چرا تعدیل مدارک تحصیلی متوقف شده است؟

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: در طول دو دهه گذشته بسیاری از کارکنان دولت همزمان با کار خود به ادامه تحصیل نیز پرداختند تا بتوانند با ارائه مدرک تحصیلی بالاتر به وزارتخانه و سازمان خود، پایه حقوقی خودشان را ارتقا دهند که به این روند، به اصطلاح «تعدیل مدرک» گفته می‌شود. اخیرا یکی از خوانندگان روزنامه در پیامی اعلام کرد: «لطفا پیگیری کنید چرا آقای زنگنه مدارک تحصیلی کارکنان وزارت نفت را تعدیل نمی‌کند» خبرنگار آفتاب یزد در پیگیری این موضوع به نتایج ذیل رسید که در ادامه می‌آید:
در بیش از دو دهه گذشته، درصد کمی از پرسنل شاغل در دستگاه‌های دولتی را افراد تحصیلکرده تشکیل می‌دادند و اکثریت کارکنان، تحصیلاتشان، دیپلم یا پایین‌تر بود. به همین دلیل، دستگاه‌های دولتی شرایطی را فراهم کردند تا کارکنانشان ادامه تحصیل داده و مدارک بالاتری را کسب کنند تا بتوانند با ارائه این مدارک به ادارات متبوعشان هم پایه حقوقی خود را افزایش دهند و هم درصد کارکنان دارای مدارک دانشگاهی در دستگاه‌های دولتی بالاتر برود. متاسفانه در ادامه، این موضوع باعث شکل‌گیری موج مدرک‌گرایی در میان کارکنان شد و این افراد با تحصیل در انواع و اقسام دانشگاه‌های کشور از سراسری تا آزاد گرفته و از پیام نور گرفته تا غیر انتفاعی و علمی کاربردی فقط به دنبال گرفتن مدرک تحصیلی بودند تا با ارائه به ادارات خود، پایه حقوقشان را افزایش دهند. نکته جالب توجه این بود که بسیاری از این کارکنان در رشته‌هایی کاملا غیر مرتبط با حوزه‌های کاریشان ادامه تحصیل داده و مدرک می‌گرفتند. به‌عنوان مثال موارد بسیاری بود که یک تکنسین فنی شاغل در یک صنعت که مدرک فوق دیپلم داشت در مقطع کاردانی به کارشناسی در رشته‌های غیر مرتبط نظیر حسابداری، آمار و... ادامه تحصیل می‌داد و پس از آنکه فارغ‌التحصیل می‌شد مدرکش را به کارگزینی محل کار خود ارائه می‌داد. از سوی دیگر در بسیاری از موارد دیگر نیز در سالیان گذشته بسیاری از افراد بیش از یک بار از تعدیل مدرک استفاده می‌کردند. یعنی فردی یک بار پس از ارائه مدرک لیسانس خود شامل تعدیل مدرک می‌شد و پس از چند سال مدرک فوق‌لیسانس خود را هم ارائه می‌کرد و باز از تعدیل مدرک استفاده می‌کرد. این روند موجب شد تا یک نابسامانی شدیدی درخصوص بحث تعدیل مدارک پیش بیاید. به همین دلیل در بسیاری از ادارات دولتی از جمله وزارت نفت، روند تعدیل مدرک متوقف شد تا ساماندهی لازم صورت پذیرد.

بخشنامه کلیدی


بر اساس بخشنامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشورمورخه 24 اسفند 93، مدارک تحصیلی ماخوذه نسبت به مدارک تحصیلی ارائه شده در بدو استخدام کارمندان رسمی و پیمانی، تنها برای یک مقطع تحصیلی بالاتر (زیر دیپلم به دیپلم، دیپلم به فوق دیپلم، فوق دیپلم به کارشناسی، کارشناسی به کارشناسی ارشد وکارشناسی ارشد به دکترا) با رعایت شرایط ذیل قابل احتساب می‌باشد.
الف- رشته ومقطع تحصیلی بالاتر در شرایط احراز شغل مورد تصدی کارمند پیش بینی شده باشد.
ب- کارمند قبل از شروع به تحصیل با توجه به رشته ومقطع پیش بینی شده در شرایط احراز شغل و نیاز دستگاه به سطح بالاتر تحصیلی موافقت کتبی دستگاه را با ادامه تحصیل خود جلب نموده باشد.
بر اساس بخشنامه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور برای کارکنان «زیر دیپلم به دیپلم»، «دیپلم به فوق دیپلم»، «فوق دیپلم به کارشناسی»، «کارشناسی به کارشناسی ارشد» و «کارشناسی ارشد به دکترا» تنها یک بار ارائه مدرک تحصیلی ممکن است.

نتیجه‌گیری
تعدیل مدرک کارکنان اگر به معنای واقعی آن در جهت افزایش سطح دانش آنها صورت گیرد و شامل کارکنانی باشد که در دانشگاه‌های معتبر و در رشته‌هایی کاملا مرتبط با حوزه کاریشان باشد امری ضروری است. اما اگر در یک موج مدرک‌گرایی، افرادی بخواهند با تحصیل در انواع و اقسام دانشگاه‌های نوعا غیر معتبر و در رشته‌هایی غیر مرتبط مدرک بگیرند طبعا برای دستگاه‌های اجرایی قابل قبول نخواهد بود. در نتیجه براساس بخشنامه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی افرادی که از هر جهت شامل تعدیل مدرک هستند باید مشمول این قانون شوند. بسیاری از دستگاه‌های اجرایی از جمله وزارت نفت در حال تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی این بخشنامه هستند که امیدواریم این کار سریعا انجام شود.