روزنامه تفاهم
1396/07/25
تحقق توسعه پایدار با بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها
با فرا رسیدن فصل پائیز و آغاز سرما، افزایش مصرف انرژی در بخش خانگی، و پیامدهای آن، همچون کاهش میزان انرژی های تجدیدناپذیر در کشور، به یکی از دغدغه های اصلی مسئولان و همچنین دانشگاهیان تبدیل می گردد. در دهه های اخیر احساس مسئولیتی جدی در مصرف بهینه انرژی، افزایش راندمان آن و مساله حمایت از محیط زیست ایجاد شده است و مدیریت انرژی و اصلاح الگوی مصرف به امری اجتناب ناپذیر مبدل گردیده است. از آنجا که بخش اعظمی از مصرف انرژی سالیانه هر کشور مربوط به بخش ساختمان است،بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان از اهمیت خاصی برخوردار است.
میزان مصرف انرژی در ساختمان های ایران، حدود 2/6 برابر استانداردهای بین المللی می باشد. مطابق ترازنامه انرژی کشور در سال 1392، بخش خانگی، عمومی و تجاری 446 میلیون بشکه معادل نفت خام انرژی مصرف کرده است. که این رقم بالغ بر 5/38 درصد کل مصرف انرژی نهایی کشور را تشکیل می دهد. در صورت تداوم مصرف بی رویه انرژی، کشور ایران تا پیش از افق 1400 از صادرکننده انرژی به وارد کننده انرژی تبدیل خواهد شد. برای مقابله با این تهدید اجرای بهینه سازی انرژی و اصلاح الگوی مصرف آن ضروری می باشد.
محدودیت منابع اولیه قابل تبدیل به انرژی های تجدید ناپذیر، همچنین هزینه بالای تولید و پائین بودن راندمان پروسه تبدیل و توزیع، دست اندرکاران امور انرژی را به اتخاذ سیاست های بهینه جهت استفاده کارآمد از انواع انرژی تولید شده ترغیب نموده است. همچنین توجه به این نکته که حجم زیادی از انرژی کشور در یک بخش غیر مولد صرف شده که تاثیری در ایجاد ثروت ندارد، باعث خواهد که به اهمیت موضوع صرفه جویی و بهینه سازی انرژی در این بخش بیش از پیش پی برده شود.
منظور از بهینه سازی مصرف انرژی، انتخاب سیاست هایی در مصرف انرژی است که از نظر ملی مطلوب باشند، استمرار وجود انرژی را تضمین کنند، موجب ارتقای شاخص های زندگی و کاهش هزینه ها شود. این چارچوب بکارگیری پر بازده ترین شیوه استفاده از منابع که متضمن کاهش تخریب منابع انرژی و نیز کاهش تاثیرات سو ناشی از استفاده ناصحیح از انرژی بر محیط زیست باشد مد نظر است. اعمال مدیریت صحیح مصرف انرژی موجب تامین انرژی مطمئن و پایدار مشترکین خواهد شد. هدف از مدیریت انرژی، کاهش و منطقی کردن مصرف انرژی به نحوی است که توجیه اقتصادی داشته و در عین حال منجر به بروز تاثیرات منفی در سطح رفاه و آسایش نگردد.
در بخش ساختمان عوامل مختلفی از جمله استاندارد نبودن ساختمان ها در کشور، به کارگیری تجهیزات خانگی و یا لوازم اداری با راندمان پایین و استفاده از سیستم‌های تاسیساتی و روشنایی ناکارآمد، عدم رعایت مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، عدم بکارگیری مصالح و تجهیزات ساختمانی عایق و موثر در کاهش اتلاف انرژی در یک ساختمان؛ مشترک بودن کنتور مصرف آب و گاز و بعضا برق در مجتمع های مسکونی؛ بالا بودن زیربنای متوسط واحدهای مسکونی و در نهایت عدم فرهنگ سازی در خصوص رعایت مباحث مربوط به کاهش مصرف انرژی، سبب شده که اکثر ساختمان های کشور، بزرگ ترین منبع اتلاف انرژی شوند و فاقد ضوابط فنی شناخته شده برای جلوگیری از اتلاف انرژی باشند.
یکی دیگر از موانع اساسی در توسعه و پیشرفت بهینه سازی انرژی ساختمان در کشور، عدم وجود بازار مناسب و زمینه فعالیت برای شرکت ها است. برطرف کردن این چالش می تواند منجر به شکوفایی در این بخش، بخصوص در زمینه توسعه و بکارگیری فناوری های نوین گردد. عدم وجود بازار، اساسا از چند عامل نشات گرفته که واقعی نبودن قیمت های انرژی در کشور و در نتیجه عدم وجود درک مناسب از اهمیت صرفه جویی انرژی در متن جامعه و بخش هایی از حاکمیت از مهم ترین این عوامل هستند.
برای حل مشکل مصرف بالای انرژی در ساختمان در فصل زمستان، لازم است از سیستم هایی استفاده شود که سرعت و شدت اغتشاش کمی را در جریان هوای داخل ساختمان ایجاد می کنند. سیستم های گرمایش کفی و سیستم های گرمایش دیواری دارای این خصوصیت می باشند. تنظیم و کنترل دمای داخل ساختمان باید برمبنای دمای محیط خارج صورت پذیرد. با استفاده از تهویه طبیعی در ساختمان ها می توان تا میزان زیادی در مصرف انرژی صرفه جویی کرد. فرش کردن کف ساختمان با مصالح و مواد مناسب، مصرف انرژی را کاهش می دهد. همچنین در گرمایش ساختمان باید تا حد امکان از سیستم های گرمایش تابشی استفاده شود. چنانچه طراحی با توجه به نکات فوق صورت گیرد، ضمن حفظ شرایط آسایش حرارتی، حسب مورد کاهش بین 10 تا 30 درصد مصرف انرژی در ساختمان برآورد می شود. دست آوردهای حاصل از بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها شامل مواردی ذیل می شوند:علیرغم افزایش قیمت در اجزا به دلیل کاهش مصرف انرژی، هزینه کل ساختمان کاهش می یابد؛ استفاده از سیستم های کم مصرف و پربازده؛ جلوگیری از هدر رفتن سرما و گرمای تولید شده؛ کاهش جرم و وزن در پوسته خارجی ساختمان که کاهش بارهای ثابت و کاهش نیروی زلزله را به همراه خواهد داشت؛ بهبود فرم کالبدی ساختمان.
به طور کلی، کاهش مصرف انرژی در بخش ساختمان، با بازنگری در نوع و فرهنگ مصرف از مرحله طراحی ساختمان شروع می شود و بعد از مراحل اجرا و ساخت، به مرحله نگهداری و کاربری و بهره برداری از ساختمان ادامه پیدا می کند. راهکار اصلی و اولویت اول قابل اجرا، هدف گذاری و هماهنگی و همسوسازی همه جانبه دستگاه های قانونگذار و اجرایی و ناظر برای ترویج گسترده انواع عایق های استاندارد و ساخت ساختمان های عایق (پوسته ساختمان و تاسیسات) در ساخت و سازهای جدید و ممنوعیت قاطع برای ساخت ساختمان فاقد عایق مناسب از نقطه آغاز در زمان طراحی و تهیه نقشه ها یعنی قبل از صدور پروانه ساخت و گودبرداری و شروع عملیات ساختمانی است.
جایگاه هفتم در تولید گازهای گلخانه ای در جهان، آلایندگی زیادی که گریبان گیر کلان شهرها شده و لزوم نگرش بلندمدت به آینده و نسل های پس از ما، موضوع مدیریت مصرف انرژی و حرکت در مرز دانش فناوری را بیش از پیش مشخص می کند. امید است با اجرای سیاست های مدیریت بهینه انرژی در راستای توسعه پایدار کشور، زمینه استفاده از منابع تجدید ناپذیر را برای آیندگان نیز فراهم ساخت. زینت نوفر
pegah.nofar@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
شرایط سفر زائران اربعین تشریح شد
مالیات؛تامین کننده 50 درصد بودجه کشور
صیانت از اشتغال موجود در کنار ایجاد شغل جدید امری ضروری است
نظارت و کیفیت خدمات اجتماعی؛ حلقه مفقوده استاندارد
تحقق توسعه پایدار با بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها
افتتاح نمایشگاه ایران تلکام 2017 با حضور 15 کشور
تفاوت میان صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی
کدام کشورهای جهان رکورددار تورم هستند؟
تجدیدپذیرها چتر نجات صنعت برق
سرمایه گذاران خارجی در راه بازار سرمایه ایران
بیکاران باسواد را دریابید!
کارآفرینی در کشاورزی
