جنگ روانی آمریکا علیه ایران نخ‌نما شده است

بعید است که ترامپ برجام را یکسویه ملغی کند، چرا که این کار تبعات سنگینی برای شخص ترامپ و همین‌طور وجهه بین‌المللی آمریکا دارد. اما مشاوران ترامپ در موضوع برجام، اقدام به اتخاذ یک رشته سیاست‌های مبتنی بر جنگ روانی کرده‌اند. اینکه آیا ترمپ به‌طور مستقیم برجام را ملغی می‌کند یا موضوع را به کنگره می‌سپارد و اینکه در کنگره چه کسانی مخالفت می‌کنند و چه کسانی موافقت می‌کنند را می‌توان تحت عنوان «سناریویی برای عملیات روانی» نامگذاری کرد. حمایت‌های ایران از دولت سوریه، حزب‌ا... لبنان و یمن هم دیگر نمی‌تواند مستمسک اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، در چارچوبی غیر از برجام شود، زیرا تقریبا تحریمی نمانده است که توسط دولت و کنگره آمریکا علیه ایران اعمال نشده باشد. البته ممکن است که تیم بهانه‌جوی ترامپ دست در زیر خاکستر تاریخی دعواهای پیشین با ایران کرده و به بهانه‌های واهی تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال‌کنند. اقتصاد جمهوری اسلامی ایران، اقتصادی نیست که متکی به ایالات متحده آمریکا باشد، اما هیمنه روانی و سیاسی و اقتصادی آمریکا بر دلار می‌تواند فضاسازی‌های جدیدی را علیه ایران ایجاد کند که البته با توجه به دسترسی ایران به دیگر ارزهای معتبر بین‌المللی و نیز ارزهای دیجیتالی جدید، وابستگی به چرخه دلار به‌طور روزافزونی کاهش خواهد یافت. این بدین معنا نیست که جمهوری اسلامی ایران مایل است که مورد تحریم قرار بگیرد، ولی آمریکایی‌ها باید بدانند که این روش‌ها دیگر قدیمی و نخ‌نما شده است و به جای اعمال سیاست‌های تحریمی علیه مردم ایران، باید مسیر تعاملی همانند کشورهای اروپایی و سایر کشورهای دنیا نسبت به دولت و ملت ایران در پیش بگیرند. ملت ایران نشان داده که در برابر این اقدامات مقاوم است و آمریکا پاسخ مطلوبی از اعمال فشار علیه ملت ایران دریافت نکرده و نخواهد کرد. قراردادهای پسابرجامی با اروپا و سایرکشورهای جهان نیز از آسیب‌های اقدام احتمالی ترامپ علیه ایران مصون می‌مانند، زیرا این قراردادها ذیل عملیات بانکی مبتنی بر ارز دلار منعقد نشده و به همین میزان اثرپذیری و یا خلل‌ناپذیری این قراردادها از هم‌اکنون مشخص است. اروپایی‌ها نیز از هژمونی مالی آمریکا و تصویب قوانین یکجانبه توسط کنگره یا صدور آرا و احکام ظالمانه توسط محاکم داخلی آمریکا به ستوه آمده و در سطح گسترده‌ای اقدام به کاهش مبادلات دلاری با سایر کشورهای جهان می‌کنند. بدیهی است که این اقدام در وهله نخست به سود شرکت‌های اروپایی خواهد بود. البته انتظار می‌رود اتحادیه اروپا از شرکت‌ها و یا بانک‌های اروپایی که پروژه‌هایی به طور همزمان در ایران و آمریکا دارند، در برابر تحریم‌های آمریکا محافظت کند و اگر هم ضعف قانونی برای حمایت دارند، نسبت به اصلاح قوانین خود مبادرت ورزند. رفتارها و سیاست‌های یکجانبه و انحصارگرایانه ایالات متحده در عرصه اقتصاد بین‌المللی باعث افتراق روزافزون در میان اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها می‌شود و فرصت حضور ترامپ، دوره‌ای طلایی برای کاهش وابستگی جهانی به دلار و به‌تبع آن اقتصاد آمریکا است.
* کارشناس روابط بین‌الملل