بازار ايران پس از پيوستن به WTO


سعيد قليچي
روزنامه‌نگار
Saeedg6@gmail.com
درحال‌حاضر سازمان تجارت جهاني، ۱۶۴ عضو دارد که اين تعداد از اعضا ۹۷درصد تجارت جهاني را در اختيار دارند. ايران، از سال ۲۰۰۵ ميلادي به‌عنوان عضو ناظر اين سازمان انتخاب شد و هم‌اکنون در حال مذاکره براي پيوستن به اين سازمان است. کشوري به عضويت سازمان تجارت جهاني درمي‌آيد که ۶ اصل نبود تبعيض، دولت کامله الوداد، اصل رفتار ملي، اصل آزاد، شفافيت و تشويق رقابت منصفانه را به‌عنوان اصول سازمان کارشناسان معتقدند بعد از پيوستن ايران به اين سازمان تجارت جهاني، فروشندگان بايد خود را در قلب شهرهاي ديگر فرض کنند که مشترياني با سلايق مختلف دارند. اين مشتريان از فروشنده کالاهاي داراي شاخص‌هاي کيفي برتر را طلب مي‌کنند. کالايي با کيفيت عالي، بسته‌بندي زيبا که استانداردهاي لازم کيفي همراه با استانداردهاي زيست‌محيطي و نرخ مناسب و رقابتي را داشته باشد. مشتري اگر اين ويژگي‌ها را در يک کالا ببيند از فروشنده کالا خريداري مي‌کند و موجب رونق کارخانه‌هاي داخلي مي‌شود.
با اين نگاه اگر يک کالا اين ويژگي‌ها را نداشته باشد مشتري از خريد امتناع مي‌کند. در نتيجه صنعتگر و توليدکننده ايراني بايد کيفيت کالاهاي خود را ارتقا دهد و اگر چنين نکند در شرايط رقابتي بازار حرفي براي گفتن نخواهد داشت و ورشکسته مي‌شود. با اين حساب اگر توليدکنندگان ايراني توان توليد کالاي با اين کيفيت را ندارند، بنابراين بازار ايران جولانگاه کالاهاي باکيفيت و رقابتي خواهد شد که توان رقابت با آنها را ندارد. 
آنچه به نظر مي‌رسد اين است که بعد از پيوستن ايران به سازمان تجارت جهاني، براي مدتي بازار دچار رکود شديد خواهد شد. چراکه مردم در انتظار ورود کالاهاي با کيفيت بهتر و ارزان‌تر هستند، زيرا در اين شرايط ديگر تعرفه‌هاي واردات صفر است و تمام نشان‌هاي توليدي تمام کشورهاي عضو اين سازمان مي‌توانند بدون هيچ‌گونه محدوديتي کالاي خود را در بازار ايران عرضه کنند. در چنين شرايطي بازار از آن کساني است که با کمترين قيمت، کيفي‌ترين کالا را عرضه مي‌کنند. اما رفته‌رفته پس از يک دوره چندماهه صنايع ما مجبور خواهند شد که خود را به‌روز کنند و با استفاده از فناوري برتر دنيا بازده کار توليد را چندين برابر افزايش بدهند تا بتوانند در بازار رقابتي عرصه را بر رقبا تنگ کنند و سهم خود را از بازار داخلي و بازارهاي بين‌المللي افزايش دهند. کيفيت کالا، بسته‌بندي خوب و عالي، نرخ مناسب و خدمات پس از فروش مولفه‌هايي هستند که مي‌توانند ما را در کسب و تصاحب بازارهاي جهاني ياري رسانند. چراکه کشور ايران قابليت‌هاي فراوان و مزيت‌هاي بسيار خوب مانند فراواني مواد اوليه، سوخت ارزان، معادن فراوان، نيروي انساني به‌نسبت ارزان، اقليم مناسب، دانش فني و مهندسي، زيرساخت‌هاي مناسب و ساحل‌هايي با قابليت دسترسي به کشورهاي منطقه و دنيا را دارد. هم‌اينک با توجه به فرصت‌هاي پيش رو مي‌توانيم با تکيه بر اين مزيت‌ها سهم تجارت را در صادرات غيرنفتي ارتقا دهيم تا بهبود نسبي در اقتصاد کشور پديد آيد.