نقطه عطف برای بخش‌خصوصی

حمیدرضا صالحی*- به دنبال مذاکرات متعدد بخش‌خصوصی با اروپایی‌ها، سرانجام هیات ۷۰ نفره از مقامات و فعالان اقتصادی اتحادیه اروپا که در راس آنها کمیسیونر کشاورزی و توسعه روستایی اتحادیه اروپا قرار داشت به ایران آمد تا علاوه بر مذاکره برای گسترش روابط تجاری خود در زمینه‌هایی مثل کشاورزی و صنعت غذا با ایران به آمریکا و کشورهایی که قصد سنگ‌اندازی در گسترش روابط تجاری ایران را دارند، این پیام را مخابره کند که اروپایی‌ها همچنان بر حفظ توافق چندجانبه برجام با ایران اصرار دارند. این در حالی است که بعد از صحبت‌های جنجالی ترامپ علیه کشور ما، تردیدهای زیادی در مورد تمایل اروپایی‌ها به همکاری با ایران به وجود آمده بود.در حال حاضر با توجه به اینکه ایران در معرض تنش‌های سیاسی قرار دارد، چنین اقدامی از سوی اروپایی‌ها نقطه عطفی برای فعالان اقتصادی ایران از جمله فعالان بخش خصوصی به شمار می‌رود اما آنچه که در چنین موقعیت حساسی دارای اهمیت است، نحوه بهره‌برداری از چنین فرصتی است. فعالان اقتصادی در چنین برهه‌ای توقع دارند که دولتمردان کاری کنند که اروپایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دیگر هم جدی‌تر شوند. همچنین با تغییر سیاست‌های اقتصادی خود، زمینه را برای بهره‌برداری از حضور چنین هیات‌هایی در ایران فراهم کنند و به دنیایی که در شرایط فعلی چندان تصویر خوبی از ایران ندارند، این پیام را بدهند که ما به دنبال حرکت‌هایی در جهت رشد و توسعه پایدار اقتصادی هستیم. این در حالی است که براساس آنچه به تازگی از سوی بانک جهانی گزارش داده شده، ایران با نزول چهارپله‌ای در رده‌بندی جهانی فضای کسب‌وکار جایگاه ۱۲۴ را در بین ۱۹۰ کشور کسب کرده است.این آمارها در حالی اعلام می‌شود که سرمایه‌گذاران خارجی قبل از هرگونه اقدام عملی در جهت همکاری‌های مشترک، به شاخصه‌های امنیت اقتصادی ایران در دنیا نگاه کرده و به مسایلی همچون وضعیت زیر‌ساخت‌های اقتصادی ما، ثبات قوانین، نرخ ارز، امنیت سیاسی و... توجه می‌کنند و سپس از حالت احتیاط خارج شده و برای سرمایه‌گذاری‌های عملی گام بر‌می‌دارند. بنابراین ضروری است تا دولتمردان برای ثبات وضعیت اقتصادی اقدامات لازم را انجام دهند تا هم سرمایه‌گذار داخلی و هم سرمایه‌گذار خارجی بتواند با اطمینان خاطر در کشور کار انجام دهد.در حال حاضر با توجه به اینکه برجام باعث شده تا هیات‌های تجاری زیادی در حال رفت‌و‌آمد و مذاکره با ایران باشند، دیگر نمی‌توان مثل گذشته بهانه‌جویی کرد و تحریم‌ها را عامل مشکلات فراوان اقتصادی دانست بلکه باید برای بهره‌برداری از فرصت‌های پیش آمده، زمینه‌های لازم را فراهم کرد که در این زمینه انتظار می‌رود دولت ایران هم مثل چین که توانسته با تمرکز بر دیپلماسی سیاسی و اقتصادی، ثبات قوانین و شرایط ارزی و همچنین درهای باز، تمام دنیا را احاطه کند و در عین بی‌نیازی به واردات، بیشترین درآمدهای ارزی در صادرات را نصیب خود کند، عمل کند. این در حالی است که علاوه بر توسعه اقتصادی در این کشور که سوسیالیستی و کمونیستی است برای مردم شغل ایجاد شده و چین به کارخانه دنیا تبدیل شده است.واقعیت این است که ایران می‌تواند با ظرفیت‌هایی که در حوزه‌هایی مثل کشاورزی، صنعت، خدمات، انرژی و... دارد به محلی برای ارتباط شرق با غرب تبدیل شود و موقعیت خود را از آنچه در شرایط فعلی وجود دارد، مستحکم‌تر کند. نکته قابل تامل و بااهمیت در این برهه این است که در شرایط فعلی دیگر نمی‌توانیم شانه خالی کنیم و برای تبدیل تفاهمنامه اقتصادی و تجاری به قراردادهای عملی ما نیز باید اقدامات کارگشا در این زمینه را انجام دهیم تا سرمایه‌گذاران با اطمینان‌خاطر از شرایط آینده ایران، بتوانند وعده وعیدهای خود را در عمل اجرایی کنند.همچنین با توجه به اینکه بازار ایران هنوز نوشکفته است، انتظار می‌رود که در سایه امنیت اقتصادی، همکاری‌های مشترک خود را به طور مستمر افزایش داده و به سرعت تحولات اقتصادی پس از برجام بیفزاییم. در این میان با توجه به اینکه کشورهای پیشرفته دنیا با گام برداشتن در جهت اقتصاد آزاد، شفاف و رقابتی توانسته‌اند مسیر درست را پیدا کنند، ما نیز معتقدیم که راهی به جز این وجود ندارد و باید برای گسترش روابط تجاری خود با اروپا و دیگر قاره‌ها، از لحاظ اقتصادی خودمان را قوی کنیم. در این صورت است که می‌توان گفت حضور هیات‌های تجاری مختلف به خصوص هیات تجاری از اتحادیه اروپا به طور حتم می‌تواند در آینده‌ای نزدیک، اوضاع اقتصادی ایران را متحول کند.
* عضو کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی