چاپ «شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان» توسط ارشاد ممنوع اعلام شد؛

«شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان» اثر تحقیقی-تاریخی آرش سنجابی (مستندساز، نویسنده و مترجم) درباره درویشیان است که از سال ۸۶ برای دریافت مجوز چاپ چندین و چند مرتبه به وزارت ارشاد رفته ولی در تمام این‌ سال‌ها پشت سد سانسور مانده و خاک می‌خورد‌. حالا وزارت ارشاد آب پاکی را روی دست آرش سنجابی و خانواده درویشیان ریخته و گفته چاپ این کتاب ممنوع است‌.
آن‌گونه که نویسنده اثر می‌گوید؛ این کتاب از سوی اداره کتاب وزارت ارشاد ابتدا با جمله‌ اثر «در حال بررسی است» و بدون گفتن پاسخ «نه» برای ۹-8 سال بلاتکلیف مانده بود و حتی اصلاحیه‌ای که برای تغییرات به نشر مروارید اعلام شده بود پس گرفته شد تا با بررسی‌های دقیق‌تر اصلاحیه‌ها را مجدد عنوان کنند، نهایتا هم وزارت ارشاد آب پاکی را روی دست آرش سنجابی و خانواده درویشیان که دیگر باید او را زنده‌یاد درویشیان خطاب کنیم، ریخته شده و چاپ کتاب ممنوع ‌اعلام شده است‌.
آرش سنجابی در همین‌ رابطه و درباره آخرین وضعیت انتشار «شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان» به ایلنا می‌گوید: «شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان از نشر مروارید گرفته شده، برای اینکه این نشر پس از آنکه کتاب ممنوع اعلام شد دیگر تمایلی نداشت با ارشاد وارد مذاکره دوباره شود‌. خانم شهناز دارابیان (همسر آقای درویشیان) حدود یک ماه پیش از من خواستند که کار را از نشر مروارید تحویل بگیرم تا خودشان ناشر دیگری را برای پیگیری دریافت مجوز اثر پیدا کنند اما متاسفانه درگیر فوت آقای درویشیان شدیم و کار مسکوت ماند اما با قطعیت می‌گویم که حتما تا عید ناشر تازه‌ای را انتخاب کرده و پیگیر انتشار شناخت‌نامه علی‌اشرف درویشیان می‌شویم‌.»
او ادامه می‌دهد: «طبق گفته نشر مروارید این اثر در سال ۹۲ و اواخر دولت دوم آقای احمدی‌نژاد غیرقابل چاپ اعلام شد اما این موضوع در دولت آقای روحانی به صورت رسمی به ناشر اطلاع داده شد‌.»


این نویسنده و مترجم البته تاکید می‌کند: «این بخشی از کار است که در اختیار ماست اما حوزه اعطای مجوز که در اختیار ارشاد است را نمی‌دانم چه نتیجه‌ای خواهد داشت و اینکه آیا بار دیگر انتشار این اثر ممنوع اعلام می‌شود یا پس از مرگ آقای درویشیان با نگاه بهتری به قضیه نگاه می‌کنند، را نمی‌دانم‌. در هر صورت امیدوارم بتوانیم برای انتشار این اثر مجوز بگیریم تا دست‌کم ادای دینی به علی‌اشرف درویشیان و کارهایی که در حوزه ادبیات و داستان بومی ایران کرده است، داشته باشیم‌. فعلا در آخرین مرحله وزارت ارشاد دولت یازدهم انتشار کتاب را به صورت رسمی ممنوع اعلام کرده‌اند‌.»
گویی به دوران احمدی‌نژاد برگشته‌ایم
سنجابی درباره دلایل غیرقابل چاپ اعلام شدن این اثر نیز اینگونه توضیح می‌دهد: «وزارت ارشاد هیچ زمان دلیلی را برای ممنوع اعلام کردن یک اثر اعلام نمی‌کند یا به اصطلاح توضیحی به ناشر نمی‌دهد‌. حجم این اثر چیزی نزدیک به یک‌هزار صفحه است و مطمئنا اگر موارد حذفی کم بود، قطعا به ما اعلام می‌کردند که با اصلاح کار را چاپ کنیم ولی وقتی ممنوع اعلام شده یعنی با کلیت محتوای اثر مشکل دارند‌.»
سنجابی درباره مشکلات نویسندگان و چاپ کتاب در دوره دوم روحانی می‌گوید: «تنها یک کار در انتظار چاپ دارم که توسط نشر بوتیمار منتشر خواهد شد‌. نام کتاب «نئاندرتال‌ها» است که این کتاب هم درگیر دریافت مجوز بوده و مجبور شدیم این داستان را هم از ناشر قبلی پس گرفته و با نام جدید به نشر بوتیمار تحویل بدهیم‌. دریافت مجوز انتشار کتاب خیلی سخت و طولانی شده و گویی مجدد به دوران احمدی‌نژاد بازگشته‌ایم که کتاب‌های یک سال و بعضا دو سال در انتظار مجوز خاک می‌خورند‌.» به گفته او «نئاندرتال‌ها» نزدیک شش ماه است که به ارشاد رفته و هیچ خبری از صدور مجوز نیست‌.
درویشیان، نویسنده طبقه تهی دست
این در حالی است که پس از درگذشت علی‌اشرف درویشیان؛ سیدعباس صالحی در صفحه شخصی خود در یک پیام توئیتری بدون نام بردن از او، نوشت: ««آبشوران» و «از این ولایت» را در ۱3- ۱2 سالگی خواندم، تلخی فقر را به کام‌ام چشاند‌. «داستان- خاطره‌هایی» که تکرار می‌شوند‌.»
علی اشرف درویشیان نویسنده و پژوهشگر ادبی است‌. او سوم شهریور سال ۱۳۲۰ در کرمانشاه متولد شد‌. همانند بسیاری دیگر از نویسندگان ایرانی علاقه‌اش به قصه و داستان و کتاب ازکودکی و در خانواده به وجود آمد‌. مادربزرگش در گفتن قصه و مَتل تبحر داشت و درویشیان بعدها از این قصه‌ها در آثارش بهره گرفت‌.
خود درویشیان دراین باره گفته است: «در زندگی پای قصه‌های خیلی از قصه‌ گویان نشسته‌ام،‌ اما مادربزرگم از همه‌ آن‌ها بهتر بود و به آنچه می‌گفت آگاهی کافی داشت‌‌. افسانه را با آب و تاب و با سود جستن از مثل‌ها و اصطلاحات محلی بیان می‌کرد‌. آنها را با مسایل روز و نکته‌های مورد علاقه ما می‌آمیخت،‌ آرام و بی‌شتاب قصه می‌گفت و عقیده داشت گفتن متل در روز سبب کسالت و خستگی می‌شود، ‌بنابراین همیشه شب‌ها و به ویژه پیش از خواب برای ما قصه می‌گفت‌‌. پدرم هم قصه‌‌گوی خوبی بود، اما نه به اندازه مادربزرگم‌‌. او کم‌‌‌سواد بود و برای ما اشعار حافظ و باباطاهر را می‌خواند‌. نخستین کتاب داستانی که به خانه‌ ما آمد، امیرارسلان نامدار بود که من در ۹ سالگی در شب‌های زمستان برای خانواده می‌خواندم.» این نویسنده دوره دانشرای مقدماتی را در زادگاهش گذراند‌. هشت سال معلمی در روستاهای شهرستان گیلانغرب دوره خوبی برای آشنایی او از رنج و مشقت‌های زندگی روستایی بود‌.
در سال ۱۳۴۵ در دانشگاه تهران در رشته‌ ادبیات فارسی و سپس تا کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی درس خواند و همزمان در دانشسرای عالی تهران تا رشته‌ مشاوره و راهنمای تحصیلی پیش رفت‌. او سپس مجموعه داستان «از این ولایت» که به فقر و محرومیت می‌پردازد را منتشر کرد اما در همان سال‌ها بارها به جرم فعالیت‌های سیاسی دستگیر و ممنوع‌‌القلم و از کار برکنار شد‌. درویشیان در کتاب‌هایش زندگی از فقر و محرومیت و کودکان فرودست ایرانی نوشته است و برای افکار و فعالیت‌هایش سال‌ها زندانی شده اما در زندان هم دست از نوشتن نکشید، برای مثال مجموعه‌«فصل نان» و قصه‌«رنگینه» را در زندان نوشت‌.
«بیستون»، «آبشوران»، «فصل نان»، «همراه آهنگ‌های بابام»، «گل طلا و کلاش قرمز»،«ابر سیاه هزارچشم»، «روزنامه دیواری مدرسه ما»، «رنگینه»، «کی برمی‌گردی داداش جان»، «آتش در کتابخانه بچه‌ها»، «چون و چرا»، «داستان‌های محبوب من» (با همکاری رضا خندان مهابادی)، «سلول ۱۸»، «سی‌ودو سال مقاومت در زندان‌های شاه» و «افسانه‌ها و متل‌های کردی»‌، «سال‌های ابری» (۲ جلد)، «درشتی»، مجموعه ۲۰ جلدی «فرهنگ افسانه‌های مردم ایران» (با همکاری رضا خندان مهابادی)، «واژه‌نامه گویش کرمانشاهی»، «یادمان صمد» (صمد بهرنگی)، «شب آبستن»، «از این ولایت»، «قصه‌های آن سال‌ها»، «هفت مرد، هفت داستان»، «خاطرات صفر خان» (صفر قهرمانیان) و «دانه و پیمانه» (با همکاری رضا خندان‌مهابادی) از آثار این نویسنده و پژوهشگر هستند‌.