وضعیت مبهم حریری در ریاض

بسیاری در لبنان بر این باورند که بعد از استعفای غیرمنتظره سعد حریری در روز شنبه در عربستان، نخست وزیر لبنان در عمل در بازداشت خانگی است. هر چه آقای حریری بیشتر بیرون از لبنان بماند، تنش در باره وضعیت او افزایش خواهد یافت. رییس جمهور لبنان میشل عون در حال دیدار و گفتگو با دیپلمات‌ها و نمایندگان کشورهای مختلف در باره این بحران است هر چند گزارش شده که صبر او رو به پایان است.
رئیس جمهوری لبنان امروز در کاخ بعبدا با ولید بخاری، کاردار سفارت عربستان دیدار کرد در حالی کاردار عربستان هیچ اظهار نظری درباره این دیدار نکرد.میشل عون بعد از دیدار با کاردار سفارت عربستان گفت: نحوه استعفای سعد حریری، نخست وزیر مستعفی لبنان غیرقابل قبول بوده و خواهان بازگشت وی هستیم.
وی همچنین در صفحه توئیتر خود نوشت: نسبت به هوشیاری رهبران لبنانی و همبستگی آنها در این مرحله حساس از تاریخ لبنان اطمینان دارم.
در همین حال، دبیرکل حزب‌الله لبنان هم نسبت به وضعیت این کشور واکنش نشان داد و گفت: ناگهان گروه‌های سیاسی ضربه ای از عربستان خوردند به این صورت که نخست وزیر لبنان با عجله و بودن حضور معاونان و مشاورانش به عربستان فراخوانده و مجبور به اعلام استعفا شد. این دخالت بی‌سابقه‌ای بود که نخست وزیر لبنان مجبور به استعفا شود. همه لبنانی‌ها پی به این مساله برده‌اند و یقین حاصل کرده‌اند. 


سیدحسن نصرالله گفت که بعد از اعلام استعفا، الحریری در عربستان در بازداشت خانگی به سر می برد و اجازه بازگشت به لبنان به وی داده نمی‌شود. اگر سعد حریری به لبنان بازگردد و در لبنان استعفا بدهد حتی اگر باز هم تحت فشار باشد برای ما قابل ‌قبول‌تر است. ما نمي‌توانيم در برابر اهانت به نخست وزير و گروگانگيري سعودي سکوت کنيم.
وی در ادامه افزود: الحریری حتی یک کلمه از بیانیه استعفای خود را ننوشته بود بلکه سعودی‌ها این بیانیه را نوشته بودند. مهم نیست بعدا چه اتفاقی می‌افتد، ممکن است وقتی الحریری برگردد از استعفای خود برگردد، ممکن است بر استعفای خود پافشاری کند، حتی ممکن است برگردد و علیه حزب‌الله جنگ به راه بیندازد؛ در حال حاضر اینها اهمیتی ندارد، آنچه الان مهم است این است که الحریری به کشور برگردد
دبیر کل حزب الله گفت: شبکه العربیه حرف از نقشه ترور الحریری را مطرح کرد و با وجود اینکه نهادهای امنیتی این خبر را تکذیب کردند العربیه همچنان به خبرپراکنی‌های خود ادامه داد. در بیانیه استعفای الحریری هم که توسط سعودی‌ها نوشته شده بود به این مساله اشاره شد. بعضی‌ها این حرف‌ها را تکرار می‌کنند و اصرار دارند که بگویند ترورهای سیاسی در کار است. باید در برابر این اخبار هوشیار بود.
درز وضعیت سعدحریری
این در حالی است که روزنامه لوموند فرانسه در مقاله‌ای با عنوان «لبنان در وضعیت سردرگم بعد از استعفای حریری» نوشت: سووالات زیادی در لبنان درباره نتایج تصمیم سعد حریری، و رابطه وی با عملیات «پاکسازی» که عربستان انجام داده وجود دارد.
این روزنامه فرانسوی پرسید؛ سعد حریری کجاست؟ آیا داوطلبانه استعفا کرده است؟ آیا برای بازگشت به لبنان آزاد است؟ تمامی این‌ها سووالاتی هستند که بعد از شش روز از استعفای غافلگیرکننده حریری از تلویزیون عربستان مطرح شده است.
لوموند به نقل از یک تاجر لبنانی که با خانواده حریری در ارتباط است، نوشت: اوضاع در لبنان فراتر از واقعیت است و گویی ما شاهد یک فیلم سینمایی هستیم. کاملا واضح است که حریری آزاد نیست.
در همین حال، رابرت فیسک درباره استعفای حریری در مقاله‌ای در روزنامه ایندیپندنت جزئیات تازه‌ای را مطرح کرده و نوشته است، آنچه اتفاق افتاد استعفایی واقعی نبود.
هواپیمای سعد حریری، نخست وزیر مستعفی لبنان سوم نوامبر در ریاض به زمین نشست اولین چیزی که حریری مشاهده کرد حضور نیروهای پلیس عربستانی بود که هواپیما را احاطه کرده بودند. آنها سپس به داخل هواپیما آمدند و تلفن همراه حریری را مصادره و محافظان شخصی‌اش را از او جدا کردند به این ترتیب نخست وزیر لبنان را ساکت کردند.
وی می‌افزاید، روز جمعه سوم نوامبر حریری در نشست کابینه در بیروت بود که تماسی تلفنی دریافت کرد و از او درخواست شد با ملک سلمان، پادشاه عربستان در ریاض ملاقات کند. او نیز فورا عازم سفر شد.
خوب تو دیدار با پادشاه را رد نمی‌کنی حتی اگر او را چند روز قبل دیده باشی همان کاری که حریری کرد به ویژه که عربستان جایی که شرکت «اوجیه» حریری در آنجاست به شرکت او بدهی ۹ میلیارد دلاری دارد و این وضعیتی است که ما اکنون آن را عربستان می‌شناسیم.
وی در این مقاله به امور فوق‌العاده استثنایی اشاره می‌کند و می‌نویسد، حریری متنی نوشته شده را در شبکه العربیه قرائت کرد که هر دنبال کننده‌ای می‌داند این شبکه متعلق به کدام کشور عرب حاشیه خلیج فارس است. او در این متن، استعفای خود را اعلام کرد.
حریری مدعی شد، تهدیداتی علیه جان او مطرح است اما این اخبار در درجه اول باید خطاب به سازمان امنیتی در بیروت باشد اما او بر خلع سلاح حزب‌الله لبنان تاکید کرد و از مداخله ایران در منطقه گفت. صرف نظر از این واقعیت که حزب‌الله نمی‌تواند سلاح خود را کنار بگذارد و حریری می‌بایست به ارتش لبنان انتقاد می‌کرد که شامل شیعیان زیادی است. لذا مشخص می‌شود این حرف‌های حریری نبود چون او قبلا هرگز از این کلمات استفاده نکرده بود. به عبارت دیگر این متن برایش نوشته شده بود و تنها به او گفته شده بود که از روی آن بخواند.
فیسک می‌نویسد، صحبت‌هایی در بیروت مطرح است مبنی بر این که از بهاء حریری، برادر بزرگتر سعد خواسته شده کرسی او را در کابینه بگیرد اما خود سعد چه می‌گوید؟ افرادی با خانه‌اش در ریاض در ارتباط هستند، می‌گویند، تنها کلماتی از او در خانه‌اش می‌شنوند این است که «برمی‌گردم» . «خوبم». حرف‌هایی که به نظر نمی‌رسد حرف‌های واقعی باشد که او می‌خواهد بگوید. اگر حریری بازگردد چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا می‌توان مدعی شد که او به اجبار استعفا کرده؟ آیا عربستانی‌ها جرات ریسک درباره آن را دارند؟
وی افزوده است، مسلما حریری انتظار این اتفاقات را نداشت. در واقع حریری روز دوشنبه نشست‌هایی در بیروت با صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و سلسله رایزنی‌هایی درباره بهبود وضعیت آب داشت و هیچ قصدی هم برای استعفا نداشت. با وجود آن کلماتی که خواند برایش نوشته شده بود و کاملا همسو با متن سخنرانی‌های ولیعهد عربستان و دونالد ترامپ رئیس جمهور دیوانه آمریکا بود که درباره ایران با خشم صحبت می‌کنند. درست همان کاری که وزیر دفاع آمریکا انجام می‌دهد. واقعیت داستان همان است که در عربستان در جریان است. چون ولیعهد برای همیشه راه حل توافقی گسترده در عربستان را از بین برد و بین خاندان سلطنتی، شخصیت‌های دینی و بین قبایل جدایی انداخت. در حالیکه این توافق همواره اساس این کشور است تا سقوط نکند.
فیسک در ادامه افزود: محمد بن سلمان این شکاف را ایجاد کرد. او با دشمناش تسویه حساب کرد و گفت این کارها در راستای مبارزه با فساد بود  سازمان مبارزه با فسادی که دیکتاتورهای عرب دائما برای نابودی دشمنان سیاسی‌شان از آن استفاده می‌کنند و هیچ شکایتی هم از جانب واشنگتن و لندن صورت نگرفت.
فیسک می‌گوید،‌ حتی رهبران سنگدل نیز ممکن است کوتاه آمده و به حریری اجازه دهند با ملک سلمان دیدار کند و این دلیل اصلی است که او به ریاض رفت و حتی در امارات با ولیعهد ابوظبی ملاقات داشت. چون او نیز هم‌پیمان ولیعهد جوان عربستان است. درحالی که اماراتی‌ها مانع خواهند شد حریری با هواپیما به بیروت بازگردد اما چرا می‌خواهند حریری به امارات برود؟ برای اثبات اینکه او آزادانه سفر می‌کند و نمی‌تواند به کشورش بازگردد. لبنان دائما از زمان آخرین بحرانش با بحران بزرگتر روبه‌رو است اما این بار شواهد امر حکایت از یک بحران واقعی دارد.
وی با بیان اینکه بن سلمان با پیش کشیدن مساله حریری به دنبال نابودی دولت لبنان و سرنگونی حزب الله در آن و سپس آغاز جنگ داخلی جدید در لبنان بود ، افزود : این استراتژی موافق نخواهد بود زیرا لبنانی‌ها با وجود اینکه نسبت به عربستانی‌ها از ثروت کمتری برخوردارند اما باهوش‌ترند .همه گروههای سیاسی در این کشور از جمله حزب‌الله یک مساله را خواستارند و آن بازگشت حریری از عربستان است. فیسک با اشاره به مسئله چگونگی  سفر نخست وزیر مستعفی لبنان به ریاض گفت : حریری تماس تلفنی از ریاض جهت دعوت فوری برای دیدار با ملک سلمان دریافت کرد  و از آنجاییکه سعد حریری همچون رفیق حریری، پدر فقیدش دارای تابعیت عربستانی -لبنانی است فورا عازم ریاض شد.
فیسک گفت: تمام اعضای خانواده سعد الحریری  هم اکنون در ریاض هستند. بنابراین اگر وی به بیروت بازگردد همسرش و فرزندانش را همچون گروگان‌هایی در ریاض ترک کرده است. پس بعد از گذشت یک هفته از این «نمایش کمدی» درخواست‌هایی در بیروت وجود دارد که مبتنی بر به دست گرفتن کرسی نخست وزیری  لبنان توسط بهاء الحریری برادر بزرگتر وی است.