روزنامه جهان صنعت
1396/08/20
امید به گشایش دفتر اتحادیه اروپا در تهران
ملیحه اسناوندی- سبا محسنی‌نژاد-موج جدیدی درباره سفر هیات ۷۰ نفره مقامات سیاسی- تجاری اتحادیه اروپا که ۲۵ نفر از آنها عالیرتبه هستند، در تهران آغاز شده که پیش‌بینی میشود در صورت مثبت بودن مذاکرات این هیات، وعده تاسیس دفتر اتحادیه قاره سبز در ایران محقق شود، تا شرایط ارتباط دو کشور با یکدیگر تسهیل شود. این دیدارها در بحبوحه غلبه بر حل مشکلات پیش‌پای برجام صورت می‌گیرد؛ مشکلاتی که با سپردن سرنوشت برجام به کنگره توسط ترامپ پیش پای ایران و دیگر کشورهای عضو توافق هسته‌ای است. هرچند ایران و اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم از یک رابطه مبتنی بر بی‌اعتمادی به سمت ایجاد همکاری بسیار نزدیک در موضوعات مختلف حرکت کرده‌اند که دستیابی به برجام نقطه مشترک و عطف این همکاری بود؛ نقطه‌ای که راهگشای همکاری‌های دوباره در زمینه اقتصادی و سیاسی شد. اما ایران و اروپا به همین سطح از روابط اکتفا نکردند بلکه هدف آنها شکل‌گیری وجه جدیدی از گفتوگوها میان مسوولان دیپلماتیک تهران و اتحادیه اروپا بوده است. گفت‌وگوهایی که درباره مسایلی مختلف از جمله موضوعات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و البته موضوعاتی دیگر چون مبارزه با تروریسم و حقوق بشر است. انتظار می‌رفت با کاهش فشار آمریکا بر اروپا و کم شدن تحریم‌های اقتصادی این کشور علیه ایران این سطح از مذاکرات شکل گیرد و بعد از برجام فضای تهدید کمی شکسته شود اما برعکس با بالا گرفتن تنش‌های سیاسی میان ایران و آمریکا این موضوع از توجه دو طرف خارج و موضوع هسته‌ای به تنها نقطه مشترک میان ایران و غرب تبدیل شد.
آغاز این سطح از روابط به زمان روی کار آمدن دولت اصلاحات برمی‌گردد و از آن موقع هم گفت‌وگوهایی که در دولت‌های مختلف ایران تحت عناوین مختلفی از جمله «گفتوگوهای انتقادی» تا «گفتوگوهای سازنده» به جریان افتاده اما موضوع‌گیری مقامات دیپلماتیک پس از توافق هسته‌ای نشان از آن داشت که دور جدیدی از گفت‌وگو بین ایران و اتحادیه تحت عنوان «گفتوگوهای سطح بالا» آغاز شود هر چند این گفتوگوها صرفا سیاسی نبود و طیفی از مسایل اقتصادی و تجاری، فرهنگی، مواد مخدر، مهاجرت، پناهندگان، انرژی، سرمایه‌گذاری و نیز همکاری منطقه‌ای در تحولات خاورمیانه را دربر می‌گرفت و بر لزوم یافتن راهکارهای عملی برای به نتیجه رساندن آنها تاکید می‌‌کرد اما تصویب قطعنامه عادی‌سازی رابطه اروپا و ایران و تمایل اروپایی‌ها برای گسترش روابط‌شان با ایران منجر به تعامل بیشتر نشد چرا‌که برخی مسوولان از جمله دبیر ستاد حقوق بشرقوه قضاییه مخالف توسعه روابط ایران و غرب بودند و از پیشنهاد تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران بارها انتقاد و اعلام کردند که قوه قضاییه اجازه چنین کاری را نخواهد داد.
حضور اروپایی ها فشار علیه ایران را کاهش می دهد
سید جلال ساداتیان، کارشناس مسایل بین‌الملل در گفت‌وگو با «جهان صنعت» درباره تاثیرات حضور این هیات اروپایی در ایران اظهارداشت: «در ذات حضور این هیات اروپایی در ایران فایده‌های متصور است چرا که هم خانم موگرینی و هم رهبران کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان در مقابل فشارهایی که ترامپ به ایران وارد کرد با جدیت از کشورمان حمایت کردند و اینکه دفتر مستقل اروپایی‌ها در تهران گشایش یابد به عنوان بخشی از ثمرات برجام است که در ذات خود اقدامی مثبت به شمار می‌آید. در زمینه اقتصادی هم حضور اروپایی‌ها جزیی از طبعات برجام است به این مفهوم که ما هر توافقی را بتوانیم با اروپایی‌ها داشته باشیم بازار آنها به ایران باز شود و ما هم از تکنیک‌های آنها در صنایع بهره بیشتری می‌بریم، اینها می‌تواند جنبه اقتصادی ماجرا باشد. بازار ایران برای آنها بازار مهمی است و نه تنها بازار ما که بازار منطقه نیز برای آنها به جهت زیربناهای ایران برای توسعه اقتصادی مناسب است و آنها بسیاری از تولیدات خودشان را می‌توانند در ایران متمرکز کنند. در نتیجه تمایل به ادامه مراوداتشان با کشورمان دارند» وی با اشاره به اقدامات جدید عربستان در منطقه بیان کرد: «در این مقطع زمانی که عربستان با تحریک اسراییل و برنامه‌ریزی او تلاش می‌کند که پای آمریکا را به یک بحران جدی در منطقه بکشاند، حضور اروپایی‌ها در تهران به هر عنوان که باشد (می‌خواهد تاسیس دفتر مستقل اتحادیه اروپا باشد یا مسایل دیگر) می‌تواند بخشی از فشارهای آمریکا و اسراییل را خنثی کند. ایالات متحده آمریکا هم با وجود شعارهایی بی‌منطق و حرف‌های نامربوط ترامپ تمایل ندارد که درگیر جنگ جدی در این منطقه شود. جنگی که فایده آن را اسراییل می‌برد و هزینه آن را آمریکا باید بدهد. هرچند که بخشی از این هزینه را می‌خواهد از جیب عربستان و امارت بدهد. آنها مایل هستند از این بحران بهره‌برداری حداکثری کنند، اسلحه بفروشند و جیب عرب‌ها را خالی کنند بدون آنکه خودشان وارد درگیری شوند.» این کارشناس مسایل بین‌الملل در ادامه گفت: «ولی بحران در منطقه اکنون سمت و سویی پیش می‌رود که با ایجاد دردسر در لبنان پای ایران به درگیری این منطقه کشیده شود؛ این درگیری یعنی یک جنگ نسبتا گسترده در سطح منطقه‌ای. این جنگ گسترده به نفع هیچ کشوری نیست؛ نه ایران و نه عرب‌ها. بنابراین تا جایی که میشود باید از آن پرهیز کرد. اهرم اروپایی و حضور آنها در تهران و گشایش دفتر آنها شاید بخشی از بحران‌ها را خنثی کند و به نفع جریان ایران تمام شود.»
وی درباره بازگشایی دفتر مستقل اتحادیه اروپا در ایران هم گفت: «امیدوارم که این اتفاق بیفتد. اگر این دفتر بازگشایی شود، می‌تواند اروپا را محکم‌تر پشت ایران قرار دهد و از این نظر یک کانال ارتباطی قوی‌تری با اروپا برای ایران برقرار میشود.»وی درباره گفتوگوی انتقادی که سال‌هاست موضوع آن در میان ایران و اروپا در جریان است اما هرگز به نتیجه نرسیده، پاسخ داد: «قاعدتا ایران اکنون باید از جوی که میان ایران و اروپا ایجاد شده است استقبال کند. حالا که اروپایی‌ها گوش شنوایی پیدا کرده‌اند ایران باید درباره موضوعات موشکی و آنچه که از آن منع شده است توضیح بدهد و دلایل خود را در این زمینه اثبات کند. در بحث گفتوگوهای انتقادی، یکی از این موضوعات بحث حقوق بشر است که واقعیت این است که ما در بخش‌هایی از آن ضعف داریم و در قسمت‌هایی نیز حق با ماست. می‌توانیم در این زمینه به اروپایی‌ها توضیح دهیم. جایی که اروپایی‌ها از حقوق همجنسگراها با عنوان حقوق بشر دفاع می‌کنند این مساله با بنیادهای دینی ما همسان نیست و می‌توانیم در این زمینه گفت‌وگو کنیم که این مساله را به رسمیت نمی‌شناسیم. ولی جایی حقوق اقلیت‌ها یا عدم دادرسی‌هایی عدالت‌محور مطرح بوده است که باز هم می‌توان در این مورد گفت‌وگو کرد. نمی‌توانیم همواره از این موضوعات فرار کنیم و به آنها بگوییم که آنها حقی ندارند. این از منطق قوی در دنیای امروز برخوردار نیست برای اینکه ما ضوابط و قوانین حقوق بشر را امضا کردیم و توافق کردیم براساس آن عمل کنیم. حالا اینکه بخواهیم در مقام اجرایی از این موضوع فرار کنیم موضوع جالبی نیست.»اکنون به نظر می‌رسد با وجود برخی مخالفت‌‌ها در ایران برای تقویت روابط بیشتر با غرب، نشانه‌های جدیدی برای حل و فصل مسایل حل نشده ایران و اروپا در این برهه از زمان که کارشکنی‌های آمریکا در خصوص برجام ادامه دارد، دیده میشود. سفر هیات ۷۰نفره و مذاکرات نتیجه‌بخش آنها می‌تواند وعده تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران را بدهد. هرچند این موضوع در سال گذشته رسانه‌ای شد و به گفته دولتی‌ها مشکل خاصی برای این گشایش وجود نداشته اما با وجود اینکه چند دیپلمات اتحادیه اروپا در سفارت هلند در تهران مستقر و میز اتحادیه اروپا در این سفارت ایجاد شد تا ملزومات تاسیس چنین دفتری فراهم شود، اما این گشایش اتفاق نیفتاد.با استراتژی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و رویکرد سازنده دولت روحانی که مبتنی بر گفتوگوی مسالمت‌آمیز و حل مساله هسته‌ای از یک طرف و بحران‌های به وجود آمده در منطقه است به نظر می‌رسد ورود این هیات می‌تواند روابط ایران با کشورهای اتحادیه اروپا را بهبود بخشد و زمینه‌ساز شکل‌گیری گفتمان انتقادی و تاسیس دفتر اتحادیه اروپا باشد، به شرط آنکه دغدغه دولت در خصوص مساله حقوق بشر جدی گرفته شود و دست دولت برای مذاکرات انتقادی باز باشد.
سایر اخبار این روزنامه
مسیر طی‌شده انقلاب، امیدبخش است
قانون مبارزه با پولشویی اصلاح شد
جهان ضربه می‌خورد
چالش نرخ ارز در بودجه
لغو سیاسی توافق بورس ایران و کره‌جنوبی
دلایل رغبت تولیدکنندگان به مونتاژ و واردات کالا
اختلاف وزارت راه‌و‌شهرسازی و بانک مرکزی بر سر تسهیلات مسکن مهر؛
بررسی رفتاری دانش‌آموزان اصفهانی هنگام خودکشی؛
همون همیشگی!
وزیر علوم: الکی نگید جدا شیم!
اروپا و پاسخ به نیاز ایران
امید به گشایش دفتر اتحادیه اروپا در تهران
قدرت اقتصادی نوظهور
گزارش «جهان‌صنعت» از ثبت رکوردهای جدید در پارس جنوبی؛
قربانی جنگ نیابتی
رییس‌جمهور آمریکا در نشست اقتصادی آسیا- پاسیفیک:
اروپا و پاسخ به نیاز ایران
رییس‌جمهور آمریکا در نشست اقتصادی آسیا- پاسیفیک:
رییس‌جمهور آمریکا در نشست اقتصادی آسیا- پاسیفیک:
رییس‌جمهور آمریکا در نشست اقتصادی آسیا- پاسیفیک:
