طرح فاضلاب

دکتر مرسل صدیق*
شبکه فاضلاب شهر تهران به طول 9 هزار کیلومتر در حال اجراست که 6527 کیلومتر آن تکمیل شده و بقیه در دست اجراست که قرار است با اجرای کامل شبکه، حدود 850 میلیون متر‌مکعب فاضلاب به چرخه مصرف بازگردانده شود. حدود چهار میلیون واحد با 5/13 میلیون نفر جمعیت به‌عنوان مشترکین حساب می‌شوند. این خلاصه خبری بود که مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در بیست‌ودومین جلسه علنی شورای شهر تهران، ری و تجریش اعلام کرد. مشکل اصلی این است که قرار بوده این حجم آب به مصرف درختان و گل‌ها و چمن‌های این شهر برسد؛ درختانی که عمر برخی از آنها به یکصد سال می‌رسد و ارزش آن کمتر از ارزش جان آدمیزاد نیست. در خیابان‌ها و جاده‌های اطراف تهران تعداد بی‌شماری از درختان یا کلا خشک شده‌اند یا در حال خشک شدن هستند که دیدن آنها دل هر بیننده‌ای را به درد می‌آورد. این درختان از آب فاضلاب که به چاه‌ها می‌ریخت و زیرزمین را مرطوب می‌کرد آبیاری می‌شدند. ارزش مادی درختان شاید قابل محاسبه باشد اما ارزش معنوی آنها را نمی‌توان برآورد کرد. سلامتی انسان‌ها از نظر تنفس وابسته به درختان است و آرامش دیداری و روحی آدم‌ها با دیدن سبزه و درخت حاصل می‌شود. اگر هدف از اجرای پروژه فاضلاب تامین آب‌شرب ساکنان است که با بازگرداندن آب فاضلاب به شبکه تصفیه و سالم‌سازی آن و ورود به چرخه مصرف حاصل شود که مقدار آب برگشتی به شبکه را می‌توان از طریق دیگری مثل انتقال آب دریاچه‌ها یا رودخانه‌های جاری هر چند با سرمایه‌گذاری ملی تامین کرد.این حقیقت انکار‌ناپذیر است که پرورش یک درخت تنومند با شاخ و برگ‌های زیاد که نقش زیبا‌سازی و تنفسی ارزنده در محیط‌زیست دارد نسل‌های چندی را به خود دیده است. سال‌ها تهران را گل‌باران می‌کردند دامنه تپه‌ها و ورودی و خروجی شهرها آن‌گونه گل‌کاری و زیبا‌سازی شدند که مهمانان خارجی از دیدن این همه زیبایی‌ها به تعجب می‌افتادند و اظهار شگفتی می‌کردند و افرادی که همراه مهمانان خارجی بودند، با افتخار از زیبایی شهرشان توصیف می‌کردند، اینک نه‌تنها گل‌های چند روزه عمر دیگر کاشته نمی‌شوند بلکه درختان چند دهه و سده هم در حال خشک شدن و فرو‌ریختن هستند.طرح فاضلاب یک فاجعه ملی است که موجب نابودی درختان کهن و سبزه‌زاران زیبا و گلستان‌های چشم‌نواز می‌شود. چگونه مسوولان امر به این مهم توجه ندارند که... وای جنگل را بیابان می‌کنند. مسوولان حداقل سیستمی در کنار پروژه فاضلاب اجرا می‌کردند که به گل‌ها و درختان سرسبز آب لازم رسانده می‌شد یا از سیستم آب قطره‌ای استفاده می‌کردند یا مخازنی تعبیه می‌کردند که قسمتی از آب فاضلاب به چرخه آبیاری آنها بر‌می‌گشت. اگر کشتن انسان‌ها گناه است، صد‌البته کشتن درختان و سبزه‌ها گناه بزرگ‌تری است.کشور در خشکسالی به سر می‌برد، باران و برف از آسمان نازل نمی‌شود، روی زمین تفتیده و خشک است، گیاهان خیابان و بیابان از بی‌آبی یا به بقای جاودان پیوسته‌اند یا در حال گذرند و نزولات آسمانی به کمک درختان ما نخواهند رسید اما سهم آب فاضلاب حق مسلم درختان ما هستند که وظیفه مسوولان سازمان فاضلاب کشور است که آن را تامین کنند.امروز تمام کسانی که به درختان کنار خیابان و جاده‌ها نگاه می‌کنند، از مرگ تدریجی آنها از خشک شدن آن دل‌شان به درد می‌آید و مسوولان به دور از این واقعیات به اجرای طرح فاضلاب افتخار می‌کنند.
* کارآفرین