تلاش برای افزایش درآمد بانک ها

گروه اقتصادی- با وجود اینکه نظام کارمزد به‌عنوان اصلی‌ترین منابع درآمدی بانک‌ها در دنیا به‌شمار می‌رود اما در ایران تنها کمتر از پنج درصد از درآمدهای بانکی از کارمزد است و عمده منابع درآمدی بانک‌ها از محل سود تسهیلات و واسطه‌گری تامین می‌شود که آسیب‌های بسیاری را برای شبکه بانکی به همراه داشته است‌.
با این حال تعیین میزان حداقل کارمزد در قانون عملیات بانکی ایران (5/2 درصد) از توجیه منطقی برخوردار نیست، زیرا اگر بنا باشد کارمزد حقیقی دریافت شود ممکن است مبلغ کارمزد رقم ناچیزی بوده و پایین‌تر از آن مبلغی باشد که به‌عنوان حداقل کارمزد در نظر گرفته شده است‌. اما در نظام بانکی یکسان بودن نرخ کارمزد در تمامی زمان‌ها و مکان‌ها، نشانه دیگری بر صوری بودن کارمزد است‌. دستورالعمل بانکی میزان کارمزد را بین 5/2 تا چهار درصد تعیین کرده است‌.
با این تفاسیر حدود دو هفته پیش بانک مرکزی در نامه‌ای به شاپرک‌، از برنامه استقرار نظام جدید کارمزد برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت خبر داده بود‌.
در این نامه که با امضای محسن قادری مدیرعامل شاپرک به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارسال شده به نامه بانک مرکزی و جلسه 3 مهر با مدیران عامل اشاره و اعلام شده یکی از چالش‌های پیش روی نظام پرداخت، کارمزد خدمات و هزینه بالای تراکنش شبکه پرداخت بوده و با توجه به هزینه‌های مترتب به بانک‌ها ، اقداماتی برای اصلاح ساختار و نظام جدید کارمزد با هدف کاهش هزینه‌های بانک‌ها در حال انجام است‌.


حال با وجود اینکه قضیه اخیر کاهش کارمزدهای شرکت‌های پرداخت حل نشده که کوروش پرویزیان در مراسم افتتاحیه دومین همایش ایران تراکنش با اشاره به استفاده از ابزارهای نو در خدمات بانکی گفت: بازنگری کارمزدهای شبکه بانکی در حوزه پرداخت جزو اولویت‌هایی است که می‌تواند به بانک‌ها کمک کند‌. وی از نمایندگان مجلس و اصناف خواست به بانک‌ها در بازنگری نظام کارمزدها کمک کنند‌.
بر همین اساس بانک مرکزی در حال انجام طرح جامعی در حوزه فناوری بوده که در این باره نظرات بسیاری از مراجع مانند کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی را بررسی کرده است‌.
کوروش پرویزیان در رابطه با برنامه شبکه بانکی برای بازنگری در پرداخت کارمزدها می‌گوید: بانک مرکزی در حال حاضر در حال انجام طرح جامعی در حوزه فناوری بوده که در این باره نظرات بسیاری از مراجع از جمله کانون بانک‌های خصوصی و شورای هماهنگی بانک‌های دولتی را مورد بررسی قرار داده است اما موضوعی که در حوزه کارمزدها مهم است، این خواهد بود که سرمایه‌گذاری‌های سنگینی که بانک‌ها در حوزه پرداخت انجام داده‌اند نیاز به توسعه سرمایه‌گذاری‌های جدید دارد و لازم است سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه نظام‌های پرداخت شکل گیرد‌. وی ادامه داد: برای اینکه بتوان سرمایه‌گذاری‌های جدید در حوزه نظام‌های پرداخت برای رفاه حال بیشتر مردم انجام شود، ناچار باید هزینه‌های آن به‌گونه‌ای تامین شود که انتظار داریم از محل اصلاح نظامات کارمزدی این اتفاق رخ دهد‌. رییس کانون بانک‌های خصوصی گفت: موضوعی که صاحبان کسب و کار را همواره آزار می‌داده، این است که شبکه بانکی همه درآمد خود را از محل اعطای تسهیلات به دست می‌آورد اما با بازنگری در نظام کارمزد بخشی از هزینه‌ها، از این بخش تامین شده و به صورت عادلانه بین بازیگران مختلف در این عرصه تقسیم شود هم مشتریان شبکه بانکی و پذیرندگان آن که برای کسب و کار خود از این سرویس استفاده می‌کنند و هم شبکه بانکی‌. وی با اعلام آمادگی شبکه بانکی برای سرمایه‌گذاری بیشتر متناسب با تکنولوژی روز دنیا گفت که حتما قبل از این و همراه آن لازم است تا نظام کارمزدها اصلاح شود‌.
چرا کارت اعتباری در ایران جواب نداد
پرویزیان در مورد چگونگی تامین منابع برای پرداخت‌ها و خط اعتباری‌ای که بانک مرکزی اختصاص می‌دهد، توضیح داد: این منابع از وجوه مختلفی تاکنون تامین شده که خط اعتباری بانک مرکزی، وجه نقد خود موسسه، بخشی از تسهیلات وصولی و همچنین بخشی هم از سپرده‌هایی که نزد بانک‌ها قرار داشت‌. همچنین فروش اموال ثامن‌الحجج نیز راه دیگر برای تامین منابع بود ولی کار ساده‌ای نیست و امیدواریم با تصمیمی که مسوولان ذی‌ربط می‌گیرند، به زودی بتوان سقف را افزایش داد‌. رییس کانون بانک‌های خصوصی در رابطه با چرایی عدم استقبال از توزیع این کارت‌ها گفت: مساله بسیار مهم در رابطه با کارت‌های اعتباری این است که باید بتوان روابط مشتریان و بانک‌ها را تنظیم کرد‌.
یکی از محصولاتی که بانک‌ها ارائه کرده و در این شرایط بسیار مهم است که بتوان تقاضای کالای داخلی را پوشش داد، این است که مصرف‌کنندگان کالای ایرانی منابعی در دسترس داشته باشند که بتوان کالا را خریداری کرد که این موضوع در تمام بانک‌ها امکان‌پذیر است‌. وی ادامه داد: اما موضوعی که وجود دارد، این است که برخی تنها موضوع دادن اعتبار از طریق کارت را دنبال می‌کنند در حالی که سیستم کارتی در دنیا با آنچه اکنون در شبکه بانکی ما می‌گذارد، متفاوت است‌. به عبارتی نوع توانمندی و اعتباری که مشتریان دارند، باعث در اختیار قرار دادن کارت برای آنها می‌شود‌. پرویزیان گفت: دولت قرار بود تسهیلاتی را در اختیار بانک‌ها قرار دهد تا آنها بتوانند با شرایط بهتری وام کالایی را به مردم ارائه کنند‌. در یک مقطعی این اتفاق افتاد و منتظریم اگر تصمیم‌گیران مربوطه بتوانند این کمک را به شبکه بانکی انجام دهند، بانک‌ها زیرساخت‌های مربوطه را که از قبل فراهم کرده‌اند، در اختیار قرار دهند‌. آنها از منابع خود نیز در این باره استفاده کرده‌اند اما به هر حال تفاوت نرخی بین منابع بانکی و آنچه دولت می‌آورد، وجود دارد تا با قیمت ارزان‌تری در اختیار مردم قرار گیرد‌.
آخرین خبرها از وضعیت سپرده‌گذاران ثامن‌الحجج
رییس کانون بانک‌های خصوصی به عنوان مدیرعامل بانک پارسیان که عاملیت تعهدات موسسه منحله ثامن‌الحجج را برعهده داشت، در رابطه با آخرین وضعیت آن توضیحاتی ارائه کرد و گفت: هیات تصفیه‌ای از سمت دستگاه‌های قوه قضاییه، بانک مرکزی و سایر دستگاه‌های نظارتی شکل گرفت که کلیه مسوولیت‌های قانونی در ارتباط با تعیین تکلیف دارایی‌ها، ‌تسهیلات اعطایی و موضوعات مرتبط را برعهده گرفت که بانک پارسیان نیز تنها ابلاغیه‌های بانک مرکزی را متناسب با جدول زمان‌بندی که اعلام کرده‌اند، اجرا کرده بنابراین منتظر هستیم تا بانک مرکزی سقف‌های بالاتر را زودتر از موعد اعلام کند و بتوانیم تعهدات خود را در این باره انجام دهیم‌. وی با اشاره به اینکه تعیین تکلیف سپرده‌گذاران تا سقف 300 میلیون تومان در دستور کار قرار گرفته بود و امیدواریم بتوانیم تعهداتی که قبلا از سوی بانک مرکزی و بانک پارسیان به سپرده‌گذاران داده شده را انجام دهیم، گفت: البته فرآیند پرداخت‌هایی که موعد آنها رسیده، در حال انجام است و ارقام 100 میلیون تومانی در حال تکمیل پرداختی هستند‌. مدیرعامل بانک پارسیان با اشاره به کلیه افرادی که تعیین تکلیف نشده بودند و حدود پنج هزار مشتری بودند، می‌توانند تا سقف 300 میلیون تومانی که بانک مرکزی قبلا اعلام کرده استفاده کنند‌. پرویزیان درباره پرداخت مبالغ بالاتر نیز گفت: در این رابطه از طریق هیات تصفیه براساس نظر این هیات و ابلاغیه بانک مرکزی اقدام خواهد شد‌.