واکنش فعالان بازار به موضع‌گیری رییس‌جمهور آمریکا در مورد ایران؛

گروه بازرگانی- حاشیه دست از سر بازار ایران بر نمی‌دارد. به عنوان مثال دونالد ترامپ از بدو روی کار آمدنش در مقام ریاست‌جمهوری آمریکا، حواشی زیادی را متوجه اقتصاد ایران کرد به طوری که در این مدت بسیاری از تاجران و بازرگانان ایرانی با مشکلات بسیاری مواجه شدند. این در حالی است که هر زمان که رییس‌جمهور آمریکا در مورد ایران موضع‌گیری می‌کند، وضعیت اقتصادی در داخل کشور با بازخوردهای عجیبی روبه‌رو می‌شود.این موضوع در اواخر هفته گذشته به خوبی خود را نشان داد به طوری که بسیاری از مردم از ترس افزایش قیمت دلار با هجوم به صرافی‌ها برای خرید ارز صف‌های طولانی تشکیل دادند.اما از طرفی برخی از کارشناسان معتقدند وضعیت اقتصادی ایران به قدری نامطلوب است که حرف‌های ترامپ نمی‌تواند اوضاع را بدتر کند. در این میان با توجه به اینکه برخی بانک‌های خارجی از ترس مجازات‌های مالی آمریکا، اجازه ندارند روابط مالی و اقتصادی خود را با ایران گسترش دهند به نظر می‌رسد اوضاع سخت‌تر از قبل پیش برود. به هر حال باید منتظر تحریم‌های جدیدی از سوی دولت آمریکا بود که می‌تواند اقتصاد و تجارت کشور را تحت تاثیر قرار دهد، از سوی دیگر برخی فعالان اقتصادی می‌گویند، ایران شرایط سخت‌تر از این را هم پشت سر گذاشته و می‌تواند از این مرحله هم عبور کند هرچند دود این اتفاقات در چشم مردم خواهد رفت و شرایط اقتصادی و معیشتی سخت‌تر خواهد شد.
بزرگ‌ترین دستاورد حرف‌های ترامپ
در همین خصوص رییس خانه اقتصاد ایران در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: حرف‌های رییس‌جمهور آمریکا جدید نبود چراکه او بارها در محافل گوناگون همین حرف‌های تکراری را زده بود.
ابراهیم جمیلی اظهار کرد: برجام معاهده‌ای بین‌المللی است که در شورای امنیت به تصویب رسیده و کسی مثل ترامپ نمی‌تواند آن را ملغی کند. این در حالی است که ایران در این معاهده بین‌المللی قدرت دیپلماسی خود را به جهانیان نشان داد. از این رو در شرایط فعلی، حتی اروپایی‌ها نیز از ایران طرفداری می‌کنند و در این خصوص خودشان می‌دانند که چطور باید رو در روی ترامپ بایستند.


وی با بیان اینکه این چنین تهدید‌های خارجی اگرچه می‌تواند ما را اندکی با مشکل مواجه کند اما اتحاد اقشار مختلف را افزایش می‌دهد، گفت: بزرگ‌ترین دستاوردی که حرف‌های ترامپ برای ایران داشت این بود که اختلاف سلیقه گروه‌های مختلف سیاسی در کشور را از بین برد و موجب اتحاد تمام ایرانی‌ها در سراسر دنیا شد.
رییس خانه اقتصاد ایران ادامه داد: ما در زمان روسای جمهور قبلی آمریکا نیز با چنین تهدیداتی روبه‌رو شده بودیم. بنابراین می‌توان گفت که ایران شرایطی به مراتب سخت‌تر از این را پشت سر گذاشته و در این برهه زمانی نیز می‌توانیم با همدلی و اتحاد با یکدیگر از پس این تهدید خارجی به راحتی برآییم.
بانک مرکزی باید از مردم کمک می‌خواست
جمیلی همچنین در واکنش به افزایش قیمت دلار در بازار گفت: به عقیده بنده، قیمت دلار احساسی بالا رفته است که علت آن به دو موضوع برمی‌گردد. اول کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی و دوم همین صحبت‌های رییس‌جمهور آمریکا و مداخله او در برجام.
وی افزود: در رابطه با کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، بانک مرکزی باید بیشتر به مجامع عمومی اطلاع‌رسانی می‌کرد و از مردم کمک می‌خواست تا مردم به دلار به عنوان پس‌انداز و کالا نگاه نکنند.
رییس خانه اقتصاد ایران اظهار کرد: دلار ارزی است که نباید به کالا برای خرید و فروش تبدیل شود چراکه این نوسانات می‌تواند به اقتصاد کشور آسیب برساند.
رییس انجمن صادرکنندگان نمونه با بیان اینکه معتقدم بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه دولت دست به این کار نزده است، گفت: بعید می‌دانم در شرایط فعلی، دولت از این راه اقدام کند. بلکه این فعالیت دلال‌ها در بازار است که باعث شده، تخریب در بازار ایجاد شود و قیمت دلار به اینجا برسد.
جمیلی با بیان اینکه باید تلاش کنیم در شرایط فعلی عاقلانه تصمیم بگیریم و عمل کنیم، افزود: دولت باید موضع خود را در رابطه با چنین تحولات سیاسی مشخص و کاری کند که اقتصاد کشور کمتر آسیب ببیند.
وی با تاکید بر اینکه دولت به کمک مردم نیاز دارد، گفت: در چنین شرایطی که ما از طرف خارجی‌ها دچار تهدید شده‌ایم باید منافع گروهی و حزبی را کنار بگذاریم و همه در جهت کمک به منافع ملی گام برداریم که در این رابطه دولت و مردم باید در کنار یکدیگر باشند.
نگرانی خاصی وجود ندارد
واقعیت این است که از اواخر هفته گذشته با توجه به اینکه انتظار می‌رفت تا ترامپ نسبت به ایران مواضع سرسختانه‌تری را در پیش گیرد، تحولاتی در بازارداخلی کشور به وجود آمد به طوری که خیلی‌ها از ترس تاثیر حرف‌های ترامپ بر بازار ایران برای خرید دلار صف کشیدند تا دلار را با قیمت پایین‌تری خریداری کنند اما به گفته فعالان بازار، وضعیت بازار داخلی کشور و همچنین اقتصاد آنچنان نابسامان است که خود به خود با شرایط پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم که دیگر نیاز نیست منتظر تاثیر حرف‌های دولتمردان خارجی روی بازار
داخلی باشیم.
در همین خصوص یک فعال اقتصادی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: صحبت‌های ترامپ تاثیر خاصی روی بازار نداشته بلکه این سیاست‌های دولتمردان خود کشور است که این روزها تغییر و تحول‌های جدید را در بازار به وجود آورده است. به طوری که اخیرا به دنبال افزایش قیمت دلار در بازار که به نظر می‌رسد به دلیل جبران کسری بودجه دولت انجام شده است، شاهد زمزمه‌هایی در مورد افزایش قیمت دلار تا 4800 تومان هم هستیم.
علی احمدی با بیان اینکه در ظاهر به نظر می‌رسد که افزایش قیمت دلار و نوسان ارزی مربوط به نطق جدید رییس‌جمهور آمریکاست، اظهار کرد: قیمت دلار ربطی به صحبت‌های ترامپ ندارد و افزایش قیمت دلار به دلایلی همچون جبران کسری بودجه دولت، کمک به صادرات و دلایلی از این دست بر‌می‌گردد.
وی افزود: صحبت‌های ترامپ جدید نبود چراکه وی از بدو روی کار آمدنش در ریاست‌جمهوری آمریکا، موضع خود را علیه ایران مشخص کرده بود.
این کارشناس بازار در پاسخ به اینکه صحبت‌های ترامپ چه تاثیری بر بازار داخلی کشور و اقتصاد خواهد داشت، بیان کرد: با واکنش‌هایی که اروپایی‌ها و همچنین فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به صحبت‌های ترامپ نشان داده‌اند نگرانی خاصی در این رابطه وجود ندارد.
جهان شاهد بی‌اخلاقی بزرگ
در این رابطه همچنین محمد لاهوتی، عضو شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌خصوصی گفت: جهان به تازگی شاهد یک بی‌اخلاقی بزرگ از سوی فردی بود که خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی و نظامی جهان می‌داند و داعیه رهبری دنیا را دارد از سوی دیگر، ملت آمریکا باید از داشتن چنین رییس‌جمهوری عصبانی و ناراحت شود که این فرد بی‌اخلاق، خارج از عرف دیپلماتیک به خود اجازه می‌دهد که در مقابل تمام مردم جهان، حرف‌های سخیفی را بیان کند.
وی افزود: تاثیر سخنان ترامپ را به عقیده من، دنیا با یک فصل جدیدی از روابط سیاسی پاسخ می‌دهد؛ چراکه هیچ یک از مراجع بین‌المللی، سخنان او را عملا قبول ندارد؛ چراکه او فقط و فقط خود را محق اظهارنظر می‌داند و حرف درست را فقط حرف خود می‌داند بنابراین از این جهت در دنیا به عقیده من، سخنان وی تاثیر منفی خود را خواهد گذاشت و اگر قرار باشد که مراجع بین‌المللی که بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفته و برای ثبات و امنیت در جهان پدیده آمده‌اند از سوی او زیرسوال برود و نظرات کارشناسی و تشخیصی آنها را به‌عنوان رییس‌جمهور آمریکا قبول نداشته باشد، دنیا را با خطرات جدی مواجه خواهد کرد.
لاهوتی ادامه داد: اتفاقی که در این موضوع رخ داده و بسیار حائز اهمیت است، اختلافی است که بین دنیا و کشور آمریکا که همواره موضوعات جهانی را رهبری می‌کرده، رخ داده و تنها کشورهایی که از مواضع بی‌ادبانه رییس‌جمهور آمریکا حمایت کرده است، رژیم اشغالگر قدس و برخی از کشورهای عربی هستند که متاسفانه وضعیت آنها مشخص است و معلوم است که چگونه فکر می‌کنند بنابراین وقتی که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که کشورهای بزرگ اروپایی، روسیه و چین از این نوع رفتار حمایت نمی‌کنند و در کنار ایران قرار می‌گیرند.
سنگ‌اندازی در تجارت خارجی ایران
لاهوتی گفت: در مورد تاثیر سخنان ترامپ بر اقتصاد ایران باید گفت به هر حال آمریکایی‌ها نشان دادند که با شیطنت می‌توانند در سرمایه‌گذاری‌هایی که در کشور رخ می‌دهد و همچنین در تجارت خارجی ایران سنگ‌اندازی کنند ولی دنیا تا امروز سابقه این تجربه را نداشته که آمریکا کشوری را با مشکل مواجه کند ولی همه در مقابل آمریکا باشند به این معنا که تاکنون مواضع رسمی کشورهای بزرگ اروپایی حتی بریتانیا و فرانسه که در موضوعات هسته‌ای، سختگیرانه‌تر با ایران مواجه شدند، به نحوی است که با سیاست‌های آمریکایی‌ها مخالفت داشته‌اند.
سرمایه‌گذاران به مسیر خود ادامه می‌دهند
وی افزود: اینکه این حمایت‌ها تا کجا دوام یابد و تا کجا اروپایی‌ها با آمریکا مخالفت کنند، تجربه جدیدی خواهد بود و موضوع جدیدی است که به نظر من باید در آینده در مورد آن قضاوت کرد ولی معتقدم سرمایه‌گذاران اروپایی که بعد از برجام در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و می‌خواهند در ایران حضور داشته باشند، به مسیر خود ادامه می‌دهند مگر اینکه آمریکا تحریم‌های جدیدی وضع کند که در آینده، آنها را به چالش بکشد.
لاهوتی گفت: سخنان دو شب گذشته ترامپ منجر به این خواهد شد که اتحادی در میان تمام گروه‌های سیاسی داخل کشور شکل گرفته و این دستاوردی برای ایران خواهد بود چراکه همه متحد خواهند شد تا یک بار دیگر با همبستگی، اتحاد ملت ایران را به دنیا گوشزد کنند.
دولت دست به دامن دلار شده
همچنین در ادامه یکی از فعالان بازار نسبت به تحولات اقتصادی جدیدی که این روزها در بازار ایجاد شده است، واکنش متفاوتی نشان داد و گفت: افزایش قیمت دلار که طی روزهای اخیر اتفاق افتاده، به واسطه سیاست‌های خود دولت است چراکه به خوبی می‌داند چاپ کردن پول موجب افزایش نقدینگی و تورم می‌شود. بنابراین هرجا که از بابت بودجه به مشکل بر‌می‌خورد، سراغ دلار می‌رود.
محمد ابراهیمی با بیان اینکه دولت به کاهش ارزش پول ملی اهمیتی نمی‌دهد، اظهار کرد: رییس‌جمهور قبلا به صراحت گفت برای پرداخت حقوق بازنشسته‌ها، کمبود بودجه دارند. پس طبیعی است که دولت دست به دامن دلار شود.
وی در واکنش به صف کشیدن مردم جلوی صرافی‌ها برای خرید دلار اعلام کرد: با توجه به رکود مسکن و همچنین ورشکستگی بسیاری از کارخانه‌ها برای مردم راهی جز خرید دلار باقی نمانده است. پس طبیعی به نظر می‌رسد که تا آخر سال این روند صعودی ادامه داشته باشد.
ابراهیمی گفت: وضعیت نابسامان بازار تا عید ادامه خواهد داشت چراکه برخی معتقدند قیمت واقعی دلار پنج هزار تومان است. این در حالی است که این روزها واردکنندگان و بسیاری از مغازه‌ها که اجناس آنها وارداتی است، دچار بلاتکلیفی شده‌اند و نمی‌دانند آیا باید خریدی انجام دهند یا خیر. در این میان این روزها خطر احتکار نیز بیشتر شده به طوری که شاید برخی سودجویان برای به دست آوردن سود بیشتر، کالاهای خود را در انبار احتکار کنند تا با افزایش قیمت دلار، آن را گران‌تر به فروش برسانند.
وی افزود: بعید نیست تا چند وقت دیگر همچون دوران احمدی‌نژاد، حتی برخی مغازه‌های لوازم خانگی در ازای فروش کالا به مردم از آنها دلار بخواهند چراکه خودشان با دلار کالا وارد کشور می‌کنند.
ابراهیمی با بیان اینکه ممکن است افزایش قیمت دلار در توسعه صادرات نقش داشته باشد اما رکود در بازار را افزایش می‌دهد، گفت: کمبود قدرت خرید مردم این اجازه را به آنها نمی‌دهد که اجناس را گران‌تر از قیمت‌های فعلی خریداری کنند.
البته چنین اتفاقی میسر نخواهد شد مگر اینکه دولتمردان به جای حرف و شعار، سیاست‌های اقتصادی خود را با دقت بیشتری دنبال کنند. بر همین اساس برخی از فعالان بخش‌خصوصی درخصوص نطق جدید دونالد ترامپ که موجب عصبانیت ملت ایران و همچنین اتحاد تمام ایرانی‌ها در سراسر کشور شد، واکنش نشان دادند.
بازار اندکی به تحولات اخم خواهد کرد ولی جدی نیست
محسن جلال‌پور، رییس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در واکنش به سخنان دونالد ترامپ اظهار کرد: ولی‌الله سیف و مسعود کرباسیان تقسیم کار کرده‌اند. یکی مانده تا شوک احتمالی بازارها را کنترل کند و دیگری رفته تا در اجلاس صندوق بین‌المللی پول حضور یابد. دولتمردان ایرانی با چنین شوک‌هایی بیگانه نیستند. بازارها در ایران خیلی عمیق و گسترده نیستند. تزریق منابع به بازارها اگرچه سیاستی قدیمی و مندرس است اما در نیمچه بازارهای ایران جواب می‌دهد. دولت پول کلانی کنار گذاشته تا نوسان احتمالی بازارها را کنترل کند و صندوق‌هایی ایجاد کرده تا در صورت نیاز از منابع آنها برای ثبات در بازارها استفاده کند. نقد سیاست‌های دولت را می‌گذاریم برای بعد.
به گفته وی، با این حال عده‌ای معتقدند بازارها سقوط می‌کنند. عده‌ای هم معتقدند بازارها کمی به تحولات اخیر اخم خواهند کرد. عده‌ای هم هستند که می‌گویند هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. باید دید فهم عمومی از تحولات جدید چه خواهد بود. فهم من این است که سنگینی تصمیم ترامپ به آینده حواله شده است یعنی ترامپ توپ را به زمین کنگره انداخته و کنگره هم سه ماه فرصت دارد در این زمینه اظهارنظر کند. ما مردمان روزآمدی هستیم. افق دید ما نمی‌تواند بیش از یک هفته باشد. سه ماه برای خودش زمان زیادی است تا آن روز خدا بزرگ است همان‌طور که تا امروز بوده.