روزگار تلخ دیار شیرین

پس از گذشت 14 سال از روز‌هاي سخت زلزله بم، این بار غرب کشور به کلی لرزید.شهر‌هاي کرد نشین کشورمان که همیشه جور آلوده ترین هوای کشور را به دوش مي‌کشیدند و آمار بیکاری در آ ن ها غوغا می‌کرد، تا از زیر بار جنگ هشت ساله و حمله‌هاي گاه و بی گاه داعش و گروه‌هاي تروریستی بیرون آمدند، غم سنگین تری بر سینه‌شان نشست. زلزله‌اي که بیش از 6هزار کشته و زخمی بر جای گذاشت.
***
کرمانشاه
«شهر در وحشت فرو رفته است»


یکی از شهروندان کرمانشاهی در گفت و گو با «بهار»درباره  اتفاقات پس از زلزله غرب کشور گفت: درشهر کرمانشاه خسارات بسیاری مثل خرابی خانه و ترک خوردن دیوارها و خرد شدن وسایل خانه اتفاق افتاد اما تلفات جانی خیلی کم بود.افراد زیادی مجروح شدند که به بیمارستان ها منتقل شدند.مردم در بهت و وحشت فرو رفته اند.خیلی از مردم از ترس به بیمارستان طالقانی پناه بردند و در آن جا اتراق کرده اند.خانه‌هاي آپارتمانی بیش‌تر مورد صدمه قرار گرفته است و خانه ما که طبقه چهارم یک آپارتمان است به کلی از داخل خراب شده و درب خانه بسته نمی‌شود اما به خانه‌هاي ویلایی و زمینی خسارت خیلی کمی وارد شده است.ما تمام شب را در چادرهای مسافرتی در خیابان به سر مي‌بریم و سرما به شدت نفس گیر است.وسایل گرمایی وجود ندارد و کسی جرات نمی کند برای آوردن وسیله گرمایشی یا لباس گرم وارد خانه شود.تمام شهر را وحشت فرا گرفته است و مردم در شوک بزرگی فرو رفته اند.در حال حاضر در میدان‌هاي شهر چادرهای هلال احمر برای جمع کردن کمک‌هاي مردمی احداث شده اند که کمک‌هاي نقدی و غیر نقدی مردم را برای کمک به مردم زلزله زده« سر پل ذهاب»، «قصر شیرین» و گیلان غرب» جمع می‌کنند.
گیلان غرب
«دزدان در حال غارت هستند»
یکی از شهروندان گیلان غربی نیز در گفت‌و گو با «بهار» در حوالی ظهر دوشنبه در رابطه با اتفاقات پس از وقوع زلزله می‌گوید: اوضاع شهر خیلی بهم ریخته است.مردم همگی در خیابان ها هستند و تا به حال چند پس لرزه دیگر آمده است که مردم را بسیار ترسانده و همه با اضطراب و استرس از خانه هایشان بیرون آمده اند.هیچ گروه نجاتی تا به حال به گیلان غرب نیامده و تا به حال رسیدگی انجام نشده است.بعضی خانه ها خراب شده و خساراتی مثل شکسته شدن وسایل خانه و شیشه‌هاي پنجره برای تمام خانه ها اتفاق افتاده است اما چند تا خانه به کلی خراب شده و به قولی مي‌توان گفت ویران شده است.تپه‌اي که در گیلان غرب در وسط این شهر قرار دارد از چهار طرف تخریب شده است.خدارو شکر در این شهر جمعیت زیادی کشته نشده اما تمام کسانی که زخمی شده اند را به بیمارستان منتقل کرده اند و ما تا الان هیچ خبری از آن‌ها نداریم.راه‌هاي ارتباط جمعی مثل تلفن‌هاي ثابت و تلفن‌هاي همراه وصل است و مي‌توان ارتباط بر قرار کرد اما راه‌هاي جاده‌اي به کلی خراب شده است.جزء محالات بود که کوه سرکش ریزش کند اما در حال حاضر این کوه به کلی ریزش کرده و ارتباط جاده‌اي را مختل کرده است.از زمان زلزله تا به حال ما در خیابان ها به سر مي‌بریم اما هیچ امدادی نیامده است.ما جرات نمی کنیم خانه هایمان را رها کنیم و به جای دیگر پناه ببریم چون دزدان زیادی وارد این شهر شده اند و هر کس که خانه اش را ترک کند آن خانه را غارت می‌کنند.معلوم نیست این دزد ها از شهر‌هاي اطراف آمده اند یا ساکنین همین شهر هستند اما چیزی که بیش از همه مردم را مورد آزار قرار مي‌دهد این است که این دزدان خانه‌هاي مردم را غارت مي‌کنند و اگر خانه‌اي خراب شده باشد از زیر آوار وسایل قیمیتی به جا مانده را مي‌دزدند.ما تا به حال جرات نکرده ایم خانه مان را رها کنیم و جای دیگر ساکن شویم چون همه وسایل مورد غارت قرار مي‌گیرد.آنقدر که مردم استرس دارند توانایی سر زدن به محله‌هاي دیگر و کمک به دیگران را ندارند.
قصر شیرین
«آب آشامیدنی نیست»
یک شهروند قصر شیرین نیز در گفت و گو با «بهار» با اشاره به مشکلات پس از وقوع زلزله مي‌گوید: ما خارج از شهر قصر شیرین در یک ترمینال که آسفالت است چادر زده ایم و مستقر شده ایم.در قصر شیرین خسارت به بار آمده است اما نه به حد سر پل ذهاب، دیوار‌هايي که شهرداری با بلوک ساخته است تماما خراب شده و در انتهای محله‌اي به نام امیدوار بسیاری از خانه ها خراب شده و تلفات جانی هم داشته ایم.در این شهر تنها هلال احمر برای کمک به مردم آمده است.آب شرب به کلی قطع شده است.یک تانکر آب از سنندج به این شهر آمد که آب آن تنها صرف درست کردن نان برای خوراک مردم شد تنها دو دبه آب آشامیدنی برای ما آورده‌اند که باید با آن سر کنیم.برق این شهر از لحظه وقوع حادثه تا روز بعد قطع شد مردم در تاریکی مطلق به سر مي‌بردند.خدا را شکر قصر شیرین زیاد تلفات جانی نداده است اما همه خانه ها ترک خورده اند و این خانه ها دیگر استحکام کافی برای زمین لرزه‌هاي آینده را ندارند این در حالی است که پس‌لرزه‌ها هنوز هم احساس می‌شوند و همین چند ساعت پیش هم یک پس لرزه بزرگ رخ داد که همه ما آن را احساس کردیم.کسی جرات ندارد که به خانه اش برود چون مردم وحشت زده هستند و مي‌ترسند دوباره زمین‌لرزه بیاید. لحظه وقوع زلزله ما در خانه بودیم که خانه شروع به لرزیدن کرد و گرد و خاک همه جا را گرفت و تنها چیزی که به گوش می‌رسید صدای فریاد و جیغ مردم از ترس بود.شوک بزرگی به مردم وارد شده است.5 سال پیش هم چنین زلزله‌اي در قصر شیرین اتفاق افتاد که ما مجبور شدیم 10 روز را در خیابان ها چادر بزنیم.شهر‌هايي مثل قصر شیرین یا سر پل ذهاب یا گیلان غرب که از همه چیز محروم هستند باید مورد توجه بیش‌تری قرار بگیرند. در این هوای سرد کوهستانی ما مجبوریم در خیابان ها زندگی کنیم.شب‌هاي این جا بسیار سرد است و ما هیچ وسیله ی گرمایی جز پتو نداریم.
سرپل ذهاب
«مسکن مهر فاجعه آفرید»
یک شهروند سر پل ذهاب نیز در رابطه با میزان کشته و زخمی‌هاي این شهر در گفت و گو با «بها» مي‌گوید: طبق آمار ما بیش از 400 نفر در شهر سر پل ذهاب کشته شده اند.خانه ما به کلی خراب شده است و برادرم نیز مجروح شده است.بیش‌تر نیرو‌هاي کمکی در منطقه مسکن مهر این شهر متمرکز شده اند چون آن طور که معلوم است بیش از 300 نفر از کشته شدگان مربوط به خانه‌هاي مسکن مهر هستند و خیلی از افراد هم هنوز زیر آوار هستند تا به حال بیش ترین آمار تلفات مربوط به مسکن مهری ها بوده است.تنها کمکی که تا به حال برای ما اتفاق افتاده است نان و آبی است که مردم برای ما مي‌آورند.ما خیلی تلاش کردیم که بتوانیم یک چادر هلال احمر داشته باشیم تا شب را در آن سر کنیم اما به دلیل کمبود چادر این چادرها به ما تعلق نگرفت و مجبور شدیم در چادرهای مسافرتی بخوابیم که استحکامی در مقابل سرما ندارد.وضعیت شهر به کلی به هم ریخته است و نیرو‌هاي امدادی نمی توانند به تمام شهر رسیدگی کنند.خود ما هم با کمک مردم از زیر آوارهای خانه بیرون آمدیم.این طور که مشخص است به دلیل وسعت خسارات جانی و مالی در قسمت مسکن مهر بیش‌تر نیروهای کمکی در این منطقه متمرکز شده اند.ما در حومه شهر هستم وچون مردم در زمین‌هاي کشاورزی نزدیک خانه هایشان چادر زده اند تا به حال کسی برای دزدی به این نزدیکی ها نیامده است.اما به ما گفته اند در داخل شهر دزد ها خانه‌هاي مردم را غارت مي‌کنند.ماموران دولت هم برای جلوگیری از دزدی در شهر حضور دارند و سر کشی می‌کنند.باید تمهیداتی ایجاد شود که چادر‌هاي هلال احمر به همه مردم تعلق بگیرد چون خانه ها به هیچ عنوان امن نیست و مردم ناگزیرند که در این هوای سرد در خیابان ها بمانند و شب را صبح کنند.پس لرزه‌هاي زیادی را تا الان احساس کرده ایم و همچنان ادامه دارد.خانه ما و بیش‌تر خانه‌هاي این محله به کلی ویران شده است.
غرب کشور همچنان خواهد لرزید
مرتضی طالبیان، زمین شناس درباره این زلزله عواقب آن در گفت‌وگو با «بهار» گفت: منطقه زاگرس منطقه‌اي است که از لحاظ لرزه خیزی شناخته شده است چون زمین لرزه‌هاي متعددی در آن محل اتفاق افتاد اما این بار زمین لرزه‌اي که اتفاق افتاد که از آن روند معمول و زمین لرزه‌هايي خفیفی که اتفاق مي‌افتاد خیلی بزرگ‌تر است.این موضوع در منطقه جنوبی زاگرس یک  مسئله کمیاب است اما در مناطق شمالی‌تر مشابه این را داشته ایم.طبیعتا وقتی زمین لرزه بزرگ می‌شود منطقه وسیع‌تری را تحت پوشش قرار می‌دهد و تخریب بیشتری ایجاد مي‌کند.از لحاظ ساز و کار زمین شناسی این موضوع پدیده غیر عادی نیست اما از نظر فراوانی کمی غیر عادی به نظر می‌رسد چون بزرگی آن بیش از حد انتظار بود.
او در رابطه به مرکزیت زلزله که گمانه‌زنی‌هاي بسیاری در باره آن اتفاق افتاده بود گفت: مرکز زمین لرزه درست در نزدیکی مرز است اما در حال حاضر امکان این وجود ندارد که اعلام کنیم دقیقا مرکز این زمین‌لرزه کجا بوده است.بنابر این وقتی جایی نزدیک به مرکز زمین لرزه است تفاوتی نمی‌کند که مرکز زمین لرز این طرف مرزها باشد یا آن طرف مرز، خسارات به بار خواهد آورد.این زمین لرزه چون نزدیک به مرز بوده در دو سوی مرز تخریب گسترده‌اي ایجاد کرده است.
طالبیان با بیان این که بعید است این زمین‌لرزه سبب زمین لرزه‌اي در تهران شود اضافه کرد:زلزله در تهران و سایر شهر‌هاي کشور همیشه برای ما مسئله‌اي سخت بوده است و احتمال وقوع آن نیز همیشه وجود داشته است.اما این که این زمین لرزه بتواند سبب شود که زمین لرزه‌اي در قسمتی دور از خودش به وجود بیاید، به هیچ وجه از نظر علمی هیچ جای دنیا دیده نشده است.به هر حال چون زلزله نسبتا بزرگ بوده است، طبیعی نیست که در مناطق زلزله‌زده با این ریشتر دوباره زلزله داشته باشیم.روندی که هست این است که طی چند هفته این زلزله ها کاهش پیدا می‌کند و هر چه زمان می‌گذرد زلزله ها کوچک‌تر می‌شود. زلزله‌هاي 5 ریشتر به پایین زیاد اهمیتی ندارد چون به فراوانی در منطقه اتفاق مي‌افتد اما تا زمانی که این روند کاهشی بتواند به سمتی برود که بزرگی این زمین لرزه‌ها کاهش پیدا کند هر روز مي‌تواند خطر ناک باشد حتی زلزله‌اي به بزرگی 6ریشتر هم می‌تواند خطرناک باشدچون زلزله‌ای با این  بزرگی شبیه همان زمین لرزه‌اي است که در بم اتفاق افتاد. این زمین شناس درباره علت شدت خسارات وارده توضیح داد: این که کیفیت خانه ها پایین است نه تنها در آن منطقه بلکه در تمام مناطق کشور مشخص است عموما در اجرای سازه ها با مشکل رو به رو هستیم و ساختمان‌هايي که ساخته مي‌شوند تاب زمین لرزه‌هايي با این بزرگی را ندارند، اما مسئله دیگری که وجود دارد مسئله کوهستانی بودن منطقه است.در جاهایی که کوهستان وجود دارد شیب زمین می‌تواند به خودیه خود عامل تشدید کننده شتاب باشد و بنابر این تخریب را افزایش دهد.