تراز منفی 1/3 میلیارد دلاری تجارت خارجی در 7 ماهه نخست 96 ؛

گروه بازرگانی- تراز تجاری منفی ماه‌هاست که دست از سر تجارت خارجی کشور بر نمی‌دارد و هر ماه با اعداد و ارقام تازه‌تری، وضعیت بحرانی واردات و صادرات ایران را به تصویر می‌کشد‌. براساس جدیدترین آمار گمرک، در هفت‌ماهه نخست امسال، 27 میلیارد و 817 میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شد درحالی‌که مجموع صادرات غیرنفتی ایران در هفت ماهه سال‌جاری، به 24 میلیارد و 710 میلیون دلار رسید‌. بر این اساس کارنامه عملکرد تجارت خارجی کشور در هفت‌ماهه نخست سال 96 چندان جالب به نظر نمی‌آید چراکه براساس آن، تراز تجاری 1/3 میلیارد دلار منفی شد‌. این در حالی است که تراز تجاری مثبت و کارنامه عملکرد تجارت خارجی کشور طی سال‌های اخیر یکی از برگ‌های برنده روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری دولت دوازدهم به‌شمار می‌آمد اما نه تنها از زمان آغاز به کار دولت جدید، شرایط تجارت خارجی وضعیت مناسبی ندارد بلکه آمار نشان می‌دهد که با وجود ورود به نیمه دوم سال باز هم شرایط تجارت خارجی کشور در حال طی کردن روند مثبتی نیست به‌طوری‌که با توجه به اعدادی که اعلام شده‌، تراز تجاری در هفت‌ماهه امسال منفی‌تر از شش‌ماهه اول سال است‌.
البته مواجه شدن با چنین اعداد و ارقامی چندان هم دور از انتظار نبود چرا که کارشناسان همان زمانی که دولتمردان از تراز تجاری مثبت اظهار خوشحالی می‌کردند، هشدار چنین روزی را داده و معتقد بودند که نباید خیلی از این آمارهای مقطعی مثبت خوشحال بود‌. اما مسوولان چنان درگیر و دار بازی با آمارها بودند که فکر چنین روزی را نمی‌کردند و به خیال خود تصور می‌کردند که آمارهای مثبت همینطور خود به خود ادامه پیدا می‌کند‌. اما به گفته رییس کنفدراسیون صادرات ایران، با توجه به اینکه دولت پول چندانی در بساط ندارد و همچنین بودجه محدودی را برای صادرات در نظر گرفته است‌، به نظر می‌رسد از این پس شرایط صادرات وخیم‌تر نیز بشود‌. همچنین موسوی عضو هیات‌مدیره انجمن صادرکنندگان کشور با تاکید بر فعال کردن دیپلماسی اقتصادی برای کشور‌، در مورد صادرات به کشورهای همسایه گفت: متاسفانه هر روز وضعیت صادرات ما به کشورهایی مثل عراق وخیم‌تر می‌شود و امروز به جایی رسیدیم که دیگر عراق به ما احتیاج ندارد بلکه این ما هستیم که به آنها احتیاج داریم‌. وی همچنین در نشستی که انجمن صادرکنندگان نمونه برگزار کرده بود هم در اظهارنظری وضعیت صادرات را بحرانی توصیف کرده و گفته بود اگر شرایط به همین منوال ادامه پیدا کند، به ناکجاآباد صادراتی خواهیم رفت‌.
همراهی وزیر
وضعیت بحرانی صادرات در حالی است که چندی پیش بسته‌ای تحت عنوان بسته حمایت از صادرات غیرنفتی توسط معاون اول رییس‌جمهور ابلاغ شد و با نزدیک شدن به روز ملی صادرات که اواخر مهرماه برگزار شد، مسوولان بار دیگر از اهمیت صادرات در وضعیت اقتصادی کشور صحبت‌هایی را به میان آوردند و در نهایت وعده وعیدهایی را هم به صادرکنندگان دادند که مشخص نیست تا چند ماه دیگر رنگ و بوی اجرایی به خود خواهد گرفت.محمد شریعتمداری، وزیر صنعت، معدن و تجارت که خود را در گروه گلایه‌کنندگان از وضعیت تجارت خارجی و صادرات گنجانده بود، با بیان اینکه راه‌های رفته را دوباره برگشتیم، وضعیت صادرات را نامناسب ارزیابی کرد و با بیان اینکه کیک اقتصادی کشور ما کوچک مانده، گفت: محصولات نفتی در صدر لیست صادرات غیرنفتی قرار گرفته است‌. وی با صدای بلند اعلام کرد ظرفیت صادرات ایران 180 میلیارد دلار است اما فقدان باور و عزم ملی نسبت به اینکه صادرات غیرنفتی تنها راه شکوفایی اقتصادی کشور است مشکل اصلی توسعه صادرات به‌شمار می‌رود‌.


در حالی ظرفیت صادرات ایران از جانب وزیر صنعت، 180 میلیارد دلار برآورد می‌شود که براساس آمارهای تجارت خارجی کشور در هفت‌ماهه امسال مجموع ارزش صادرات و واردات ایران به 52 میلیارد و 527 میلیون دلار رسید که البته این رقم 2/6 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 1395 است چراکه مجموع تجارت خارجی ایران در هفت‌ماهه سال گذشته 49 میلیارد و 468 میلیون دلار بود‌.
طبق کارنامه عملکرد تجارت خارجی کشور در هفت‌ماهه سال‌جاری، مجموع تجارت خارجی ایران با سه میلیارد و 59 میلیون دلار افزایش و 2/6 درصد رشد به 52 میلیارد و 527 میلیون دلار رسید و ارزش صادرات غیرنفتی ایران در مهرماه سال‌جاری نسبت به شهریورماه یک درصد بهبود یافته و واردات کالا به ایران در سومین ماه از فصل تابستان نسبت به ماه قبل نیم‌درصد کاهش داشته است‌.
بر این اساس حجم تجارت خارجی ایران در سال‌جاری تا ابتدای آبان‌ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل 2/6 درصد بزرگ‌تر شده است‌. همچنین در هفت‌ماهه سال‌جاری تشریفات گمرکی 87 میلیون و 990 هزار تن کالا در گمرکات کشور تماما به صورت الکترونیکی و با کنترل کامل به روش هوشمند انجام شده که از این مقدار 19 میلیون و 932 هزار تن سهم واردات و 68 میلیون و 58 هزار تن سهم کالاهای صادراتی غیرنفتی بود‌.
مجموع ارزش صادرات و واردات ایران در مدت یادشده به 52 میلیارد و 527 میلیون دلار رسید که این رقم 2/6 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 1395 است‌. مجموع تجارت خارجی ایران در هفت ماهه سال گذشته 49 میلیارد و 468 میلیون دلار بود‌.
افزایش صادرات به چین
همچنین در هفت ماهه سال‌جاری به میزان 27 میلیارد و 817 میلیون دلار انواع کالا وارد کشور شد که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 89/14 درصد افزایش نشان می‌دهد‌. این رقم در ماه گذشته 37/15 درصد بود‌. عمده‌ترین دلایل افزایش واردات به کالاهای اساسی‌، قطعات منفصله خودرو‌، خودرو و کالاهای سرمایه‌ای مربوط می‌شود‌. همچنین در مدت یادشده متوسط قیمت کالاهای وارداتی کشورمان به ازای هر تن به یک‌هزار و 396 دلار افزایش یافت که در مقایسه با سال گذشته 89/8 درصد افزایش داشته است‌. مجموع صادرات غیرنفتی ایران در هفت‌ماهه سال‌جاری به 24 میلیارد و 710 میلیون دلار رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به میزان 17/2 درصد کاهش داشته است‌. این رقم در ماه گذشته 20/3 درصد بود‌. همچنین متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی نیز در مدت یادشده به 363 دلار رسید که 4/8 درصد افزایش داشت‌.
در مجموع صادرات کالاهای ایرانی به چین در هفت ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته 12 درصد افزایش یافته است‌. در بازار عراق هم عملکرد بهتری داشتیم و رشد 54/12 درصدی ثبت شد‌. صادرات غیرنفتی ایران به کره‌جنوبی و افغانستان به ترتیب با افزایش 79/24 درصدی و 11/16 درصدی همراه شد و تنها شاهد افت 11/16 درصدی صادرات کشورمان به امارات متحده عربی بوده‌ایم‌.
عمده‌ترین کالاهای صادراتی
اقلام عمده صادراتی کشور در مدت یادشده به ترتیب شامل میعانات گازی به ارزش چهار میلیارد و 115 میلیون دلار، پروپان مایع شده به ارزش 809 میلیون دلار، پلی‌اتیلن گرید فیلم با 750 میلیون دلار، سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به جز بنزین با 725 میلیون دلار و متانول با 661 میلیون دلار بوده است‌.
اقلام عمده وارداتی
اقلام عمده وارداتی در هفت ماهه سال‌جاری نیز به ترتیب شامل برنج یک میلیارد دلار، ذرت دامی به ارزش 882 میلیون دلار، قطعات منفصله جهت تولید خودروی سواری با 738 میلیون دلار، وسایل نقلیه موتوری با حجم سیلندر 1500 تا دو هزار سی‌سی به ارزش 625 میلیون دلار و لوبیای سویا با 536 میلیون دلار بوده است‌.
عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی
همچنین عمده‌ترین خریداران کالاهای ایرانی در هفت‌ماهه سال‌جاری به ترتیب شامل چین به ارزش پنج میلیارد و 22 میلیون دلار، عراق با چهار میلیارد و 13 میلیون دلار، امارات متحده عربی با سه میلیارد و 471 میلیون دلار، جمهوری کره با دو میلیارد و 444 میلیون دلار و افغانستان با یک میلیارد و 584 میلیون دلار بوده است‌.
کشورهای عمده صادرکننده کالا به ایران
در این میان کشورهای عمده صادرکننده کالا به ایران در مدت یادشده به ترتیب شامل کشورهای چین با شش میلیارد و 820 میلیون دلار، امارات متحده عربی با چهار میلیارد و 678 میلیون دلار، ترکیه با یک میلیارد و 933 میلیون دلار، جمهوری کره با یک میلیارد و 844 میلیون دلار و آلمان با یک میلیارد و 540 میلیون دلار بوده است‌.