گروه بين الملل : روابط ترکيه و آمريکا بار ديگر با تنشي جدي روبرو شده است. در پي بازداشت يکي از کارکنان کنسولگري آمريکا در استانبول، سفارت آمريکا در ترکيه صدور ويزا در اين کشور را متوقف کرد. ترکيه هم دست به اقدام متقابل زد و مناقشه ديپلماتيک ميان دو کشور عضو ناتو اوج تازه‌اي گرفت. تنش اخير نشانده سرد شدن بيشتر روابط اين دو متحد سنتي بايکديگر است که پس از کودتاي نافرجام در ترکيه آغاز شد. 

در پي تعليق خدمات رواديد به شهروندان ترکيه در اعتراض به بازداشت يکي از کارکنان کنسولگري آمريکا در استانبول معاون سفير آمريکا در آنکارا به وزارت خارجه ترکيه براي ارائه توضيحات در اين باره احضار شد.به گزارش خبرگزاري سي‌ان‌ان ترک، همچنين ديپلمات‌هاي ترکيه نيز به وزارت خارجه‌امريکا مراجعه کرده‌اند.سفير آمريکا در ترکيه در پي پايان ماموريتش به افغانستان اعزام شده و در حال حاضر آمريکا هنوز سفيري براي ترکيه منصوب نکرده است. اين در حالي است که شبکه خبري اسکاي نيوز از دستگيري دومين کارمند سفارت آمريکا در استانبول خبر داد اما وزير دادگستري اين خبر را تکذيب کرده و اعلام داشت حکم بازداشت براي فرد دومي‌در اين رابطه صادر نشده است. سفارت آمريکا در ترکيه صدور رواديد در اين کشور را به طور موقت متوقف کرد. با اين اقدام سفرهاي تفريحي و تجاري شهروندان ترکيه به‌امريکا با دشواري جدي روبه‌رو شده است. در بيانيه سفارت آمريکا در ترکيه، دليل اين تصميم ارزيابي مجدد ميزان تعهد آنکارا به تأمين امنيت سفارت ايالات متحده و کارکنان آن عنوان شده است. ايالات متحده پيش‌تر نسبت به بازداشت کارمند کنسولگري خود در استانبول "عميقا" ابراز نگراني کرده بود. آنکارا اين کارمند ترکيه‌اي کنسولگري آمريکا را متهم به "جاسوسي" و ارتباط با جنبش گولن کرده است. واشنگتن اما اين اتهام‌ها را "بي‌اساس" دانسته و آنها را رد مي‌کند. 

ترکيه نيز با صدور بيانيه‌اي تقريبا مشابه با ايالات متحده، صدور رواديد براي شهروندان آمريکايي را به حال تعليق در آورد.

 رئيس جمهور ترکيه، فتح‌الله گولن، مخالف ناراضي و مقيم آمريکا را مسئول کودتاي نافرجام ۱۵ ژوئيه سال گذشته (۲۰۱۶) مي‌داند.

 او از دولت آمريکا خواسته است که گولن را به ترکيه تحويل دهد.

 گولن از سال ۱۹۹۹ در پنسيلوانيا زندگي کرده و از همين شهر نيز جنبش "خدمت" را هدايت مي‌کند. اردوغان مدعي است که گولن از طريق همين جنبش سعي در سرنگوني حکومت او دارد.

 اردوغان اواخر ماه سپتامبر گذشته پيشنهاد مبادله‌ي اندرو برانسون، کشيش آمريکايي زنداني در ترکيه را در ازاي استرداد گولن، در برابر ايالات متحده گذاشت.اندرو برانسون و همسرش نورين، سرپرست کليسايي در شهر ازمير ترکيه بودند. آنها اکتبر سال ۲۰۱۶ به اتهام تهديد "امنيت ملي" ترکيه دستگير شدند.نورين برانسون اندک‌زماني بعد آزاد شد، اما همسرش به اتهام رابطه با جنبش گولن کماکان در زندان است. دونالد ترامپ، رئيس جمهوري آمريکا نيز خواستار آزادي اندرو برانسون شده است. مقام‌هاي ترکيه بعد از کودتاي ناموفق پارسال بيش از ۵۰ هزار نفر را بازداشت کردند. قاضي‌ها، دادستان‌ها، اعضاي پليس و ارتش جزو بازداشت‌شدگان بودند. بسياري از آنها به ارتباط با شبکه فتح الله گولن متهم شده‌اند.همچنين بيش از ۱۰۰ هزار نفر از کارکنان دولت از جمله پزشکان، کارمندان و دانشگاهيان با اتهام مشابه معلق يا اخراج شده‌اند. 

در پي بروز بحران سياسي بين آمريکا و ترکيه به عنوان دو عضو تعيين‌کننده ناتو ارزش لير کاهش يافت و بازارهاي بورس ترکيه روندي نزولي را در پيش گرفتند.فاينشنال تايمز اعلام کرد:پس از افزايش تنش‌ها بين ترکيه و آمريکا ارزش لير با 6.6 درصد کاهش به کمترين ميزان 8 ماهه گذشته رسيد. بر اساس گزارش فاينشنال تايمز، ارزش لير در اواسط ديروز به 3.8533 در برابر دلار رسيد که ضعيف‌ترين ارزش براي اين ارز از 30 ژانويه تاکنون محسوب مي‌شود. ارزش اين پول ترکيه اوايل صبح ديروز در 2.8 درصد در برابر دلار کاهش يافته بود. تشکيل صف‌هاي فروش در بورس ترکيه براي فروش دارايي‌ها از سوي سرمايه‌گذاران باعث شد تا بار ديگر آسيب‌پذيري اقتصاد ترکيه در برابر سياست‌هاي آمريکا نمايان شود.از سوي ديگر چشم‌انداز افزايش نرخ بهره دلار در آمريکا نيز به افزايش عرضه و خروج سرمايه از بازارهاي نوظهور از جمله ترکيه منجر خواهد شد و افزايش قيمت نفت در بازار جهاني نيز هزينه واردات را براي دولت ترکيه افزايش خواهد داد و دولت آنکارا نيز روز به روز در حال درگير شدن بيشتر در بحران سوريه است. سيمون کوجان‌اوانزا کارشناس مؤسسه کارشناس مؤسسه مديريت سرمايه‌گذاري ليگال‌اندجنرال لندن گفت: شکل‌گيري تنش سياسي بين آمريکا و ترکيه نگراني‌ها را نسبت به اوضاع اقتصادي ترکيه افزايش مي‌دهد. وي ادامه داد: قرار نيست اين بحران سياسي اوضاع ترکيه را وخيم کند اما به طور کلي تنش‌هاي سياسي نگراني سرمايه‌گذاران را افزايش مي‌دهد. ارزش سهام آکبنک و بانک گارانتي ترکيه که دو بانک بزرگ اين کشور محسوب مي‌شوند هر کدام 4 درصد کاهش يافت. ارزش سهام ترکيش ايرلانز بزرگترين شرکت هواپيمايي ترکيه نيز 11 درصد سقوط کرد.

رويکرد سياست خارجه دولت اردوغان با متحدين اروپايي نيز با تلاطم روبرو شده است و اخيرا وزارت خارجه آلمان نسبت به سفر شهروندانش به ترکيه هشدار داد. 

اخيرا دادستاني کل ترکيه براي يک فعال مدني آلماني ۱۵ سال حبس درخواست کرده است. پتر اشتويتنر، فعال آلماني حقوق بشر، علي غروي، همکار سوئدي او، و ۹ بازداشتي ديگر در ترکيه به عضويت در تشکيلاتي تروريستي و حمايت از آن متهم شده‌اند.ايديل اِسِر، مدير دفتر سازمان عفو بين‌الملل در ترکيه نيز در ميان متهمان است. 

اشتويتنر، غروي و هشت فعال حقوق بشر ترک روز چهاردهم تيرماه ۱۳۹۶ (پنجم ژوئيه ۲۰۱۷) در سميناري در استانبول بازداشت شدند. اين افراد در زندان "سيليوري" در شرق استانبول حبس هستند؛ همان زنداني که دنيز يوجل، روزنامه‌نگار ترک‌تبار روزنامه "دي ولت" آلمان هم در آن زنداني است. مشاله تولو ديگر روزنامه‌نگار آلماني تيز در زنداني در ترکيه به‌سر مي‌برد.

مولود چاووش‌اغلو، وزير خارجه‌ ترکيه، اخيرا به مجله‌ي اشپيگل آلمان گفته بود که براي تسريع در روند رسيدگي به پرونده‌ي اشتويتنر تلاش خواهد کرد. او گفته بود که به اين منظور با وزير کشور و وزير دادگستري صحبت کرده است.

با وجود تمامي‌اين تنش‌ها با قدرت‌هاي غربي به نظر مي‌رسد اولويت سياست خارجي دولت اردوغان سوريه است.ارتش ترکيه از روز گذشته عمليات شناسايي در ادلب را با هدف استقرار نيروهايش در اين استان آغاز کرده است. اين عمليات نظامي‌جديد ترکيه در سوريه در جريان توافق با روسيه و ايران و در تلاش براي ايجاد منطقه کاهش تنش در استان ادلب آغاز شده است. يک منبع نظامي‌در ميان معارضان سوري اعلام کرد، خودروهاي زرهي ترکيه از طريق ادلب در منطقه «شيخ برکات» در حومه شمال‌غرب حلب مستقر شده‌اند. در اين ميان، خبرگزاري «اسپوتنيک» روسيه نيز به نقل از رياست ستاد مشترک ارتش ترکيه، از آغاز عمليات نظامي‌ترکيه در استان ادلب خبر داد. رياست ستاد ارتش مشترک ترکيه در بيانيه‌اي اعلام کرد: «در چارچوب توافق به‌دست آمده در آستانه، ارتش ترکيه با عبور از مرزهاي سوريه، وارد ادلب شده است». رجب طيب اردوغان رئيس‌جمهوري ترکيه، شنبه اعلام کرده بود، «عمليات جدي» در استان ادلب در جريان است و اين عمليات ادامه خواهد داشت. 

درحاليکه اردوغان به حضور نيروهاي خود در سوريه ادامه مي‌دهد و با چرخش به سوي ايران و روسيه سعي در بازيابي قدرت دارد ، سردي تنش با آمريکا شايد امري واضح است.