آغاز جایگزینی دلار در تجارت ایران

روسای کل بانک های مرکزی ایران و ترکیه، نهایی و اجرایی شدن موافقت نامه دو کشور در خصوص سوآپ دوجانبه ریال و لیر را رسما اعلام کردند که بر اساس آن، اعتباری به میزان پنج میلیارد لیر و معادل آن به ریال ایران یعنی 5600 میلیارد تومان در اختیار بانک های عامل دو کشور قرار گرفت تا برای گشایش اعتبارات اسنادی تجار مورد استفاده قرار گیرد.  به این ترتیب نخستین پیمان پولی دوجانبه ایران وارد مرحله اجرایی شد.آنگونه که روابط عمومی بانک مرکزی گزارش کرده، در جریان سفر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور کشورمان به آنکارا و حضور در مذاکرات دوجانبه با نخست وزیر ترکیه، ولی ا... سیف و مراد چاتین کایا در ادامه مذاکرات دوجانبه، سند نهایی در خصوص موضوع سوآپ دوجانبه ریال و لیر را امضا کردند. پیش نویس این سند طی نشست هفته گذشته رئیس کل بانک مرکزی ایران به ترکیه مورد توافق قرار گرفته بود. بر این اساس، طرفین اعتباری به میزان پنج میلیارد لیر و معادل آن به ریال ایران - در اختیار بانک های عامل دو کشور - برای یکدیگر تخصیص دادند که برای گشایش اعتبارات اسنادی به نفع تجار دو کشور با سررسید پرداخت یک ساله استفاده  خواهد شد.
تبدیل آسان لیر و ریال به یکدیگر
براساس این موافقت نامه که با هدف تسهیل تجارت با استفاده از ارزهای ملی دو کشور برای «تامین مالی تجارت» و «سرمایه گذاری مستقیم» بین دو کشور انجام شده است، ریال ایران و لیر ترکیه به راحتی قابلیت تبدیل به یکدیگر را خواهند داشت که به کاهش هزینه های تبدیل و نقل و انتقالات وجوه ارزی برای تجار هر دو طرف، بدون نیاز به استفاده از ارزهای واسط، منجر خواهد شد.
علاوه بر این در جریان سفر معاون اول رئیس جمهور به ترکیه، مقرر شد بانک های ملی ایران و زراعت ترکیه، توافق نامه ای در خصوص ترتیبات بانکی و پرداخت امضا کنند که بر اساس آن خط اعتباری با استفاده از ارزهای ملی و محلی بین این دو بانک برقرار خواهد شد. این توافق زمینه ساز تقویت تجارت بین ایران و ترکیه خواهد شد.


فراهم آمدن امکان استفاده مشترک شهروندان ایرانی و ترکیه ای از خدمات بانکداری الکترونیک
همچنین در این دیدار موضوع اتصال سوئیچ ملی دو کشور ایران و ترکیه مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد طی دو هفته آتی نشستی به منظور بررسی زیرساخت های فنی و پیش بینی راهکارهای لازم در این خصوص، بین بخش های فناوری بانک های مرکزی دو کشور برگزار شود. در صورت تحقق این مهم، امکان استفاده شهروندان ایرانی و ترکیه ای از خدمات بانکداری الکترونیک به صورت مشترک تسهیل خواهد شد.همچنین نشست کشورهای اسلامی عضو گروه 8 در شرایطی در آنکارا به پایان رسید که اعضای این گروه تصمیم گرفتند در مبادلات تجاری با یکدیگر به پول و ارز ملی خود اولویت بدهند. قرار است شمار کشورهای عضو گروه به ۲۰ کشور ارتقا یابد. گروه دی ۸ (D8) گروهی شامل هشت کشور مسلمان است که در آن ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه عضو هستند.
 
   فرا خبر
پیمان پولی مربوط چه میزان از تجارت 2 کشور را پوشش می دهد؟

سال گذشته صادرات ایران به ترکیه مبلغی معادل سه میلیارد و 248 میلیارد دلار بوده است که با تبدیل آن به ریال با دلار بازار آزاد مبلغی حدود 13 هزار میلیارد تومان می شود. بنابراین موافقت نامه 5600 میلیاردی سوآپ ارزی 43 درصد از این مقدار را پوشش خواهد داد. از سوی دیگر صادرات ترکیه به ایران هم دو میلیارد و 738 میلیارد دلار، معادل 11 هزار میلیارد تومان بوده است که 51 درصد از آن با موافقت نامه یاد شده پوشش داده می شود.گفتنی است یکی از الزامات تجارت با پول ملی بین دو کشور، تناسب تراز بازرگانی است. یعنی میزان واردات هر کشور از طرف مقابل تفاوت فاحش با میزان واردات از آن کشور نداشته باشد. در این حالت می توان هنگام مبادله، دلار را به عنوان ارز واسط حذف کرده و هنگام واردات و صادرات از ارز ملی هر کشور استفاده کرد. گفتنی است علاوه بر ترکیه که رتبه چهارم در کشورهای طرف تجارت با ایران را در اختیار دارد، کشورهای چین، امارات، کره جنوبی و هند نیز از تراز تجارت قابل قبول و متوازنی با ایران برخوردارند که امکان برقراری تجارت با پول ملی را فراهم می کند.