روزنامه شرق
1396/08/17
ماجراجويي‌هاي بي‌پايان بن‌سلمان
رد همه خبرهای این روزهای خاورمیانه را که بگیرید به عربستان‌سعودی و ولیعهد جوان و ماجراجوی این کشور می‌رسید. پس از اعلام استعفای سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان، از عربستان و بالاگرفتن گمانه‌ها درباره تحت فشار قرارگرفتن او از سوی ریاض، روز گذشته خبر دیگری بار دیگر نگاه‌ها را روی عربستان متمرکز کرد. بر اساس خبری که روز گذشته در خبرگزاری‌های بسیاری منتشر شد، عربستان سعودی هم‌زمان با تشدید محاصره یمن، عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهوری در تبعید یمن و پسرش را در حصر خانگی قرار داده است. آن‌طور‌که مقامات یمنی به آسوشیتدپرس گفته‌اند، دولت عربستان به منصور هادی، پسرش، وزرا و مقامات نظامی یمن اجازه نمی‌دهد به کشورشان بازگردند.به گفته این مقامات که به‌شرط ناشناس‌ماندن با آسوشیتدپرس گفت‌وگو کرده‌اند، این حصر خانگی به‌دلیل خصومت میان منصور هادی و امارات‌متحده عربی بوده که بخشی از ائتلاف تحت رهبری عربستان در یمن است که علیه شبه‌نظامیان حوثی می‌جنگد و جنوب یمن را تحت‌کنترل دارد. منصور هادی و بیشتر اعضای دولت این کشور از زمان آغاز جنگ اغلب در ریاض به‌سر برده‌اند. هادی درحالی در حصر خانگی قرار گرفته که ائتلاف به رهبری عربستان مدعی است در دفاع از دولت هادی و علیه نيروهاي شیعه موسوم به حوثی‌ها عملیات نظامی را در یمن به راه انداخته است. این ائتلاف از سال 2015 کمپینی هوایی را علیه حوثی‌ها در یمن راه انداخته که به گفته نهادهای حقوق‌بشری غیرنظامیان زیادی را هم قربانی کرده است.
امارات هم بخش مهمی از این ائتلاف است و حضور نظامی گسترده‌ای در بخش‌های جنوبی یمن دارد؛ بااین‌حال هادی در ماه‌های گذشته با وجود تلاش‌هایش نتوانسته حتی به جنوب یمن بازگردد که تحت کنترل دولت است؛ امری که نشان‌دهنده ازدست‌رفتن اختیارات و اقتدار منصور هادی است. مقامات یمنی می‌گویند هادی از زمان خروج از یمن در ماه فوریه، مرتبا به ملک سلمان، پادشاه عربستان‌سعودی، نامه نوشته و به او اطلاع داده که می‌خواهد به یمن بازگردد؛ بااین‌حال همه این نامه‌ها بی‌جواب مانده‌اند. آسوشیتدپرس به‌نقل از یکی از مقامات یمنی گزارش داده، منصور هادی حتی در ماه آگوست به فرودگاه ریاض رفته و قصد بازگشت به عدن، پایتخت موقت یمن را داشته اما از فرودگاه بازگردانده شد. این مقام یمنی مدعی شده که ابتدا گذرنامه‌های عبدربه منصور هادی و تعداد زیادی از مسئولان یمنی مصادره شد اما بعدا به آنها بازگردانده شد، بااین‌حال، آنها هنوز قادر به ترک عربستان نیستند. از دو مسئول یمنی دیگر نیز نقل شده است که عبدربه منصور هادی و فرزندان و شماری از وزیران دولت دست‌نشانده‌اش در ریاض به سرمی برند و از رفتن آنها به یمن جلوگیری شده است. یکی از این دو مسئول گفت: سعودی‌ها آنها را تحت بازداشت خانگی قرار داده‌اند و وقتی عبدربه منصور هادی می‌خواهد بازگردد، به او می‌گویند که بازگشتش به یمن امن نیست و برخی می‌خواهند او را بکشند و عربستان نگران جان او است.
ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف تحت رهبری عربستان، هرگونه سؤال درباره عبدربه منصور هادی را به دفتر و دولت او ارجاع داده اما ظاهرا تلاش برای دسترسی به وزیر خارجه و سخنگوی دولت عبدربه منصور هادی برای سؤال از آنها نیز به نتیجه نرسیده است. تلاش‌های امارات متحده عربی و عربستان سعودی برای تضعیف منصور هادی در حالی صورت می‌گیرد که قدرت و دامنه نفوذ امارات در جنوب یمن روز‌به‌روز درحال افزایش است. تحقیقی که آسوشیتدپرس در تابستان سال جاری میلادی منتشر کرد، گویای وجود 18 زندان مخفی در یمن است که امارات متحده آنها را تأسیس کرده است؛ امارات متحده این ادعا را رد کرده اما زندانیانی که از این زندان‌ها جان سالم به در برده‌اند، با تأیید وجود این زندان‌ها از شکنجه‌های گسترده در این زندان‌ها خبر داده‌اند.
حمایت ترامپ از عربستان
خبر حصر خانگی منصور هادی کمتر از یک هفته بعد از بازداشت‌های گسترده شاهزاده‌های سعودی از سوی پادشاهی عربستان سعودی منتشر میشود؛ بازداشت‌هایی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز گذشته به آن واکنش مثبتی نشان داد. ترامپ در توییتی حمایت کامل خود را از اقدام جدید ولیعهد عربستان در تحکیم جایگاهش از طریق بازداشت اعضای خاندان سلطنتی، وزرا و سرمایه‌داران اعلام کرد. او روز دوشنبه به روال همیشگی‌اش در توییتر به این بازداشت‌ها واکنش نشان داد و نوشت: «اطمینان زیادی به ملک سلمان و ولیعهد عربستان داریم». ترامپ همچنین در توییت دیگری نوشت: «آنها دقیقا می‌دانند که چه کاری انجام می‌دهند. برخی از بازداشت‌شدگان کسانی هستند که کشورشان را سال‌ها دوشیده‌اند». این بازداشت‌ها که در بین آنها شاهزادگان و سرمایه‌داران بانفوذ و چندین وزیر وجود دارد، تازه‌ترین مورد از گام‌های جدی محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان برای جلب حمایت داخلی و خارجی از خودش است.
هشدار عربستان به لبنان
پادشاهی عربستان سعودی که دیگر حالا به گواه بسیاری تحت‌رهبری محمد بن‌سلمان است، تحرکاتش را هم در داخل و هم در خارج از این کشور ادامه می‌دهد. روز گذشته این کشور در سخنانی که بوی جنگ می‌داد، دولت لبنان را به‌دلیل آنچه خصومت‌های حزب‌الله خواند، به اعلام جنگ علیه عربستان سعودی متهم کرد. ثامر السبهان، وزیر امور خلیج فارس عربستان که پیش‌تر هم بارها از حزب‌الله انتقاد کرده بود، اعلام کرد که به دلیل حضور حزب‌الله در ترکیب دولت لبنان برخورد ریاض با این کشور مانند رفتار با کشوری است که به عربستان اعلان جنگ کرده باشد. این مقام سعودی به شبکه العربیه وابسته به عربستان گفت: «ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، سعد حریری، نخست‌وزیر مستعفی لبنان را در جریان اقدامات خصمانه حزب‌الله لبنان علیه سعودی قرار داده و گفته که حکومت لبنان باید خطر این گروه شبه‌نظامی علیه سعودی را درک کند». در این میان سعد حریری، نخست‌وزیر مستعفی لبنان که روز شنبه از ریاض و از طریق شبکه العربیه استعفای خود را اعلام کرد، روز گذشته در سفری کوتاه به امارات متحده با محمد بن زاید دیدار کرد. گفته شده بود ظاهرا حریری بعد از امارات به بحرین رفته اما دفتر اطلاع‌رسانی‌اش اعلام کرد او به ریاض بازگشته است.
حریری در این دیدار به توضیح ابهامات مربوط به استعفا از پستش و شرایطی که ناگزیر به آن شد، پرداخت. آن دو پیامدهای ناشی از این استعفا را هم بررسی کردند. ولیعهد ابوظبی دوستی نزدیکی با ولیعهد سعودی دارد. به نظر می‌رسد این سفرهای حریری در پاسخ به گمانه‌زنی‌ها مبنی بر اقامت اجباری او در ریاض است.
محمود عباس هم به عربستان سعودی رفت
پیام از مصر و اردن به ریاض
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، به‌طور غیرمنتظره به عربستان سعودی سفر کرد؛ سفری که توجهات زیادی را با توجه به تحولات روزهای گذشته لبنان جلب کرد و تحلیل‌های مختلفی درباره آن ارائه شد. این سفر در حالی انجام شد که سعد الحریری، نخست‌وزیر لبنان، روز شنبه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، در نطقی تلویزیونی استعفای خود را از مقام نخست‌وزیری کشورش اعلام کرد و گفت احساس می‌کند عده‌ای به‌دنبال کشتن او هستند.
روزنامه اسرائیلی هاآرتص درباره سفر محمود عباس به عربستان نوشت گفت‌وگوها میان محمود عباس و مقامات عربستان بر سر روابط ایران و سازمان حماس متمرکز است. کانال هفت اسرائیل نیز مدعی شد عربستان از عباس می‌خواهد به ائتلاف ضد ایران بپیوندد.
دو سازمان فلسطینی حماس و جنبش آزادی‌بخش فلسطین (فتح) دوازدهم اکتبر سال جاری میلادی در قاهره عهدنامه آشتی امضا کردند. هدف از این عهدنامه ایجاد حکومت فلسطینی واحد در کرانه غربی رود اردن و نوار غزه است. بر این مبنا قرار است فتح تا ابتدای ماه دسامبر سال جاری میلادی کنترل نوار غزه را از سازمان حماس تحویل بگیرد و رهبری واحد فلسطینیان را در این دو منطقه تشکیل دهد.
از سوی دیگر، المیادین به نقل از شبکه 14 تلویزیونی اسرائیل گزارش داد محمود عباس پس از دیدار از مصر و گفت‌وگو با «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهوری مصر، در شرم‌الشیخ درحالی‌که حامل پیامی از مصر و اردن است، به عربستان سعودی سفر کرده است. براساس این گزارش مصر و اردن در این پیام ابراز نگرانی کردند که سیاست‌های عربستان سعودی و اقدامات اخیر سران این کشور در اجرای کودتای سیاسی در درون هیئت حاکمه سعودی و هم‌زمان حمله شدید علیه سیاست‌های ایران در خاورمیانه منجر به درگیری شدید میان سنی‌ها و شیعیان در خاورمیانه شود.
اما عربستان می‌خواهد تشکیلات خودگردان فلسطین را به ائتلافی که برای مقابله با ایران و حزب‌الله و با هماهنگی آمریکا قصد تشکیل آن را دارد، ملحق کند. عربستان می‌خواهد از برگ برنده فلسطین به نفع خود در مقابله با ایران استفاده کند با این اعتبار که محمود عباس، نماینده اصلی و قانونی فلسطین است. عربستانی‌ها معتقدند عباس می‌تواند هم‌پیمان مناسبی باشد. با توجه به اینکه دشمنانش در نوار غزه یعنی جنبش حماس روابط مستحکم خود را با ایران بازیافته و در دوره اخیر بیش از یک بار به تهران سفر کرده‌اند. آنچه عربستان را به ارتباط با عباس و تلاش برای الحاق او به ائتلاف خود ترغیب می‌کند، اظهارات عباس است که گفته بود اجازه ایجاد حزب‌الله دیگری در نوار غزه را نخواهد داد. عربستان دنبال این است که از اردوگاه‌های فلسطینی در لبنان در هر جنگی با حزب‌الله در آینده استفاده کند. تعداد فلسطینی‌ها در لبنان بالغ بر ۳۰۰ هزار نفر است که در چندین اردوگاه تقسیم می‌شوند. هنوز مشخص نیست آیا عباس با این طرح عربستان موافق است یا خیر، اما شاید در معرض فشارهای زیاد از سوی آمریکا، اسرائیل و مصر برای وادارشدن به اتخاذ موضع واضح و تأییدکننده طرح عربستان قرار بگیرد.
سایر اخبار این روزنامه
فاطمی به روايت اسناد سيا
رایزنی «امید» با رئیس‌قوه قضائیه
اسيدپاشي به چهره ديپلماسي
گفت‌وگو درباره نازنين زاغري
تخلف آشکار است اميدواريم برخورد قانوني شود
دستور بيايد سپنتا به شورا مي‌رود
ماجراجويي‌هاي بي‌پايان بن‌سلمان
پوپولیسم اقتصادی در ایران
لیبرال‌های ایرانی به‌دنبال یک رضا شاه
گمشده در سيلاب
بازي‌هاي ليگ را روي گوشي‌هايتان ببينيد
ايران و زلزله سياسي عربستان
اربعین حسینی به‌مثابه یک گفتمان
