روزنامه جهان صنعت
1396/08/13
بخش‌خصوصی از کمیت روابط تجاری ایران و روسیه انتقاد کرد؛
گروه بازرگانی- اگرچه در گذشته فرصت طلایی مناسبی برای ایران در راستای بهره بردن از بازار روسیه فراهم شد اما با وجود علاقه‌مندی و تلاش فعالان بخش‌خصوصی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی با همتایان روسی، اقدامات قابل توجهی در این زمینه انجام نشد و در نهایت بازار روسیه که به راحتی در اختیار ایران قرار گرفته بود با بی‌توجهی دولتمردان از دست رفت. با این حال همچنان فرصت برای افزایش همکاری‌ها به خصوص در حوزه مواد غذایی با روسیه فراهم است و دو طرف می‌توانند با شناخت توانایی‌های یکدیگر، همکاری‌های اقتصادی و تجاری را گسترش دهند.واقعیت این است که مواد غذایی می‌تواند یکی از اصلی‌ترین شاخه‌های همکاری دو کشور باشد زیرا محصولات ایران شامل میوه، سبزی، خشکبار، زعفران و... در روسیه مشتری فراوان دارد و برخی مواد فرآوری شده روسی نیز می‌تواند بازار خوبی در ایران داشته باشد. بر همین اساس همایش و نمایشگاه صنعت مواد غذایی روسیه با حضور 25 شرکت معتبر تولیدکننده انواع مواد غذایی این کشور در تهران برگزار شد تا به این صورت، بازرگانان دو کشور در زمینه تولید، تامین، شبکه توزیع و فروشگاه‌های زنجیره‌ای اصلی با یکدیگر مذاکره کنند.
در برنامه ششم توسعه حجم مبادلات تجاری دو کشور پنج میلیارد دلار هدف‌گذاری شده است اما به گفته رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه، مبادلات تجاری بین ایران و روسیه از دو میلیارد دلار فراتر نمی‌رود چراکه مشکلات زیادی بر سر راه افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی دو کشور وجود دارد. در این میان به گفته قائم مقام سازمان توسعه تجارت، روسیه یکی از بازارهای مدرن دنیاست که برای افزایش صادرات به چنین کشوری باید وارد بازار مدرن شد و کالاهای باکیفیت را به آنجا صادر کرد اما واقعیت این است که در حال حاضر مشکل اساسی در روابط تجاری، از مدرن نبودن بازار ایران است. این در حالی است که پیش از این هم زیرساخت‌های مورد نیاز برای افزایش صادرات به روسیه در کشور فراهم نبود و در حال حاضر برای صادرات به کشورهایی مثل قطر و عراق که نزدیک ایران هم هستند، مشکلات زیادی وجود دارد. بنابراین لازم است علاوه بر توجه فعالان بخش‌خصوصی به افزایش روابط تجاری ایران، دولتمردان نیز در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند.
از پتانسیل‌ها به خوبی استفاده نشده
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و روسیه در این همایش با اشاره به همسایگی هزار ساله دو کشور گفت: در 300 سال گذشته دو کشور فراز و نشیب‌های بسیاری با هم داشته‌اند اما بعد از پیروزی انقلاب، روابط دو کشور به سمت دوستی، برادری و رفاقت پیش رفته است.
اسدالله عسکراولادی با اشاره به دیدار روسای جمهور دو کشور گفت: مذاکرات بسیار ارزشمندی با حضور روسای جمهور دو کشور صورت گرفت و درخصوص مسایل مختلف از جمله مباحث اقتصادی و گمرکی بحث به عمل آمد که امیدواریم نتایج این ملاقات و گفت‌وگو در ماه‌های آینده مشاهده شود.
وی اظهار داشت: از نظر روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی روابط خوبی بین ایران و روسیه حاکم است اما از نظر اقتصادی احساس میشود که از پتانسیل‌ها به خوبی استفاده نشده است.
عسکراولادی با بیان اینکه کشور روسیه سالانه بین 40 تا 45 میلیارد دلار از سراسر دنیا محصولات کشاورزی وارد می‌کند، گفت: سهم ایران از این رقم بسیار ناچیز و اندک است.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه اظهار داشت: حجم تجارت ایران با کشورهای دورتر مانند چین حدود 42 تا 43 میلیارد دلار است در حالی که با کشور همسایه روسیه این حجم مبادلات دو میلیارد دلار است که حدود یک میلیارد و 600 میلیون دلار آن از روسیه به ایران وارد و حدود 400 میلیون دلار هم از ایران به روسیه صادر میشود.
عبور از مرز 2 میلیارد دلار ممکن نیست
عسکراولادی با بیان اینکه تجارت ایران و چین در سال 2017 به مرز 50 میلیارد دلار نزدیک میشود، گفت: با کشورهای مختلف از جمله عراق، افغانستان و هند حجم تجارت ما بیشتر از روسیه است و باید دلیل این امر را جست‌وجو کرد. وی اظهار داشت: در حالی که در برنامه توسعه ششم حجم تجارت با روسیه پنج میلیارد دلار در سال هدف‌گذاری شده اما در عمل مشکلاتی وجود دارد که اجازه عبور از مرز دو میلیارد دلار در سال را نمی‌دهد.
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه افزود: هم‌اکنون تنها روزانه یک پرواز از تهران به مسکو برقرار است که رسیدن به جنوب روسیه و آستاراخان از طریق آن با معطلی زیادی مواجه است و می‌خواهیم این مشکل با تعامل دو کشور حل و یک برنامه پروازی برای آن در نظر گرفته شود.
عسکراولادی اظهار داشت: کمیسیون مشترک تجاری دو کشور در آینده نزدیک تشکیل میشود و از فعالان اقتصادی دو کشور می‌خواهم پیشنهادات خود در زمینه رفع موانع تجاری موجود را به این کمیسیون ارائه دهند.
3 مشکل در روابط تجاری
رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه با بیان اینکه برای گسترش روابط تجاری بین دو کشور سه مشکل وجود دارد، گفت: مشکل اول روابط بانکی دو کشور است و لازم است تعداد بانک‌های کارگزاری دو کشور بیشتر شود.
وی با بیان اینکه مشکل دوم حمل‌ونقل است، گفت: حمل‌ونقل ریلی ما برای کالاهای تجاری بسیار ضعیف است و نمی‌توانیم مواد کشاورزی را با استفاده از خط ریلی صادر کنیم. عسکراولادی اظهار داشت: مشکل بعدی در زمینه توسعه صادرات مربوط به مشکلات گمرکی است که باید حل شود ضمن اینکه بازرگانان که کالا صادر می‌کنند در گمرک ارزش کالاهای صادراتی خود را کمتر بیان می‌کنند. وی با بیان اینکه جهانگیری از این موضوع که صادرکننده خوبی نداریم ناراحت است، گفت: البته درست می‌گوید صادرکننده خوب نداریم اما من می‌گویم که ما صادرات خوبی نداریم.
عسکراولادی گفت: نعمت‌زاده وزیر صنعت دولت قبل در جلسه‌ای به شوخی گفت که ما باید چند صادرکننده خوب وارد کنیم که من در جواب به وی گفتم که به جای واردات صادرکننده خوب، چند وزیر خوب وارد کن که بتواند وزارتخانه را خوب اداره کند.وی با بیان اینکه مبادا ناامید شویم خطاب به حاضران ایرانی گفت: مملکت مال شماست و باید آن را بسازیم و اگر لازم است باید با دولت و وزیر اقتصاد و سایر وزرا توصیه‌های لازم را داشته باشیم. در این میان امیدواریم این همایش منجر به قراردادهای خوبی در تجاری دو کشور شود.
سهم توافقات منطقه‌ای در تجارت
همچنین در این همایش محمدرضا مودودی، قائم مقام سازمان توسعه تجارت بیان کرد: براساس گزارش ۲۰۱۱ سازمان تجارت جهانی درخصوص وضعیت تجارت بین کشورها براساس قراردادها و تعرفه‌های ترجیحی در سال ۱۹۹۰ تعداد تعرفه‌های ترجیحی بین کشورها تنها ۷۰ فقره بوده و در سال ۲۱۱۰ این تعداد به ۶۰۰ فقره رسیده است که هم از نظر تعداد فقرات و هم پوشش اقلامی که مشمول تعرفه ترجیحی می‌شدند مشاهده میشود طی این ۲۰ سال رشد داشته است.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت گفت: اخیرا گزارش جدیدی از سازمان جهانی تجارت منتشر شده که در این گزارش آمده است ۵۰ درصد از اقلامی که در دنیا تولید میشود به کشورهایی صادر میشود که دارای توافقات ترجیحی هستند.
وی اظهار داشت: بنابراین این گزارش نشان می‌دهد که توافقات منطقه‌ای در تجارت سهم زیادی دارد و هر سال هم سهم این توافقات در تجارت بیشتر میشود.
مودودی با طرح این سوال که ایران به عنوان یکی از پرهمسایه‌ترین کشورهای دنیا چقدر از ظرفیت توافقات ترجیحی و صادرات به کشورهای همسایه استفاده کرده است، گفت: با بررسی این موضوع به این نتیجه می‌رسیم که سهم تجارت ایران با کشورهای غیرهمسایه بیشتر از بسیاری از همسایگان ماست.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته تحولات خوبی را در عرصه تجارت خارجی تجربه کردیم، افزود: در طول ۱۵ سال گذشته حجم صادرات غیرنفتی‌مان ۱۰ برابر شده که هزار درصد رشد داشته است.
افزایش صادرات به صورت اتفاقی
مودودی با اشاره به اینکه صادرات غیرنفتی کشور از 2/4 میلیارد دلار سال ۱۳۸۰ به ۴۴ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۵ افزایش یافته است، اظهار داشت: در اینجا این سوال مطرح میشود که این صادرات ناشی از برنامه‌ای هوشمندانه و مدون بوده یا اینکه به‌صورت اتفاقی به‌وجود آمده است که باید بگویم بخشی از این افزایش صادرات هوشمندانه و بخشی هم به‌صورت اتفاقی رخ داده است.مودودی گفت: در سبد صادراتی ما محصولات پتروشیمی محصول یک اندیشه درست برای ایجاد فرصت‌های بیشتری برای صادرات بوده و باز شدن فضای سیاسی عراق و افغانستان به نفع ایران و سقوط صدام و طالبان باعث شد دو بازار بالقوه ما بالفعل شوند و این امر موقعیت خوبی را در این دو کشور به لحاظ صادرات غیرنفتی ایجاد کرد.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه اما ظرفیت بسیاری از کشورهای همسایه ما برای صادرات به صورت بالقوه مانده است، تصریح کرد: دو مشکل اساسی در این بخش وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه مشکل اول در رابطه با بحث توافقات ترجیحی است، تصریح کرد: مشکل اساسی این است که در ازای صادراتی که قرار است انجام دهیم حاضر نیستم بازار صادراتی‌مان را در اختیار کشور مقابل قرار دهیم.
مودودی بیان داشت: بازار در برابر بازار استراتژی تجاری امروز تمام دنیا به‌خصوص کشورهایی که در حوزه تجارت ترجیحی کار می‌کنند، است.
نهایی شدن پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه ایران با هفت کشور قرارداد تعرفه ترجیحی دارد که یکی از این قراردادها با کشور سوریه در قالب تجارت آزاد است، گفت: اما حجم تجارت ما از طریق قراردادهای تعرفه ترجیحی بسیار کم و تنها سه درصد است.
وی افزود: مذاکرات برای پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا نهایی شده و ظرف چند روز آینده با حضور مقامات ارشد این توافقنامه به مرحله نهایی می‌رسد.
مودودی با طرح این سوال که بحث این است که چرا ما در برقراری روابط تجاری با کشورهایی که با آنها توافقنامه ترجیحی داریم موفق نبوده‌ایم، گفت: دلیل این است که ما در ایران در دهه ۶۰ و ۷۰ به دلیل شرایط خاص سیاسی کشور تولیدکننده تمام محصولاتمان بودیم و همین امر به مانعی برای توسعه تجارت تبدیل شده است در حالی که می‌خواهیم با تمام دنیا تعاملات تجاری داشته باشیم.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: در مذاکرات با کشورهای مختلف کالاهایی را که قرار است صادر شود مشخص می‌کنیم اما وقتی می‌خواهیم کالایی را از سایر کشورها به کشورمان وارد کنیم برای‌مان تصمیم‌گیری سخت است زیرا هر کالایی را که بخواهیم وارد کنیم یک بخش از بدنه اقتصادی ماست. وی افزود: شرکت‌های ما کوچک و غیررقابتی هستند و توان رقابت با شرکت‌های بزرگ تجاری دنیا را ندارند.
این نوع نگاه تجارت ما به بن‌بست می‌خورد
مودودی گفت: حتی برای واردات کالاهایی مثل میوه و پنبه که تولید داخلی نداریم و یا تولید داخلی‌مان هم کم است با اکراه عمل می‌کنیم زیرا نگران هستیم که مبادا میوه‌های تولیدی فصل از این واردات لطمه ببینند.
قائم مقام سازمان توسعه تجارت با بیان اینکه با این نوع نگاه تجارت ما به بن‌بست می‌خورد، اظهار داشت: نمی‌توان شیب تند تجارت خارجی را که انتظار آن را داریم محقق کنیم.
وی افزود: مشکل دوم بحث نوع نگاه ما به بازارهاست زیرا باز شدن بازارهای تجاری مثل عراق و افغانستان ما را دچار خطای استراتژیک کرده که فکر می‌کنیم هر کشور دیگری که دروازه‌های تجاری خود را روی ما باز می‌کند شبیه این دو کشور است در صورتی‌که این طور نیست.
مدرن نبودن بازار ایران
مودودی بیان داشت: روسیه یکی از بازارهای مدرن دنیاست و وقتی شما می‌خواهید وارد بازار مدرن روسیه شوید باید ادبیات یک بازار مدرن را بشناسید و بدانید این بازار مثل عراق و افغانستان نیست که هر روز با یک قیمت و با یک کیفیت، کالایی را به آنجا صادر کند.
قائم مقام سازمان توسعه با تاکید بر اینکه مشکل اساسی از مدرن نبودن بازار ایران است، گفت: وقتی این بازار مدرن شود شبکه‌های پشتیبان حمایتی برای صادرات در خود ایران شکل می‌گیرد و وقتی این شبکه‌ها شکل گیرد قابلیت و صدور کالاهای تولیدی داخل را هم خواهد داشت که تحقق این کار نیازمند حمایت بخش دولتی و خصوصی است.
وی افزود: باید جایگاه خودمان را در نظام تجارت جهانی تعریف کنیم و اگر این نظام را به درستی تعریف نکنیم قطعا بازنده اصلی تجارت خواهیم بود.
مودودی با بیان اینکه در سازمان توسعه تجارت مشوق‌هایی را برای توسعه تجارت در نظر گرفته‌ایم گفت: از محل این مشوق‌ها سال گذشته خط هوایی تهران- آستاراخان راه‌اندازی شد اما در بهترین حالت فقط ۱۳ نفر متقاضی استفاده از این خط هوایی بودند. وی افزود: از خط دریایی هم استفاده بهینه نشده و در بهترین حالت با ۳۰ درصد ظرفیت به سمت روسیه حرکت می‌کند.
لازم به ذکر است به گفته لوان جاگاریان، سفیر روسیه در تهران، حجم مبادلات تجاری سال ۲۰۱۶ بین ایران و روسیه دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار بوده که بخش عمده این مبادلات مربوط به صادرات ماشین‌آلات، تجهیزات، بخش حمل‌ونقل، مواد غذایی و فلزات روسی به ایران بوده است. به گفته وی از دیگر تعاملات کشور ایران و روسیه مربوط به صنعت گردشگری است به گونه‌ای که در سال ۲۰۱۶ بیش از ۶۰ هزار گردشگر ایرانی از کشور روسیه بازدید کردند.
سایر اخبار این روزنامه
کوتاه‌آمدن درمقابل آمریکا آنها را گستاخ می‌کند
چاپ «شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان» توسط ارشاد ممنوع اعلام شد؛
37 درصد کل معاملات در 3 منطقه انجام میشود؛
نشست ویژه مدیران ارشد صنعت پتروشیمی برگزار شد؛
بررسی نابرابری جنسیتی در 144 کشور در 2017؛
دادستان کل در معرض اتهام
خلیج فارس یا نام جعلی «خلیج عربی»؛
بخش‌خصوصی از کمیت روابط تجاری ایران و روسیه انتقاد کرد؛
نیسان آبی ارزها!
دورهمی مطبوعاتی!
نظارت؛ حلقه گمشده واردات کشور
دولت بی تقصیر نیست
دیپلماسی جلوی تخاصم را می گیرد؟
تصویر شفاف بورس
آسیب‌شناسی حق پخش در فوتبال ایران؛
راه عبور از قانون کاتسا
رییس کل بانک مرکزی آمریکا عوض شد
پادرمیانی رییس‌جمهور فرانسه برای دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا
پادرمیانی رییس‌جمهور فرانسه برای دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا
پادرمیانی رییس‌جمهور فرانسه برای دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا
