گروه صنعت، معدن و تجارت: وعده‌هاي مطرح شده براي حل مشکلات ايجاد شده در مسير صادرات سيمان ايران به عراق هنوز هم به نتيجه نرسيده است. حالا مدت‌هاست که بازار عراق به‌عنوان يکي از اصلي‌ترين مقاصد سيمان ايراني با افزايش تعرفه و کاهش صادرات مواجه شده است.  آنطور که عبدالرضا شيخان، دبير انجمن کارفرمايان صنعت سيمان در گفتگويي با ايسنا اعلام کرده، وعده‌هاي مذاکره و حل مشکل تعرفه‌اي براي سيماني‌ها عملياتي نشده و اين روزها خطر حذف سيمان ايران از بازارهاي عراق از هميشه نزديک‌تر است. اين هشدار درباره احتمال از دست رفتن بازار عراق براي صنعت سيمان کشور در شرايطي مطرح مي‌شود که مدتي قبل حميد حسيني،‌دبير کل اتاق مشترک بازرگاني ايران و عراق از احتمال حضور دوباره کارخانجات سيمان ايراني در عراق خبر داده بود. در حالي که محدوديت‌هاي صادرات سيمان به عراق ادامه دارد و اخيرا محدوديت‌هاي صادرات لبنيات هم به آن اضافه شده، دبير انجمن کارفرمايان صنعت سيمان معتقد است بيش از اينکه اين تصميمات دولت عراق سياسي باشد، به خاطر منافع ملي اين کشور است و با وجود رايزني‌ها و وعده‌ها براي حل اين مشکل هنوز چيزي دست سيمان‌کاران را نگرفته است. در حالي که عراق يکي از جدي‌ترين مقاصد صادرات سيمان ايران بود، در سال‌هاي گذشته اين کشور به دنبال دامپينگ صادرکنندگان سيمان ايران به عراق بخاطر مازاد توليد داخلي و سياست‌هاي حمايتي عراق از صنعت سيمان اين کشور، سيمان صادراتي ايران به عراق را تا بيش از ۱۰۰ درصد مشمول تعرفه کرد و اين تعرفه‌ها همچنان پابرجاست.

اين تعرفه‌گذاري در حالي اتفاق مي‌افتد که مصرف سيمان سالانه حدود ۲۰ ميليون تن است که پيش‌بيني مي‌شود به خاطر بازسازي مناطق جنگ زده اين مقدار افزايش پيدا کند. البته عراق در نظر دارد توليدکنندگان خود را در صنعت سيمان مورد حمايت قرار دهد به همين دليل بر خلاف سيمان، محدوديتي براي واردات کلينکر به‌عنوان ماده اوليه سيمان قائل نشده است. در همين ارتباط عبدالرضا شيخان، دبير انجمن کارفرمايان صنعت سيماندر گفتگو با ايسنا گفت: يکي از محصولات اساسي که به عراق صادر مي‌شد و عراق نيز به طور استراتژيک به آن نياز داشت، سيمان بود که دولت اين کشور در پي تقويت توليد داخلي خود تعرفه سيمان را بالا برد و افزايش قيمت سيمان را در عراق پذيرفت تا در اين حوزه ايجاد اشتغال کند. وي همچنين با اشاره به وضع تعرفه ۴۰ درصدي براي صادرات لبنيات به عراق توسط دولت اين کشور، اضافه کرد: برخي اين محدوديت‌هاي صادراتي را که چندي پيش شامل صادرات لبنيات هم شد، به خاطر مذاکرات اخير العبادي با عربستان تحليل مي‌کنند که البته من اعتقاد دارم اين سياست‌ها بيش از اينکه سياسي باشد، مرتبط با منافع ملي عراق است.

دبير انجمن کارفرمايان صنعت سيمان درخصوص وام‌هاي توسعه صنايع معدني و وام ۱.۵ ميليارد دلاري صندوق توسعه ملي اظهار کرد: گرچه صحبت‌هايي از وام ۱۰ هزار ميليارد توماني براي توسعه صنايع کوچک و متوسط شده و همچنين اظهاراتي درباره تسهيلات ۱.۵ ميليارد دلاري صندوق توسعه ملي صورت گرفته است اما هنوز چيزي دست سيمان‌کاران را نگرفته و به نظر مي‌رسد در حد حرف و اظهار شفاهي باقي مانده است. مدتي پيش از اين حميد حسيني، دبيرکل اتاق مشترک بازرگاني ايران و عراق در همايش تجارت ايران و عراق اظهار کرد: اخيرا خبرهايي مبني بر احتمال از سرگيري صادرات سيمان به عراق به گوش مي‌رسد. در صنعت سيمان ۸۰ ميليون تن ظرفيت‌سازي کرده‌ايم که اکنون از ۵۲ ميليون تن آن استفاده مي‌شود. سيمان ايران به عراق صادر مي‌شد که از پارسال صادرات سيمان به عراق قطع شد. کارخانجات ايراني خواهان برقراري دوباره ارتباط با کشور عراق هستند. او همچنين از احتمال حضور دوباره کارخانجات سيمان ايراني در عراق خبر داده بود.

عراق دومين بازار صادراتي ايران به شمار مي‌رود و اصلي‌ترين بازار محصولاتي همچون سيمان، محصولات کشاورزي، مواد پروتئيني و مصالح ساختماني براي تجار محسوب مي‌شود اما مدتي است در اين بازار صادراتي اما و اگرهاي متعددي ايجاد شده است. به اعتقاد کارشناسان نداشتن تنوع کافي در حوزه محصولات صادراتي و يکنواختي بازارهاي صادراتي باعث شده طي سال‌هاي گذشته صادرات ايران روي خوشي نديده باشد. در اين ميان مدتي است که به نظر مي‌رسد دومين بازار صادراتي ايران يعني عراق نيز با موانعي مواجه شده و بر اين اساس حتي همين سهم نه چندان زياد از بازارهاي صادراتي با اما و اگرهاي متعدد مواجه است. در ماه‌هاي گذشته با پيش آمدن بحث‌هاي مربوط به اقليم کردستان بخشي از صادرات ايران به عراق با دست‌اندازهايي مواجه شد، چراکه به گفته يحيي آل‌اسحاق، رئيس اتاق مشترک بازرگاني ايران و عراق يک سوم از روابط‌ تجاري ايران و عراق، به اقليم کردستان مربوط مي‌شود و در شش ماه گذشته يک ميليارد دلار صادرات به کردستان عراق داشته‌ايم.

در همين ارتباط شهريار گراوندي، عضو هيات مديره انجمن کارفرمايان صنعت سيمان در گفتگو با خبرنگار «تجارت» با اشاره به مشکلات صادرات سيمان به عراق، به توليدکنندگان، صادرکنندگان و فعالان صنعت سيمان پيشنهاد مي‌کند که بهتر است تا با بازاريابي هدفمند و توليد مشترک، بازارهاي جديدي براي صادرات محصولات خود پيدا کنند. گراوندي با بيان اين مطلب گفت: در عراق وضع مقررات ضددامپينگ، راه‌اندازي کارخانجات سيمان، ناامني و تاثير آن بر توقف پروژه‌هاي عمراني و همچنين کاهش درآمد دولت از فروش نفت عواملي بوده که صادرات سيمان ايران به اين کشور همسايه را تحت تاثير قرار داده است. بنابراين بهترين کاري که مي‌توان از صادرکنندگان انتظار داشت اين است که به بازارهاي جديدي براي محصولات خود فکر کنند. اين فعال صنعت سيمان همچنين با اشاره به وعده‌هاي مطرح شده براي ايجاد زيرساخت‌هاي صادراتي که قرار است به زودي با تخصيص بسته‌هاي جديد يارانه‌هاي حمل‌ونقل، دسترسي به بازارهاي آسياي جنوب غربي و شرق و شمال آفريقا تسهيل و زمينه رقابت بيش از گذشته فراهم شود، از لزوم برنامه‌‌ريزي بلندمدت براي موفقيت در صادرات سيمان صحبت کرد. گراوندي همچنين در پايان خاطرنشان کرد: توليدکنندگان و انجمن‌هاي مرتبط با توليد و صادرات سيمان ضمن تلاش و برنامه‌ريزي بلندمدت براي ماندگاري در بازارهاي هدف و رعايت اخلاق حرفه‌اي تجارت، بايد صادرات محصولات نهايي، تعميق پيوندهاي اقتصادي، سرمايه‌گذاري مشترک براي احداث واحدهاي آسيايي کلينکر و بهره‌برداري از معادن کشورهاي هدف را مد نظر قرار دهند.