روزنامه اعتماد
1396/08/08
براي نخستين بار يك زن قائم‌مقام وزير نفت شد
نرگس رسوليبراي نخستين‌بار در تاريخ صنعت نفت، يك خانم به عنوان قائم‌مقام وزير منصوب شد. انتصاب يك خانم در چنين سطحي از مديريت در وزارت نفت بي‌سابقه است و مي‌توان آن را گامي رو به جلو در جهت مشاركت بيشتر زنان در عرصه‌هاي اقتصادي از سوي وزير نفت دانست و اميد مي‌رود كه اين اقدام تسهيل‌كننده مسير براي ديگر زنان توانمند در صنعت نفت كه اتفاقا كم هم نيستند، باشد. مرضيه شاهدايي ۲۵ بهمن ۱۳۴۰ در تهران به دنيا آمده است؛ او دانش‌آموخته مهندسي شيمي از دانشگاه صنعتي شريف و ام‌بي‌اي از دانشگاه كلگري كانادا است كه به عنوان يك زن براي اولين بار در سال 94، در پي بركناري عباس شعري‌مقدم، از سوي بيژن نامدار‌زنگنه، به عنوان معاون وزير نفت ايران و مديرعامل شركت ملي صنايع پتروشيمي ايران منصوب شد. خرداد ماه سال جاري بود كه در جريان سفر رييس‌جمهور به اروميه عكسي از كلنگ‌زني طرح سولفات پتاسيم پتروشيمي اروميه منتشر شد كه براي نخستين‌بار نشان مي‌داد يك خانم در كنار حسن روحاني، در حال كلنگ زني پالايشگاهي است كه مي‌تواند اقتصاد اروميه را رونق دهد. انتشار عكس مرضيه شاهدايي، معاون وزير نفت و مديرعامل شركت پتروشيمي در حال به زمين زدن كلنگ اين طرح در ميان حلقه‌اي از مردان دولتي براي رسانه‌ها، خبر شگفت‌انگيزي بود. انتصاب يك خانم در چنين سطحي از مديريت وزارت نفت كاملا بي‌سابقه است. ۲۷ سال طول كشيد تا مرضيه شاهدايي كه به اعتبار كارنامه حرفه‌اي‌اش از مديران صاحب تخصص و دانش در حوزه پتروشيمي است، به مديريت برسد.
اين نخستين‌بار بود كه يك خانم به عضويت هيات‌مديره يكي از چهار شركت اصلي تابعه وزارت نفت منصوب مي‌شد. انتصابي كه همان زمان موجب شد تا خانم شاهدايي در گفت‌وگو با يك وب‌سايت وابسته به وزارت نفت درباره آن بگويد «با اينكه به سوي جامعه مدرن قدم برداشته‌ايم اما آقايان، صنعت را در انحصار خود مي‌دانستند. با توجه به فرهنگ غالب در جامعه و به دنبال آن محيط كاري، براي دست يافتن به اهدافم هميشه مضاعف تلاش كرده‌ام و بيش از مرداني كه هم‌سمت من بودند، كار مي‌كردم.»شاهدايي در سال ۱۳۵۸ دوره دبيرستان را در رشته رياضي فيزيك به اتمام رساند و با حمايت‌هاي خانواده، در رشته مهندسي شيمي در دانشگاه صنعتي شريف پذيرفته شد. در همان سال با آغاز انقلاب فرهنگي و تعطيلي دانشگاه‌ها، با داشتن يك فرزند به ادامه تحصيل ادامه مي‌دهد كه در حين تحصيل صاحب فرزند دوم مي‌شود. قائم‌مقام وزير نفت در سال ۱۳۶۶ براي گذراندن دوره كارآموزي و پروژه پايان تحصيل، وارد شركت ملي صنايع پتروشيمي مي‌شود و بعد از اتمام تحصيل به دليل علاقه‌مندي خود و تشويق و حمايت مديران وقت، از سال ۱۳۶۸ با شركت ملي صنايع پتروشيمي در امور برنامه‌ريزي و هماهنگي طرح‌ها، همكاري خود را آغاز مي‌كند.
چگونگي ورود شاهدايي به پتروشيمي
قائم مقام وزير نفت در مورد نحوه ورودش به شركت ملي صنايع پتروشيمي مي‌گويد: «دوره كارآموزي دوره سرنوشت‌سازي در زندگي من بود. حسن اتفاقي كه در آن دوره باعث شد من شركت پتروشيمي را نسبت به دو سازمان انرژي اتمي و توانير كه در آزمون و مصاحبه عملي هر دو پذيرفته شده بودم، ترجيح دهم، نحوه برخورد آقاي مهندس شعري مقدم، مديرعامل وقت شركت ملي صنايع پتروشيمي بود كه در آن زمان يعني در سال ۱۳۶۶ نخستين مديري محسوب مي‌شود كه با او كار كردم. از همان موقع منش آقاي شعري مقدم و علاقه و انگيزه‌اي كه در طول دوره كارآموزي نسبت به كار طرح‌ها و پروژه‌هاي پتروشيمي در من ايجاد شده بود، باعث شد، شركت ملي صنايع پتروشيمي را براي ادامه همكاري انتخاب كنم.» حسن سادات، مدير پيشين طرح‌هاي شركت ملي صنايع پتروشيمي درباره مرضيه شاهدايي گفته است كه او «داراي تفكر سيستمي و ذهني منظم» است و «شايستگي‌ها و توانمندي‌هاي خود را در مديريت طرح‌ها بارها و بارها ثابت كرده است.» فاطمه تندگويان، مشاور وزير نفت در امور بانوان وزارت نفت، در مراسم معرفي مرضيه شاهدايي گفته است «مديران بالادست هميشه از قابليت‌هاي زنان تعريف مي‌كنند اما در حوزه عمل معمولا كمتر از توانايي‌هاي زنان در سمت‌هاي مديريتي استفاده مي‌شود.»مرضيه شاهدايي براي نخستين بار در ايران موضوع بازنگري مهندسي مفهومي را مطرح كرده و گفته است كه «در زمان تحريم‌ها كه مهندسين مشاور خارجي حاضر به همكاري با شركت‌هاي ايراني نبودند، به دليل تغيير جانمايي واحدها، مهندسي مفهومي فاز دو عسلويه را با كمك مهندسين مشاور ايراني بازنگري و مهندسي اصولي آن را تهيه كرديم.»شاهدايي روند خصوصي‌سازي را در صنايع پتروشيمي اشتباه مي‌داند و مي‌گويد كه «خام‌فروشي كمترين سود را دارد و براي ايجاد ارزش افزوده و رشد اقتصادي ملي نياز است درآمدهاي جانبي از صنايع تكميلي نفت و گاز داشته باشيم.» در مجموعه تحت مديريت خانم شاهدايي اين طور كه در نشريه تازه‌هاي انرژي نوشته است ۶۰ طرح نيمه‌كاره با پيشرفت فيزيكي از يك تا ۹۸ درصد وجود دارد كه براي اجرا اولويت‌بندي شده‌اند.
در نقشه راه توسعه صنعت پتروشيمي ۳۶ طرح تازه هم در مناطق چابهار، جاسك، قشم و پارسيان طراحي شده‌اند كه با راه‌اندازي آنها ۶۰ ميليون تن ديگر به ظرفيت توليد پتروشيمي ايران افزوده مي‌شود. البته در همان زمان كه بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت حكم معاونت پتروشيمي را به نام مرضيه شاهدايي مي‌نوشت از وي خواست تا در شرايط پسابرجام از طريق مديريت جذب و ارتقاي فناوري، جلب سرمايه‌هاي خارجي، دستيابي به بازارها و افزايش صادرات به اهداف ترسيم شده براي صنعت پتروشيمي در برنامه ششم توسعه دست پيدا كند.
روز گذشته همچنين وزير نفت طي حكمي ديگر سيد رضا نوروززاده را به سمت مديرعاملي شركت ملي پتروشيمي ايران منصوب كرد.
