گزارش «جهان‌صنعت» از ثبت رکوردهای جدید در پارس جنوبی؛

گروه انرژی- ایران امسال با بهره‌برداری از پنج فاز جدید پارس‌جنوبی با یک تیر دو هدف را نشانه گرفت؛ ابتدا در تولید روزانه گاز این میدان مشترک با قطر به نقطه سر به سر رسید و عملا عقب‌ماندگی حدود یک‌دهه‌ای خود از این کشور شیخ‌نشین حاشیه جنوبی خلیج‌فارس را جبران کرد و سپس با افزایش ظرفیت تولید گاز سهم این حامل انرژی پاک را در سبد سوخت و انرژی کشور به بیش از 75 درصد افزایش داد. در شرایط فعلی ظرفیت تولید روزانه گاز ایران در پارس‌جنوبی با بهره‌برداری معادل 18 فاز استاندارد به بیش از 570 میلیون مترمکعب در روز رسیده و با این افزایش تولید گاز در طول هفت‌ماهه نخست سال‌جاری تاکنون رکوردهای متعددی در عرضه گاز طبیعی به نیروگاه‌ها، تامین سوخت و خوراک صنایع، تزریق گاز به میادین نفتی به منظور افزایش ضریب بازیافت مخازن هیدروکربوری و ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی یکی پس از دیگری به ثبت رسیده است. از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود با توجه به پیشرفت ساخت پنج فاز در دست اجرا شامل طرح توسعه فازهای 13، 14، 22، 23 و 24 پارس‌جنوبی تا سال آینده نه تنها پرونده توسعه این میدان مشترک با قطر بسته خواهد شد (بدون در نظر گرفتن توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی که قرارداد آن با توتال فرانسه امضا شده است) که حتی ایران در تولید روزانه گاز بعد از دو دهه از شریک قطری سبقت می‌گیرد. برآوردها نشان می‌دهد که با تکمیل مراحل ساخت و توسعه پنج فاز باقی‌مانده پارس‌جنوبی ظرفیت تولید روزانه گاز ایران از بزرگ‌ترین میدان مشترک گازی جهان به 700 تا 720 میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد.
آغاز ذخیره‌سازی گاز قطر در مخازن ایرانی
به گزارش «جهان‌صنعت»، آمارهای رسمی شرکت ملی گاز از ثبت رکورد جدید ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی حکایت دارد که بخش عمده‌ای از گاز ذخیره‌سازی شده مربوط به پارس‌جنوبی میدان مشترک با قطر است. بر این اساس در شش ماهه نخست امسال حدود دو میلیارد مترمکعب گاز شیرین صرفا در دو مخزن ذخیره‌سازی شوریجه خراسان و سراجه قم ذخیره‌سازی شده به طوری‌که تا پایان شهریور در مخزن سراجه حدود 740 میلیون مترمکعب و در مخزن شوریجه هم حدود یک میلیارد و 258 میلیون مترمکعب گاز ذخیره شده که ذخیره این حجم گاز یک رکورد جدید در کشور به شمار می‌رود.
علاوه بر این همزمان با افزایش تولید گاز در پارس‌جنوبی، حجم تزریق گاز شیرین به مخازن نفتخیز جنوب هم افزایش یافته و در طول نیمه نخست امسال در سه میدان نفتی کرنج، کوپال و آغاجاری حدود سه میلیارد و ۸۹۵ میلیون مترمکعب گاز عرضه شده که تقریبا معادل کل سال گذشته در شش ماهه نخست امسال در این سه میدان نفتی گاز تزریق شده است. از سوی دیگر سعید توکلی، مدیرعامل شرکت انتقال گاز هم استمرار ثبت رکوردهای جدید تزریق گاز شیرین به مخازن نفت و ذخیره‌سازی در دو مخزن سراجه و شوریجه تا پایان سال‌جاری خبر داده است.


94 میلیارد مترمکعب گاز در 7 ماه تولید شد
همزمان با ثبت رکوردهای جدید ذخیره‌سازی گاز، مرور وضعیت تولید این حامل انرژی پاک زیست‌محیطی و البته پرطرفدار در میدان مشترک پارس‌جنوبی در طول هفت ماهه نخست امسال خالی از لطف نیست. آمارهای رسمی منتشر شده از سوی وزارت نفت نشان می‌دهد که در طول 276 روز نخست امسال نزدیک به 94 میلیارد متر‌مکعب گاز غنی از پارس‌جنوبی برداشت شده که در این مدت سهم گاز شیرین و پالایش شده در پالایشگاه پارس‌جنوبی به بیش از 75 میلیارد مترمکعب در روز رسیده است. از سوی دیگر از ابتدای فروردین تا پایان مهر ماه امسال بالغ بر یک میلیارد و 421 میلیون متر‌مکعب گاز به پتروشیمی‌ها تحویل داده شده ضمن آنکه حجم تولید گاز مایع شامل پروپان و بوتان به بیش از یک میلیون و 336 هزار تن رسیده است.
علاوه بر این در هفت ماهه ابتدای سال‌جاری 114 میلیون و 80 هزار بشکه میعانات گازی در فازهای پارس‌جنوبی تولید و صادر شده است. در این مدت بیش از یک میلیون و 303 هزار تن اتان به‌عنوان یک خوراک کلیدی تحویل مجتمع‌های پتروشیمی جم، کاویان و مروارید شده است.
در کنار افزایش تولید گاز متان، اتان، پروپان، بوتان و میعانات گازی در طول هفت ماهه نخست سال‌جاری حدود 290 هزار تن گوگرد در فازهای پارس‌جنوبی تولید و صادر شده است. همسو با مرور تحولات تولید و توسعه‌ای پارس‌جنوبی بد نیست بدانید که سال آینده با بهره‌برداری از پنج فاز جدید پارس‌جنوبی سهم گاز طبیعی در سبد سوخت و انرژی ایران به حدود 80 تا 82 درصد افزایش می‌یابد یعنی عملا با توسعه بیشتر این میدان مشترک، گاز طبیعی جای سوخت مایع و فرآورده‌های نفتی را در سبد انرژی ایران خواهد گرفت که این اتفاق علاوه بر دستاوردهای زیست‌محیطی، مزیت‌های متعدد اقتصادی هم برای کشور به ارمغان می‌آورد. به عبارت دیگر با احتساب نفت‌خام بشکه‌ای 50 دلار تا سال آینده درآمد ایران از محل توسعه فازهای پارس‌جنوبی به 272 میلیون دلار در روز و معادل 99 میلیارد دلار در سال خواهد رسید. هم‌اکنون تولید روزانه گاز طبیعی در پارس‌جنوبی معادل دو میلیون و 243 هزار بشکه نفت‌خام است که بعد از پایان طرح توسعه در پالایشگاه‌های پارس‌جنوبی به پنج میلیون بشکه معادل نفت‌خام می‌رسد که این رقم دو برابر نفت‌خام تولیدی توسط شرکت بریتیش پترولیوم انگلیس خواهد بود.
تولید گاز پارس‌جنوبی از مرز 1/1 تریلیون مترمکعب گذشت
ایران با بهره‌برداری از فازهای مختلف پارس‌جنوبی در طول نزدیک به دو دهه گذشته تاکنون یعنی سال 1381 که طرح توسعه فازهای دوم و سوم این میدان مشترک توسط شرکت توتال فرانسه در مدار بهره‌برداری قرار گرفت تاکنون بالغ بر ۸۹۱ میلیارد و ۲۵۲ میلیون متر‌مکعب گاز شیرین‌سازی تولید کرده است. در این مدت گاز غنی تولید شده از سکوهای پارس‌جنوبی حدود یک‌هزار و ۱۰۰ میلیارد متر‌مکعب بوده است. فازهای پارس‌جنوبی تاکنون موفق به تولید نزدیک به یک میلیارد و ۵۰۸ میلیون بشکه میعانات گازی شده‌اند که یکی از با‌ارزش‌ترین محصولات تولید شده از گاز طبیعی است.
نخستین فاز پارس‌جنوبی در سال ۱۳۸۱ راه‌اندازی شده، است. این مجتمع تا به حال ۱۲ میلیون و ۶۷۹ هزار تن اتان تولید کرده، همچنین شش میلیون و ۵۰۷ هزار تن بوتان، ۱۰ میلیون و ۲۱۷ هزار تن پروپان و چهار میلیون و ۳۰۸ هزار تن گوگرد جامد نیز در این مدت تولید شده است.
تاکنون ۲۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر‌مکعب گاز برای خوراک پتروشیمی پارس مصرف شده است. ایران از ابتدای سال ۲۰۰۲ بهره‌برداری از میدان گازی پارس‌جنوبی را آغاز کرد، براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا دو سال آینده توسعه پارس‌جنوبی در قالب ۱۳ پالایشگاه پایان می‌یابد و ظرفیت تولید گاز به ۷۳۰ میلیون مترمکعب در روز، ظرفیت تولید میعانات گازی به یک میلیون بشکه در روز، ظرفیت تولید ال‌پی‌جی به بیش از ۱۰ میلیون تن در سال، ظرفیت تولید اتان به ۱۰ میلیون تن در سال و ظرفیت تولید گوگرد به پنج هزار تن در روز افزایش می‌یابد.