روز سرنوشت برجام

آفتاب‌یزد- گروه سیاسی: یک دنیا امروز پای سخنرانی‌اش می‌نشیند. تلویزیون‌ها راس زمانی که او حرف می‌زند روشن خواهد شد. امروز وعده اکتبری دونالد ترامپ است. همان زمانی که می‌گفت معلوم می‌کند که بابرجام چه خواهد کرد. گمانه‌زنی‌ها زیادند برخی از خروج احتمالی آمریکا از برجام می‌گویند، برخی از ادعای
عدم تایید پایبندی ایران به برجام از سوی او و برخی دیگر از اینکه کار به کنگره خواهد کشید. زنگ‌ها به صدا درآمده‌اند و البته بازار ارز و سکه هم در ایران به تپش افتاده. دونالد ترامپ می‌خواهد وعده اش را عملی کند. اما هنوز اروپا برجام را فریاد می‌زند. بی‌توجه به اولدورم بولدورم‌های رئیس‌جمهور مو ماسه‌ای آمریکا.

انگلیس هوادار سرسخت برجام


مثلا وزارت امورخارجه انگلیس با انتشار بیانیه‌ای درباره گفتگوهای وزیر خارجه این کشور با همتایان ایرانی و آمریکایی‌اش تاکید کرده که لندن در آستانه ضرب‌الاجل واشنگتن برای تایید مجدد پایبندی ایران از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند. بوریس جانسون، وزیر امورخارجه انگلیس روز سه‌شنبه 10 اکتبر (سه‌شنبه) در تماس‌های تلفنی با رکس تیلرسون، وزیر امورخارجه آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران گفتگو و بر اهمیت ادامه منافع برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) برای تمام طرف‌ها اشاره داشته است.
وزیر خارجه انگلیس در دیدارش با صالحی نیز همین را گفته است. نخست‌وزیر انگلیس ترزا می در گفتگویی تلفنی با رئیس‌جمهور آمریکا بر «تعهد قوی» لندن و متحدان اروپایی آن به توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی تاکید کرده است.پیشتر رئیس اتحادیه اروپا، فدریکا موگرینی نیز خواستار آن بود که آمریکا تک‌روی نکند و دست از پا خطا.
با همه این احوال اما نشانه‌های خروج از برجام آنقدر بالا گرفته که بسیاری می‌پندارند قرار است اتفاقاتی بد بیفتد. اتفاقاتی که خیلی‌ها را برای جلوگیری از آن به تکاپو واداشته مثل مقامات اروپایی .

برجامی در دل مردم
روز گذشته رئیس‌جمهور در جلسه هیئت دولت گفت اعلام می‌کنم برجام در دل مردم ایران جای دارد. به‌گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی در جلسه هیئت دولت با بیان اینکه «برجام یک آزمون بسیار بزرگ برای همه دولت‌های شرکت‌کننده در مذاکرات و سایر دولت‌های جهان است» ادامه داده: تعهد و وفای به عهد، اساس اطمینان جهان به یک دولت است؛ ما به‌عنوان جمهوری اسلامی ایران، دقت کردیم و حواس‌مان جمع بوده است، وقتی تعهد دادیم تا آخر پای آن ایستادگی کردیم و این افتخاری برای ماست.
وی با اشاره به اینکه «اگر طرف دیگر مذاکره، بدخواه، رقیب یا دشمن ما از تعهد خارج شود، این برای ما شکست نیست، بلکه شکست برای طرف مقابل است» گفت: ما در زمان و مقطع لازم راه درست را انتخاب کردیم و به‌خوبی وارد مذاکره شدیم و در مذاکره با همه توان و دقت پیش رفتیم و آنچه به‌دست آوردیم، بهترینِ ممکن بود. وی تاکید کرد: اگر همه طرف‌های مذاکره پای این توافق بایستند به معنای این است که حیثیت خودشان را حفظ کردند و اگر کسی پای توافق نایستد در حقیقت حیثیت خودش را خدشه‌دار کرده است.
روحانی ادامه داده: امروز نسبت به سیاست‌های آمریکا شاهد دو صف‌بندی داخلی و جهانی هستیم؛ ببینید در داخل آمریکا صاحب‌نظران، اندیشمندان و سیاستمدارها، نسبت به اقدامات اخیری که دولت آمریکا انجام می‌دهد چگونه موضع می‌گیرند و حرف می‌زنند.
وی با طرح این سوال که آیا اقدامات رئیس‌جمهور جدید آمریکا به وحدت داخلی این کشور کمک می‌کند یا موجب تفرقه و شکاف بیشتر می‌شود؟ گفت: اتفاقاً با این اقدامات این شکاف بیشتر می‌شود، چراکه اگر روزی آمریکا بخواهد از برجام خارج شود، آن وقت برای مردم روشن‌تر می‌شود که آمریکا چه ضرر بزرگی کرده است.
وی با اشاره به اینکه «در صف‌بندی جهانی نسبت به اقدامات آمریکا، تنها چند کشور و رژیم انگشت‌شمار هستند که از این اقدامات طرفداری می‌کنند» اظهار داشت: امروز مسیری که جمهوری اسلامی ایران انتخاب کرده مورد حمایت جهان است و حتی در میان متحدان آمریکا در اروپا هم کسی نیست که از برهم زدن توافق حمایت کند، چراکه این توافق، توافقی دوجانبه نیست بلکه یک توافق جهانی است.

آنچه قاسمی گفت
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه نیز در گفتگو با عصر ایران، درباره سناریوهای عملکرد ترامپ سخن گفته است. او اظهار داشته در صورتی که ترامپ تصمیم‌گیری در مورد برجام را به کنگره واگذار کند کنگره دو ماه فرصت دارد، در آنجا هم احتمالا سناریوهای مختلفی وجود دارد، از خروج آمریکا از برجام گرفته تا کش دادن و ادامه برجام به همین شکل؛ وضعیت بین بیم و امید و نگاه‌داشتن شرایط در حالتی شکننده. یعنی بدون اینکه اتفاق خاصی بیفتد برجام حفظ شود، اما روند کار به‌گونه‌ای باشد که فضای روانی جهان علیه جمهوری اسلامی ایران پیش رود و بخش‌های اقتصادی سایر کشورها به‌خصوص بنگاه‌های اقتصادی، مالی، فناوری و صنعتی نتوانند تصمیم بگیرند که با ایران کار بکنند یا نه و مجبور باشند در انتظار باقی بمانند. همین انتظار، به سیاست‌های نابخردانه ترامپ کمک می‌کند ایران نتواند از مزایای اقتصادی برجام استفاده لازم را ببرد.»
وی ادامه داده:«به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد پرونده برجام مجددا بازبینی شود. اجازه صحبت مجدد در مورد برجام را نخواهیم داد. روشن است که برجام یک توافق بین تهران و واشنگتن نیست. توافقی چندجانبه و بین‌المللی است متعلق به هیچ‌کس نیست بلکه متعلق به همه جهان است. یک رویه و سبکی است که به تجربه گذاشته شد و نتایج موفقی هم داشت و می‌تواند به‌عنوان یک الگو در جهان مورد استفاده قرار بگیرد.» قاسمی می‌گوید:«اقدام آمریکا یک حرکت رو به عقب است، حرکتی به سمت انزوای آمریکا و سیاست غلطی است که فکر می‌کنم در آینده او را پشیمان خواهد کرد.» و پیش‌بینی کرده در شرایط فعلی اروپا به تلاش خود برای نگاه داشتن برجام ادامه خواهد داد.

امروز چه می‌گوید
همه این اظهارنظرها در حالی است که به گزارش انتخاب، الاخبار نوشته است که تمام مستندات اشاره به این دارد که اگر ایالات متحده ‏تصمیم به خروج از توافق بگیرد، این اقدام را به ‏تنهایی صورت خواهد داد. این در حالی است که اغلب ‏تحلیل‌ها در این باره به نقطه‌ای منطقی ختم می‌‏شوند، مبنی بر اینکه دولت آمریکا نمی‌خواهد تنها ‏خطرکننده این میدان باشد؛ در عین حال که ‏پافشاری‌های ترامپ برای لغو توافق با واقعیت و منطق ‏نیز منطبق نیست.‏در حالی که پیش‌بینی می‌شود توافق به همین حال ‏باقی بماند، بسیاری در این باره صحبت می‌کنند که کاخ سفید تلاش می‌کند کنگره را در مورد وضع قانون ‏جدیدی قانع کند که براساس آن ترامپ مجبور به تایید ‏توافقی که از آن اکراه دارد، نباشد.‏احتمال دیگری که نزدیکی بیشتری به واقعیت دارد آن ‏است که اروپایی‌ها از این جهت برای هرگونه اقدامی ‏در مورد تهران تردید دارند که مایل به ادامه روابط ‏تجاری با ایران هستند و در صورتی که ایالات متحده ‏تحریم‌های جدیدی را علیه این کشور وضع کند، روابط ‏تجاری اروپایی‌ها با ایران نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
و امروز روزی است که دونالد ترامپ سرنوشت همه این فرضیه‌ها را مشخص خواهد کرد؛ پشت تریبون روبه‌روی میلیون‌ها گیرنده ماهواره‌ای.