روزنامه تجارت
1396/08/09
آينده جمهوري ترکيه
مورات يتکين
حريت
جمهوري ترکيه نود و چهارمين سالگرد خود را در زماني جشن گرفت که با مشکلاتي بزرگ در گزينههاي استراتژيک در روابط خارجي روبروست. حزب عدالت و توسعه به رهبري اردوغان که مشکلاتي جدي با متحديني چون ايالات متحده و شرکاي اقتصادي چون اتحاديه اروپا يافته است. اکنون رجب طيب اردوغان درحال تلاش براي نزديک کردن همکاري با دو رقيب تاريخي ترکيه يعني ايران و روسيه است.ترکيه با وجود تکيه بر راي محافظه کاران اسلاميدر سياست داخلي با تعدادي از کشورهاي عربي نيز مشکل دارد. تهديد ناسيوناليسم کُردها نيز به اين مشکلات افزوده است. ترکيه داراي دو دارايي استراتژيک است .اولين دارايي جغرافيايي تنگه بوسفور و داردانل است. راهي باريک بين درياي مديترانيه و درياي سياه که کليدي براي دسترسي روسيه به جنوب اروپاست . دومين دارايي سياسي و اقتصادي ترکيه به عنوان بودن در بخشي از سيستم غربي است. تاريخ نشان داده که پارلمان تصميم به جابجايي پايتخت از استانبول به آنکارا در 1920 براي حمايت از جنبش آزادي ملي به رهبري آتاتورک بود.اين حرکت پس از شکست امپراتوري عثماني از انگلستان در تنگه بسفور و داردانل بود.استانبول در پايان جنگ جهاني اول توسط انگليس ، يونان و فرانسه اشغال شد. پس از جنگ عليه اشغال غرب با کمک شوروي ، آتاتورک به ايجاد روابط با فرانسه، انگليس، يونان و ايتاليا ابراز تمايل کرد.براي سيستم کشور ترکيه توافق مونترو1936 درباره تنگهها برابر با عهدنامه لوزان 1923 پذيرش ترکيه جديد به عنوان يک جمهوري و جايگزين امپراتوري عثماني بود. زماني که جنگ جهاني دوم پايان يافت اتحاد شوروي نسبت به تنگههاي ترکيه اعلام مالکيت کرد. اکري که باعث شد تا هري ترومن رئيس جمهور آمريکا سياست جديد پذيرش ترکيه و يونان به عنوان جزيي از سيستم غرب در1947 را اعلام کند. ترکيه در1950 در جنگ کره نيرو فرستاد و با تغيير سيستم سياسي خود در 1952 عضو ناتو شد دراين ميان نسبت به ادغام با اتحاديه اروپا ابراز تمايل کرد اما در تطبيق بازاراقتصادي و دموکراسي غربي عقب بود که با سه کودتاي نظاميدرجنگ سرد روبرو شد.کنترل برتنگهها بخشي از سيستم اقتصادي سياسي غربي و دارايي جمهوري ترکيه است که نبايد از دست برود. اهميت ترکيه براي غرب زياد است به طوريکه باوجود جدي بودن مشکلات غرب روابطش را با ترکيه قطع نکرده است. اما مشکلات کنوني باعث شکافي عميق بين ترکيه و غرب ميشود.
ترجمه : فاطمه مهتدي
سایر اخبار این روزنامه
آينده جمهوري ترکيه
نشست مشترک سران سه قوه در بهارستان
قانون «کاتسا» رسما تحریم نیروهای مسلح ایران است
کارگران مرغ عزا و عروسي کارفرمايان و دولتمردان
کارگران مرغ عزا و عروسي کارفرمايان و دولتمردان
خط 7مترو 6ماه تعطیل شد
تاسیس دفتر حافظ منافع ایران در جده
فرصتهای بر باد رفته یارانههاینقدی
خادمان بی ادعای مساجد
سلطه رو به زوال «پترودلار»
پديده امضا فروشی
اضافه شدن 120 کالا به تجارت ترجيحي با ترکيه
نشست مشترک سران سه قوه در بهارستان