کوتاه آمدن آمریکا و کره‌شمالی با وساطت چین

مجید عابدینی‌راد* - تقابل آمریکا و کره‌شمالی در بنیاد به جنگ پنهان بین دو ابرقدرت آمریکا و چین باز‌می‌گردد و آزمایشات موشکی اخیر پیونگ‌یانگ در موقعیتی پیش آمدند که واشنگتن و پکن هر یک به نوعی مشغول قدرت‌نمایی نظامی در دریای چین جنوبی و دریای ژاپن و خلیج کره بودند. خارج از این تقویت رابطه بین چین و کره‌شمالی در آستانه سفر ترامپ، یکی از شواهد چنین ادعایی به تهدیدی باز‌می‌گردد که «اون» در ارتباط با نابود کردن استرالیا با موشک‌های اتمی‌اش ابراز داشت. حال آنکه استرالیا یکی از سه کشوری است که با آمریکا مشغول سازماندهی یک کمربند امنیتی- تجاری برای مقابله با طرح جاده ابریشم جدید چین است. هند و ژاپن دیگر طرف‌های این پروژه عظیم هستند و گویا قرار است در آینده فرانسه و انگلستان هم به چنین طرحی ملحق شوند.
به نظر می‌آید چون در این بین تنها ژاپن و استرالیا فاقد قدرت نظامی اتمی هستند، با چراغ سبز آمریکا زمینه‌های رفتن این دو کشور به جرگه کشورهای اتمی به نوعی در دستور کار این سه کشور باید قرار داشته باشد. با قدرت گرفتن بیشتر آبه در انتخابات جدید در ژاپن و در اختیار داشتن اکثریت پارلمانی، بحث ایجاد تغییرات اساسی در قانون اساسی برای رسیدن به چنین منظوری در محافل سیاسی این کشور بسیار داغ شده است؛ مساله‌ای که به شدت خشم چین را برانگیخته است و همه جنجال‌های اخیر در شبه‌جزیره کره بر سر این دو راه کمربندی امنیتی- تجاری دامن زده شده است، مساله‌ای که به حتم مانند دیگر جاخالی کردن‌ها و عقب‌نشینی‌های آمریکا، یک بار دیگر به نفع اقتدار بیشتر چین رقم خواهد خورد و در نهایت پکن در آینده‌ای نه‌چندان دور پرچمدار تجارت آزاد جهانی خواهد شد. آمریکا در پشت همه فحاشی‌های ترامپ و حرف‌های جنگ‌طلبانه‌اش، به‌دنبال راه مذاکره‌ای با رهبر کره‌شمالی می‌گردد که در دیدار برنامه‌ریزی‌شده در روزهای آتی بین ترامپ و رهبر چین پیش‌شرط‌های مربوط به میانجیگری پکن در خاتمه دادن به بحران با پیونگ‌یانگ به حتم مورد مذاکره قرار خواهد گرفت.
از طرفی نگرانی‌های سرویس‌های جاسوسی کره‌جنوبی از تدارک یک آزمایش دیگر اتمی احتمالی توسط پیونگ‌یانگ در روزهای آتی آن‌طور که آسوشیتدپرس آورده و هشداری‌ که سی‌ان‌ان در این رابطه داده، بی‌مورد می‌نماید یعنی با اینکه «اون» بالطبع چنین خیالی را داشته ولی آن را به خاطر دعوت «شی» به نگه داشتن آرامش به مرحله اجرا درنخواهد آورد.
البته باید گفت از طرف دیگر پرهیز ترامپ از رفتن به منطقه مرزی بین دو کره که تصمیم آن در آخرین ساعات سفرش اتخاذ شده نیز برای کم کردن تنش‌ها با پیونگ‌یانگ به حساب می‌آید. شاید انگیزه این عقب‌نشینی ترامپ خبر نگارش نامه تبریک مربوطه بوده باشد!


در این سفر ترامپ در بدترین شرایط و ضعیف‌ترین موقعیت ممکن از نظر محبوبیت در کشورش در مقابل نخست‌وزیر ژاپن و رهبر چین که هر کدام در بهترین و بالاترین جایگاه اقتدار و محبوبیت در کشورهای متبوع‌شان قرار دارند، ظاهر می‌شود. مذاکره در شرایطی که رییس‌جمهور آمریکا در خطر استیضاح و برکناری از مقامش قرار دارد، به همراهی وزیر خارجه‌ای که در حال برکناری از مقامش در معلقی کامل قرار گرفته به حتم وضعی متعادل را برای رسیدن به توافقاتی درخشان برای ملت آمریکا به‌وجود نخواهد آورد. وانگهی با انگاره کوتاهی عمر زمامداری ترامپ هر نوع تصمیم جدی‌ای را باید به‌گونه‌ای تا تعیین تکلیف وضع او در رابطه با پرونده مسایل مربوط به نحوه انتخابش به حالت تعلیق نگه داشت.
شاید هم رهبر چین در چنین وضعی در مقابل میانجیگری‌اش برای خواباندن بحران با پیونگ‌یانگ از ترامپ بخواهد دست از تحریکاتش در تایوان بردارد و سامانه‌های ضدموشک «تاد» را دوباره از کره‌جنوبی برداشته، روانه خانه کند و... در نهایت موقعیت چین را نسبت به کره‌جنوبی و ژاپن مستحکم‌تر کند. در حال حاضر چون خواست آمریکا مذاکره با رهبر کره‌شمالی در جهت بازدارندگی و عدم استفاده از تسلیحات نظامی هسته‌ای توسط این کشور است، چین در جایگاه بهتری برای رسیدن به این نیت و تضمین‌آوری نسبت به آن است. ولی در میان‌مدت آمریکا مجبور خواهد بود کره‌شمالی را در زمره یک کشور اتمی بازشناسد و سازمان ملل هم اقدام به ملغی کردن تحریم‌های اقتصادی- مالی نسبت به آن کند.
* تحلیلگر مسایل سیاسی در فرانسه