گروه راه و مسکن: براساس برنامه ششم توسعه کشور بايد بيش از ۳. ۲۵ درصد از منابع مالي مورد نياز براي تحقق رشد ۸ درصدي اقتصاد از محل سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي و تامين مالي خارجي يعني فاينانس تامين شود و در اين برنامه متوسط ساليانه جذب تامين مالي خارجي حدود 30 ميليارد دلار از طريق فاينانس و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي حدود 20 ميليارد دلار هدف گذاري شده است. به منظور توزيع 55 ميليارد دلار فاينانس مصوب شده در قانون بودجه سال 96، هيچ سقفي براي هيچ يک از وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها مشخص نشده است و تاکنون تکليف بيش از ۳۰ ميليارد دلار از اين فاينانس‌ها، مشخص شده است. تا امروز وزارت راه و شهرسازي براي ۱۰ تا ۱۲ ميليارد دلار از اين فاينانس‌ها پروژه‌هايي كه بيشتر مربوط به صنعت ريلي‌ مي‌شود را معرفي کرده است. زيرا راه‌آهن، محور توسعه اقتصاد مقاومتي است و با توسعه و تكميل شبكه راه‌آهن ‌كشور، حجم ترانزيت كالاي ايران به ساير كشورها در راستاي افزايش درآمد‌هاي ارزي افزايش قابل توجهي پيدا مي‌كند.

طي دوسال گذشته پس از انعقاد برجام، قراردادهاي فاينانس با بانك‌ها و شركت‌هاي خارجي منعقد شده است كه قرار داد برخي از اين فاينانس‌ها نهايي شده است به عبارتي شرکت بيمه اعتبار صادراتي سايناشور کشور چين حدود 1.9ميليارد يورو يعني معادل 2.5 ميليارد دلار براي ساخت راه‌‌آهن تهران –قم‌_ اصفهان خطوط اعتباري به ايران اختصاص داده‌ است. همچنين اگزيم‌ بانک چين حدود 1.7ميليارد دلار براي برقي کردن راه‌‌آهن تهران - مشهد اختصاص داده است. قرارداد تامين فاينانس ۱.۲ ميليارد يورويي براي برقي‌سازي راه‌آهن گرمسار – اينچه برون با ونش اکونوم بانک روسيه نهايي شده است.‌ همچنين پيگيري‌ها براي نهايي شدن وام ۵۰۰ ميليون دلاري از کشور آذربايجان براي تامين مالي پروژه ساخت راه‌آهن رشت – آستارا در حال ادامه است. در آينده نزديک فاينانس سه ميليارد يورويي با آلمان‌ها نهايي خواهد شد که ۱.۷ ميليارد يورو از اين فاينانس به پروژه‌هاي وزارت راه و شهرسازي تخصيص مي‌شود به عبارتي براي برقي کردن خط راه‌آهن تهران – اصفهان، سيگنالينگ راه آهن تهران – مشهد، خريد هفت دستگاه لکوموتيو برقي و انتقال اين تکنولوژي‌ها از فاينانس آلماني استفاده خواهد شد. 

همچنين پروژه‌اي که وزارت راه و شهرسازي براي استفاده از فاينانس هشت ميليارد يورويي اگزيم بانك کره جنوبي معرفي کرده است، ساخت راه‌آهن برقي اصفهان – اهواز به صورت دوخطه است. پروژه‌ ديگري که تعريف شده ساخت راه‌آ‌هن چابهار- زاهدان است كه در اين راستا با شرکت ژاپني جايکا مذاکراتي شده است و در پروژه راه‌آهن چابهار – زاهدان و توسعه منطقه مکران از فاينانس ۱۰ ميليارد دلاري ژاپني‌ها استفاده خواهد شد. همچنين براي استفاده از فاينانس كشور اتريش از سوي وزارت راه‌و‌شهرسازي تامين ريل پيشنهاد شده است، زيرا اتريشي‌ها يکي از ريل‌سازان مطرح دنيا هستند و مي‌توانند بخشي از نياز ريلي كشور را تامين کنند. 

براساس قوانين و سياست‌هاي کلي کشور سهم 30 درصدي بار و 20 درصدي مسافر بر عهده راه‌آهن جمهوري اسلامي‌ايران است که براي دستيابي به اين دو هدف بايد اقدامات جدي و مدوني انجام شود، لذا توسعه و تکميل شبکه راه‌آهن با تمرکز بر کريدورهاي بين‌المللي، راه‌آهن قطار پرسرعت، برقي‌سازي خطوط ريلي، استفاده گسترده از فناوري اطلاعات و ايجاد تحول ساختاري در صنعت ريلي کشور از جمله اقدامات اساسي براي دستيابي به اهداف تعيين ‌شده است.

در همين راستا روز پنج‌شنبه ( 4 آبان 96) معاون رييس‌جمهور از نهايي شدن قرارداد فاينانس برقي کردن قطار تهران – مشهد تا پايان ماه آينده خبر داد. محمدباقر نوبخت در حاشيه نشست شوراي برنامه‌ريزي خراسان‌رضوي در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: با عنايت به کاهش سهم نفت از 41 به 26 درصد در منابع ما و افزايش سهم ماليات‌ها از 33 به 36 درصد براي اينکه کاهش سهم نفت جبران شود، تلاش کرده‌ايم از منابع داخلي و با واگذاري‌ها به بخش خصوصي از منابع بزرگ کشور استفاده کنيم.خوشبختانه سرمايه‌گذاري در سه ماهه نخست امسال در مقايسه با سه ماهه اول سال گذشته 7.1 درصد رشد داشته است.

وي ادامه داد: آثار اين امر هم در بخش ساختمان ديده مي‌شود. اين بخش نيز در بهار امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7 درصد رشد داشته است. اين‌ها پيام‌هاي اميدبخشي بود که چون در سنوات گذشته در هر سرشماري با وجود اينکه رشد اقتصادي وجود داشت، اما رشد بخش ساختمان و رشد سرمايه‌گذاري‌ها منفي بود. اين‌ها نشان مي‌دهد با استفاده از بخش خصوصي و با مساعدت تسهيلات بانکي همچنين پرداخت اعتبارات طرح‌هاي عمراني به طرح‌هاي دولتي به دستاوردهايي برسيم.

رئيس سازمان مديريت و برنامه‌ريزي کشور خاطرنشان کرد: همه اين اقدامات رشد اقتصادي 7 درصد را در فصل گذشته رقم زد. تلاش ما اين است که به همين ترتيب اقدام کنيم. يکي از استان‌هايي که در کاهش نرخ بيکاري و رشد اقتصادي موفق بود، خراسان‌رضوي بوده است. 

وي با اشاره به اقداماتي که قرار است براي اين استان صورت گيرد و مساعدت‌هايي شود، يادآور شد: خوشبختانه منابع مالي برقي کردن قطار تهران_ مشهد تامين شده است و پيش پرداخت 15 درصدي دولت نيز انجام شده است و ما تا پايان آذرماه‌امسال با طرف خارجي به‌صورت قطعي کار قرارداد فاينانس اين امر انجام مي‌شود.

كه در اين زمينه عليم يار محمدي نايب رئيس کميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي‌در گفت و گو با روزنامه «تجارت» مي‌گويد: با توجه به كمبود بودجه عمراني و طرح‌هاي نيمه تمام به طورحتم استفاده از فاينانس و سرمايه‌گذار خارجي بسيار عملكرد صحيح و كارشناسانه‌اي است به‌طوري كه در اين چند سال اخير به دليل كمبود بودجه عمراني بسياري از پروژه‌هاي عمراني نيمه كاره رها شده‌اند، لذا به منظور كاهش ضرر و زيان پيمانكاران و سرمايه‌گذاران در نتيجه از عدم فعاليت و نيمه تمام ماندن اين پروژه‌هاي عمراني استفاده از فاينانس خارجي بسيار مطلوب است. كميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي‌از وزارتخانه‌هاي راه و شهرسازي، نيرو و جهاد كشاورزي خواستار شد تا اين وزارتخانه‌ها پروژه‌هايي تعريف كنند كه اشتغال‌زايي به همراه داشته باشد و شاهد گره گشايي از مشكلات اقتصادي كشور باشيم.

عضو هيات رئيسه کميسيون عمران مجلس تصريح مي‌كند: با توجه اسناد بالادستي و چشم انداز توسعه حمل و نقل ريلي‌كشور بسيار ضرورت دارد، اما در كنار توسعه حمل و نقل ريلي توسعه حمل و نقل جاده‌اي و هوايي هم حائز اهميت است كه در اين خصوص هم كمكاري‌هايي شده است كه بايد توجه زيادي به حمل و نقل جاده‌اي و حمل و نقل هوايي شود. 

نايب رئيس کميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي‌اظهار مي‌كند: درحال حاضر ميزان شبكه راه آهن كشور 12هزار تا 13 هزار كيلومتر است كه باتوجه به ميزان وسعت كشور از نظر جغرافيايي اين ميزان شبكه راه‌آهن بسيار اندك است. به طوري كه سالانه بايد بيش از دو تا سه هزار كيلومتر به شبكه راه‌ آهن كشور افزوده شود. به عبارتي شبكه ريلي كشور بايد بسته شود كه متاسفانه اين امر تاكنون محقق نشده است. باتوجه به بحث محيط زيست و كاهش مصرف سوخت توسعه حمل و نقل ريلي بسيار ضرورت دارد كه توجه قابل توجهي به اين بخش نشده است.