارم بر باقی ماندن در این بازار و توسعه دادن آن. باید کیفی سازی و استانداردسازی در کالاها و خدمات‌مان را رعایت کنیم. تا خدای نکرده به دلیل از دست دادن بازار، دیگران را متهم نکنیم؛ باید از این شرایط به نحو احسن بهره برداری کرد.»

اجازه استفاده از بودجه برای بازسازی نمی دهیم
«سوریه با حمایت ایران، روسیه و چین بازسازی خواهد شد» این جمله را بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه به زبان آورده بود . پس از آن نیز بسیاری از سران کشور مان از جمله محمد جواد ظریف وزیر خارجه ، قول بازسازی سوریه را دادند و در پی آن هم قراردادهای وسیعی چون تعمیر شبکه برق سوریه توسط تهران و دمشق به امضا رسید. پیش از آن هم ایران در لبنان برای احیای این کشور همت گمارده بود.
حال این سوال در اذهان شکل می‌گیرد که بازسازی کشورهای منطقه توسط ایران چه سود اعم از اقتصادی و ... و عایدی‌ای دارد که این سامان برای انجام آن همواره پیش قدم می‌شود که فلاحت پیشه در پاسخ به آن به «آفتاب یزد» گفت: «ببینید! بازسازی کشورهای منطقه فقط باید با پول آن دولت‌ها انجام شود. ایران نباید رقمی را برای بازسازی دیگر کشورها هزینه کند. لازمه این کار هم این است که شرکت‌های ایرانی مستقیم با دولت‌ها و شرکت‌های طرف مقابل قرارداد ببندند. چون در این کشورها شرایط بحرانی پایان یافته است و وارد عقد قرارداد می‌شوند؛ در این مرحله باید صرفه اقتصادی مدنظر قرار بگیرد.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: «مواردی که دولت ایران برای بازسازی هزینه می‌دهد مواردی است که خط اعتباری برای آن مشخص می‌شود. خط اعتباری وامی است که به شرکت‌های ایرانی داده می‌شود که به بازسازی کشورهای خارجی می‌پردازند و بعد‌ها بازپرداخت این وام از طرف آن دولت‌ها تضمین می‌شود. ما بودجه ای را برای بازسازی کشورهای خارجی نداریم و در مجلس هم اجازه نخواهیم داد که از بودجه ایران برای بازسازی کشورهای خارجی استفاده شود. »

این بازسازی آن بازسازی نیست
جمالی نوبندگانی، دبیر کمیسیون امنیت ملی نیز با برشمردن منافع بسیار بازسازی کشورها، اظهار داشت: «بودجه برای بازسازی کشورها توسط خود آن کشورهای جنگ زده تامین می‌شود. شرکت‌هایی که در کشورهای ما ممکن است بر اثر رکود اقتصادی از کار افتاده باشند، در آنجا ممکن است فعال شوند. ما نه تنها هزینه ای نمی پردازیم که شرکت‌های راکدمان در آن کشورها می‌توانند به سود آوری و ارزآوری بپردازند. اتفاقا ما باید به حفظ بازار بپردازیم. بعد از این مسائل و مشکلات رقابت سختی بین کشورها برای بازسازی شکل می‌گیرد. این بازسازی آن بازسازی‌ای که ما در کشور خودمان انجام می‌دهیم نیست. ما نه تخفیفی به دولت عراق می‌دهیم نه بی مزد و مواجب به فعالیت می‌پردازیم. بلکه اتفاقا این یک آوانس است که به کشورمان داده شده برای فعالیت شرکت‌های خصوصی راکد .»