روزنامه تجارت
1396/08/20
تحصیلات بیشتر، بیکاری بیشتر
طبق اعلام مسئولان، سالانه حدود یک میلیون نفر به جمعیت متقاضی شغل اضافه می‌شوند که از این میزان حدود ۸۰۰ هزار نفر، از جمعیت فارغ التحصیلان هستند؛ از طرفی با توجه به سیاست‌های نادرست آموزش عالی طی یک دهه گذشته، انگیزه ادامه تحصیل در بین جوانان به شدت افزایش یافت و این موضوع باعث شد تا بسیاری از جوانانی که آماده ورود به بازار کار بودند، اشتغال خود را به تاخیر بیاندازند و یک تاخیر فاز در جذب بازار کار ایجاد شد به نحوی که اشتغال جوانان آماده به کار در دهه هشتاد، به دهه نود منتقل شد.
این موضوع علاوه بر ایجاد یک جمعیت سربار متقاضی شغل، منجر به افزایش انتظار جوانان از شغل پس از تحصیلات دانشگاهی شد. هر چند سیاست‌های نادرست بازار کار نتوانست عرضه و تقاضای نیروی کار را تقریبا برابر کند اما سیاست‌های نادرست آموزش عالی از یک طرف، و تمایل جوانان به تحصیل و عدم توجه به کسب مهارت‌های فنی از سوی دیگر به افزایش جمعیت بیکار فارغ التحصیل کشور دامن زده است.
سهم 20 درصدی جمعیت تحصیلکرده از بیکاری
بر اساس آمار رسمی وزارت کار که به تازگی منتشر شده، نشان می‌دهد نرخ بیکاری جمعیت تحصیلکرده کشور در دوره‌های عالی به ۲۰ درصد رسیده است، به طوری که در حال حاضر حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت فارغ التحصیل یا دانشجوی کشور بیکار هستند.
در حال حاضر، بیکاری گریبان گیر بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور است که طبق جدیدترین آمار یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از این جمعیت را فارغ التحصیلان یا دانشجویان تشکیل می‌دهند.
نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل یا در حال تحصیل دوره‌های عالی کشور در سال ۹۵ به ۲۰ درصد رسیده که نسبت به سال ۱۳۹۴ معادل ۱.۵ درصد رشد دارد. این نرخ برای فارغ التحصیلان یا افراد در حال تحصیل نیز در گروه مردان ۱۴.۱ درصد و در گروه زنان ۳۱.۱ درصد اعلام شد.
همچنین بر اساس این آمار رسمی، در حال حاضر حدود ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از جعیت کشور، «فارغ التحصیل» یا «در حال تحصیل در دوره‌های عالی» هستند که ۴۵ درصد از این افراد در جمعیت غیرفعال اقتصادی قرار دارند به عبارتی بنا به دلایلی در هیچ یک از گروه شاغلان و بیکاران قرار نمی‌گیرند.
اما از جمعیت ۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفری فارغ التحصیل یا دانشجوی کشور، حدود ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر معادل ۵۵ درصد «جمعیت فعال» را تشکیل می‌دهند؛ به نوعی این افراد یا در جمعیت شاغلان قرار دارند یا از قابلیت مشارکت اقتصادی برخوردارند اما بنا به دلایلی بیکار هستند. با این توصیف، از جمعیت ۶.۶ میلیون نفری فعال اقتصادی، ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر شاغل و یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر بیکار هستند که این آمار نشان می‌دهد در بین جمعیت فارغ التحصیل یا دانشجو، ۸۰ درصد شاغل هستند و ۲۰ درصد نیز در زمره بیکاران قرار دارند.
روند کند تخصیص منابع
عدم ورود دستگاه‌های اشتغالزا در طرح اشتغال فراگیر و همچنین روند کند تخصیص منابع از عوامل تاثیر گذار در تحقق نیافتن اهداف اشتغالزایی از سوی کارشناسان عنوان شده است.
در چارچوب اجرای برنامه اشتغال فراگیر در سال ۹۶ اجرای طرح‌های کارورزی (ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار)، مهارت آموزی در محیط کار واقعی برای جوانان، مشوق‌های کارفرمایی (ترغیب کارفرمایان به جذب جوانان بیکار) و توسعه رسته‌های منتخب (شناسایی مزیت‌های اشتغال به تفکیک در هر استان) هدفگذاری شد تا امسال برای ۹۷۰ هزار نفر اشتغال ایجاد شود.
برای اجرای برنامه اشتغال فراگیر ۵۰۰ میلیارد تومان از محل بودجه ۹۶ و ۲۰ هزار میلیارد تومان از محل منابع بانکی در نظر گرفته شده است.
با وجود ۴ ماه مانده تا پایان سال فقط یک پنجم منابع موردنیاز طرح اشتغال فراگیر، یعنی ۱۰۰ میلیارد تومان از طرف سازمان برنامه و بودجه تخصیص پیدا کرده است
اما نحوه اجرای برنامه اشتغال فراگیر به عنوان یک برنامه جامع برای اشتغالزایی، از جوانب مختلف قابل نقد است؛ نخست اینکه در قالب اجرای این برنامه ۵۰۰ میلیارد تومان از محل منابع بودجه امسال پیش بینی شده که با وجود ۴ ماه مانده تا پایان سال فقط یک پنجم منابع آن یعنی ۱۰۰ میلیارد تومان از طرف سازمان برنامه و بودجه تخصیص پیدا کرده است.
از سوی دیگر در قالب اجرای برنامه اشتغال فراگیر۹۶، از ظرفیت اشتغال تمام دستگاه‌های اجرایی استفاده میشود که در این بین وزارت جهاد کشاروزی، وزارت صنعت- معدن و تجارت و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیشترین سهم را در اشتغالزایی ۹۷۰ هزار نفری دارند اما به رغم این هدفگذاری گفته میشود در جلسات رسمی هماهنگی دستگاه‌های ستادی برای اجرای برنامه اشتغال فراگیر، مسئولان و نمایندگان دو دستگاه اشتغالزا شرکت نمی‌کنند!
نرخ بیکاری در رشته‌های مختلف نحصیلی
بررسی آمار از مقایسه وضعیت اشتغال فارغ التحصیلان دوره‌های عالی حاکی از آن است که در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ بیش از ۳۴۰ هزار نفر به جمعیت شاغلان و بیش از ۲۰۰ هزار نفر به جمعیت بیکاران افزوده شده است.
در عین حال در بین گروه‌های عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری به ترتیب مربوط به گروه‌های علوم کامپیوتر با ۴۱.۱۴ درصد، حفاظت محیط زیست با ۳۷.۶ درصد، هنر با ۲۸ درصد و علوم فیزیکی (طبیعی) با ۲۷.۸ درصد و کمترین نرخ بیکاری فارغ التحصیلان نیز مربوط به گروه دامپزشکی است.
از کل جمعیت زنان فارغ التحصیل یا دانشجو در دوره‌های عالی کشور، ۶۸.۹ درصد شاغل و۳۱.۱ درصد بیکار هستند.
نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل در استان‌ها
بر اساس آمار رسمی به دست آمده از وزارت کار، بالاترین نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل یا در حال تحصیل دوره‌های عالی به ترتیب به استان‌های کرمانشاه با ۳۴.۹ درصد، کردستان با ۲۹.۴ درصد، چهارمحال و بختیاری با ۲۸.۷ درصد اختصاص دارد؛ ضمن اینکه کمترین نرخ بیکاری نیز مربوط به استان مرکزی با ۱۲.۵ درصد است.
جمعیت بیکار بیکار کشور از نگاه مرکز آمار
براساس داده‌های مرکز آمار کشور، جمعیت بیکار کشور، تا پایان سال ۹۵ معادل ۳ میلیون و ۲۰۳ هزار و ۳۹۸ نفر است که بالغ بر ۳ میلیون و ۱۱۰ هزار و ۹۰۰ نفر دارای سطح سواد ابتدایی تا دکتری حرفه‌ای و ۹ هزار و ۲۴۶ نفر نیز جمعیت بیکار بی‌سواد هستند.
اما از بین جمعیت بیکاران دارای سطح سواد ابتدایی و بالاتر که طبق تعاریف مرکز آمار تحت عنوان «بیکاران با سواد» شناخته می‌شوند، بیشترین بیکاران کشور از فارغ التحصیلان دانشگاهی در مقطع لیسانس با جمعیت ۹۱۴ هزار و ۳۰۱ بیکار هستند. پس از آن، بیکارانِ دارای دیپلم و مدرک پیش دانشگاهی ۷۷۳ هزار و ۸۵۵ نفر از جمعیت بیکار کشور را تشکیل می‌دهند.
همچنین بیکاران با سطح سواد راهنمایی بالغ بر ۵۵۷ هزار و ۲۰۰ نفر و ابتدایی نیز بیش از۴۰۸ هزار و ۱۶۴ نفر را شامل می‌شوند.
علاوه بر این، در مقطع تحصیلی فوق دیپلم ۲۱۶ هزار و ۹۷۰ بیکار، در مقطع فوق لیسانس و دکتری حرفه‌ای ۲۰۴ هزار بیکار، در مقطع متوسطه ۱۶۸ هزار و ۸۱۱ بیکار و در مقطع سوادآموزی و آموزش‌های غیر رسمی ۱۴ هزار و ۷۰۰ بیکار وجود دارند.
علاوه بر این، سهم فارغ التحصیلان دکتری تخصصی از جمعیت بیکار کشور، ۴ هزار و ۸۴۸ نفر است.
سایر اخبار این روزنامه
برگزيت سياست انگليسي را شکست
شرط‌هاي حذف دلار از مبادلات تجاری
تلاش بانک ملي براي کاهش بيشتر مطالبات غيرجاري
تلاش بانک ملي براي کاهش بيشتر مطالبات غيرجاري
امنيت را نمي‌توان خريد يا وارد کرد
مانور عشاق حسین(ع)
خواب آشفته عربستان براي لبنان
بوي جنگ در خاورميانه
بلای تقلب در بازار طلا
مانور عشاق حسین(ع)
فروش مسکن متری در بورس
تحصیلات بیشتر، بیکاری بیشتر
سهم ناچيز صنايع کوچک از نرخ رشد مثبت
در برابر زياده‌خواهي‌ها مي‌ايستم
