سنگ اندازی محافظه کاران

«جهان صنعت»- هنگامی که موضوع ورود هیات 70 نفره مقامات سیاسی و اقتصادی اروپا به ایران مطرح شد بسیاری از خبرگزاری‌های ایران، نتایج مذاکره آتی این هیات را با مقامات کشورمان، تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران عنوان کردند؛ دفتری که به گفته تحلیلگران سیاسی تاسیس و آغاز به کار آن در کشورمان می‌تواند پل ارتباطی محکمی میان ایران و اروپا ایجاد کند و در برابر هجمه‌های سیاسی آمریکایی‌ها و اقدامات آنها در مقابل کشورمان، نقش بازدارنده را ایفا کند. اما خبر تاسیس این دفتر به سرعت با واکنش‌های مختلفی از سوی گروه‌های محافظه‌کار و اصولگرای ایران همراه شد و آنها اعلام کردند که حضور این دفتر نه تنها راهگشا نیست بلکه عاملی برای نفوذ سیاسی در کشور است. اگرچه طرح مجدد تاسیس این دفتر از سال‌های اولیه روی کارآمدن دولت نخست روحانی مطرح شده بود و طرح دوباره آن با سفر هیات اروپایی در چند روز اخیر مساله جدیدی نیست اما مخالفت‌ها از همان سال‌ها تا به امروز ادامه دارد. دولت روحانی یکی از موافقان سرسخت افتتاح این دفتر است که به گفته کارشناسان سیاسی، بحث افتتاح آن یکی از دستاوردهای دولت‌های یازدهم و دوازدهم و از نتایج برجام است. در روزهای گذشته اسحاق جهانگیری، معاون رییس‌جمهور در واکنش به افتتاح این دفتر گفته است: «تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران می‌تواند به توسعه روابط کمک کند و این موضوع در حال حاضر در دستور کار وزارت امور خارجه ایران قرار گرفته و در حال بررسی است.» با وجود اینکه دولت برای افتتاح این دفتر بر افزایش همکاری‌ها با اروپا اصرار دارد اما یکی از دیپلمات‌‌ها در وزارت امور خارجه‌ اعلام کرده:‌ «فعلا از بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا در این سفر هیات اروپایی به ایران خبری نیست چراکه نهادهای مختلفی در نظام باید بر سر افتتاح آن تصمیم بگیرند و این مساله از سوی سطوح بالای نظام با مخالفت‌هایی همراه است.»
مهم‌ترین مانع بر سر راه افتتاح آن مخالفانی همچون قوه قضاییه و ستاد حقوق بشر هستند که کارکرد این دفتر را به جای افزایش رونق همکاری‌های اقتصادی و سیاسی اروپا، وسیله برای جاسوسی و نفوذ در کشور می‌دانند. یکی از مخالفان جدی بازگشایی این دفتر محمدجواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر که معتقد است تاسیس این دفتر به مصلحت کشور نیست. وی در مصاحبه با رسانه‌ها اعلام کرده است: دفتر روابط چند جهت دارد، یکی روابط تجاری و اقتصادی و فنی است که حالا نظر دولت است که تصمیم بگیرد چه کار باید کند. وی افزود: راجع به حقوق بشر ما به هیچ‌وجه مصلحت نمی‌دانیم دفتری از اروپا در ایران فعال باشد و دلیل خیلی محکمی داریم. دبیر ستاد حقوق بشر تصریح کرد: دلیل ما این است که پارلمان اروپا در سال گذشته مصوبه‌ای به اسم استراتژی روابط با ایران داشت که به کمیسیون اروپا ابلاغ کرد. در آنجا تاسیس دفتر ذکر و وظایف دفتر لیست شده است.
لاریجانی ادامه داد: در حوزه اقتصاد آمده است که باید این دفتر زمینه‌های توسعه صادرات کالا‌های اروپایی به ایران را باز کند. حالا مثلا چه بازاری است که در ایران کالای اروپایی ندارد؟ اما در مورد حقوق بشر به این دفتر مسوولیت‌هایی داده شده است.
وی بیان کرد: گفته شده این دفتر در تهران باید به طور منظم مانیتور کند که نیرو‌های سکولار در ایران تحت فشار قرار نگیرند! یا نیرو‌های سکولار در ایران میدان فعالیت داشته باشند! یا کسانی که در فتنه ۸۸ تحت فشار قرار گرفتند هم از زندان و ممنوعیت‌ها خارج شوند و میدان فعالیت داشته باشند و وضعیت اقلیت‌ها، همجنس‌گرا‌ها و خیلی موضوعات دیگر را دنبال کند. این دفتر با این لیست خیلی مشعشع از مسوولیت‌ها به هیچ‌وجه در ایران مورد استقبال و خوشامد قرار نخواهد گرفت.


به نظر می‌رسد برخی از مسوولان مخالف افتتاح این دفتر که از آن به‌عنوان مرکزی برای جاسوسی اروپایی‌ها یاد می‌کنند، قصد ندارند این واقعیت را بپذیرند که ایران در جهان امروز برای همکاری و تعامل با دنیای غرب نیازمند مذاکره و دیپلماسی است.
مقایسه‌ای ساده نشان می‌دهد که تیم هسته‌ای ایران پس از سال‌ها مذاکره سرانجام توانست حق هسته‌ای خود را پس بگیرد و در نهایت اروپایی‌ها و دولت اسبق آمریکا این حق را برای ایران به رسمت شناختند و بخشی از شروط ایران را در این زمینه پذیرفتند. این مساله حاصل تعامل و گفت‌و‌گوی 12 ساله ایران با جهان بود که به نتیجه رسید. به نظر می‌رسد برخی از مقامات ایرانی مخالف، برای مذاکره در زمینه حقوق بشر به‌عنوان یکی از مصادیق گفت‌وگوهای انتقادی و همچنین معضل بازگشایی دفتر اتحادیه اروپا باید با طرف‌های اروپایی بر سر میز مذاکره بنشینند و از بهانه‌های بیجا که کمکی به پیشبرد اهداف سیاسی و اقتصادی کشور نمی‌کند، بپرهیزند.