روزنامه جهان صنعت
1396/07/18
نوبل اقتصاد به صاحب «نظریه سقلمه» رسید
«جهان‌صنعت»- ریچارد تیلر، استاد دانشگاه شیکاگو و پدر معنوی اقتصاد رفتاری برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۱۷ شد.آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز دوشنبه اعلام کرد، اقتصاددان آمریکایی ریچارد تیلر برای فعالیت‌هایش در زمینه اقتصاد رفتاری، برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۱۷ شده است.
هیات اعطاکننده این جایزه هنگام اعلام این جایزه 1/1 میلیون دلاری گفت: «فعالیت‌های ریچارد تیلر در کل پلی بین اقتصاد و تحلیل‌های روان‌شناسی تصمیم‌گیری افراد ایجاد کرده است. یافته‌های تجربی و دیدگاه‌های نظری او در ساخت زمینه جدید اقتصاد رفتاری که به سرعت درحال گسترش است ابزارهایی سودمند بودند و این زمینه اقتصاد تاثیرات شگرفی بر بسیاری از حوزه‌های تحقیقاتی و سیاستگذاری اقتصادی، داشته است.»
در دهه‌های اخیر، اقتصاد رفتاری جایگاه ویژه‌ای در تئوری‌های اقتصادی یافته است. بیش از هر دانشمند دیگری، این پیشرفت‌ها مدیون مطالعات تیلر بوده است.
اقتصاد رفتاری و تلاش‌های تیلر
اقتصاد رفتاری دانش اقتصادی و نزدیک کردن مدل‌های اقتصادی با واقعیت‌های بیرونی شکل گرفته، طی چند دهه گذشته از اهمیت قابل توجهی برخوردار شده است. هواداران این مکتب اقتصاد رفتاری را عکس‌العملی در برابر ضعف‌ها و کاستی‌های اقتصاد متعارف می‌دانند. آنچنان که بزرگان این شاخه از علم اقتصاد مدعی هستند قدرت تشریح اقتصاد را به واسطه اصول روانشناسانه که به زعم آنان واقعی‌تر است، بالاتر می‌برد. به دیگر سخن هسته اصلی اقتصاد رفتاری مبتنی بر این رویکرد است که با داشتن دیدی روانشناسانه به انسان، فروضی که اقتصاددان در مورد انسان در نظر می‌گیرد، بسی واقعی‌تر از فروض کلاسیک اقتصادی است که تنها مبتنی بر انسان عقلایی بیشینه‌ساز سود است. با وجود فروض واقعی‌تر تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های اقتصادی بهتر شده و در نتیجه سیاست‌گذاری‌های بهتری نیز می‌توان انجام داد. تیلر در مطالعات خود نشان داده است که افراد مطابق با تئوری‌های اقتصادی رفتار نمی‌کنند. به ادعای او مردم پول نقد خود را در «حساب‌های روانی» مجزایی همچون پول رهن، پول تعطیلات و پول بازنشستگی می‌گذارند. سرمایه‌گذاران نیز به اخبار غیرقابل پیش‌بینی توجه بیش از اندازه می‌کنند. مردم بسیار به عدالت اهمیت می‌دهند و مشتاقند برای مجازات افرادی که رفتاری ناعادلانه داشته‌اند هزینه بپردازند. در این رابطه دولتمردان در سراسر دنیا با استفاده از یافته‌های تیلر به دنبال کاهش فقر، افزایش اشتغال و بهبود سلامت افراد جامعه هستند. تیلر که در اورنج شرقی در ایالت نیوجرسی آمریکا در 12 سپتامبر 1945 متولد شده است، دکترای خود را در سال 1974 از دانشگاه روچستر در نیویورک دریافت کرده.
برندگان نوبل اقتصاد
روند اعطای جایزه نوبل اقتصاد در هر سال به این ترتیب است که ابتدا متقاضیان جایزه نوبل در کمیته نوبل آکادمی علمی رویال سوئد ثبت‌نام می‌کنند و کمیته نوبل مسوول انتخاب کاندیداها از بین تمامی ثبت‌نام‌شوندگان است. برنده یا برندگان نهایی جایزه نوبل اقتصاد با رای‌گیری اعضای کمیته نوبل انتخاب خواهند شد. تا سال 2016، به جز هفت درصد برندگان این جایزه، باقی از آمریکای شمالی یا اروپای غربی بوده‌اند و تاکنون یک زن برنده این جایزه شده است. سال 2013 یکی از کاندیداهای دریافت این جایزه، محمد‌هاشم پسر اقتصاددان ایرانی مقیم آمریکا بود. او برای تحقیقات در «معیارهای اقتصادسنجی در سری زمانی» به عنوان یکی از نامزدهای دریافت این جایزه در سال‌جاری معرفی شده بود. کمیته نوبل اقتصاد از سوی بانک سوئد اولین‌بار در سال 1968 نهادینه شد و اولین جایزه نوبل اقتصاد در سال 1969 به «رنجر فریچ» و «جان تینبرگن» به خاطر توسعه و کاربردی کردن مدل‌های پویا در تحلیل‌های اقتصادی داده شد. از سال 1969 تاکنون 49 جایزه نوبل علوم اقتصادی به 78فرد برگزیده اعطا شده است. سال گذشته جایزه نوبل اقتصادی به طور مشترک به اولیور هارت از دانشگاه هاروارد و بینت هولمستروم از دانشگاه ام‌آی‌تی به خاطر تلاش‌هایشان برای تئوری قراردادها اعطا شد.
مبتکر نظریه سقلمه
کتاب او «سقلمه» که در آن نحوه تصمیم‌گیری غیر‌منطقی و انتخاب‌های غیرعقلانی مردم بررسی شده یکی از کتاب‌های پرفروش در سطح جهان بوده است.او در کارهایش نشان داد که برخلاف پیش‌فرض‌هایی که اساس رفتارهای اقتصادی مردم را تصمیم‌های عقلانی بر اساس منفعت فردی می‌داند، مردم تحت تاثیر کمبود آگاهی و اطلاعات، ناتوانی در کنترل رفتارهای شخصی و همچنین ملاحظات اجتماعی تصمیم می‌گیرند.
برای جلوگیری از این «بدرفتاری اقتصادی» او استدلال کرد که با «سقلمه‌ای» به مردم می‌توان آنها را به خوش‌رفتاری اقتصادی سوق داد، مثلا می‌توان مردم را تشویق کرد که برنامه‌ریزی‌های درازمدت بیشتری داشته باشند، به عنوان مثال برای بازنشستگی خود پس‌انداز کنند.
ریچارد تیلر، برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) را یکی از بهترین مثال‌ها برای تصمیم‌گیری غیرعقلانی دانسته است. به عقیده کمیته نوبل، «سقلمه»-اصطلاحی که ریچارد تیلر ابداع کرده است- «ممکن است به مردم کمک کند تا کنترل بیشتری بر تصمیم‌های خود داشته باشند.» اقتصاددان آمریکایی پس از بردن جایزه یک میلیون دلاری نوبل، قول داد آن را به «غیرمنطقی‌ترین شکل ممکن» خرج کند.پروفسور تیلر در بریتانیا به دولت دیوید کامرون نخست وزیر سابق این کشور کمک کرد تا واحدی را به نام واحد بینش رفتاری راه‌اندازی کند که به «واحد سقلمه» (Nudge unit) معروف شد. این واحد در سال ۲۰۱۰ شروع به کار کرد تا راه‌هایی ابتکاری برای تغییر رفتار مردم پیدا کند.
پر استرومبرگ، یکی از داوران کمیته نوبل می‌گوید کارهای پروفسور تیلر نشان داده که روان‌شناسی انسان چگونه بر تصمیم‌های اقتصادی او تاثیر می‌گذارد: «یافته‌های ریچارد تیلر الهام‌بخش بسیاری از پژوهشگران دیگر شده تا پا جای پای او بگذارند و همچنین راه را برای شاخه‌ای جدیدی در اقتصاد باز کرده است که ما به نام اقتصاد رفتاری می‌شناسیم.»
سایر اخبار این روزنامه
بیکار هستید که دور برجام سینه زدید
وزیر راه جزییات مبارزه با سوداگری در شهرها را تشریح کرد؛
رایزنی ترزا می و نتانیاهو درباره ایران؛
حضور کودکان افغانستانی در سوریه ربطی به ما ندارد
ماه‌عسل ناتمام واشنگتن-آنکارا
نواقص بسته حمایت از صادرات غیرنفتی در نشست اتاق تهران بررسی شد؛
ادامه تناقض‌گویی مسوولان درمورد «جمع‌آوری کودکان کار» ؛
همه هزینه ورشکستگیت مال من!
سهام شرکت تشتک‌سازی!
ای کاش محمود روحانی داشتیم!
نمایش غم‌انگیز «سهام عدالت»
رایزنی ترزا می و نتانیاهو درباره ایران؛
دلار کوتاه نمی‌آید
نوبل اقتصاد به صاحب «نظریه سقلمه» رسید
به جای سهام عدالت، سود به مردم بدهیم!
منتظر اتفاق خوب اقتصادی نباشید!
منتظر اتفاق خوب اقتصادی نباشید!
هدف کاهش نرخ سود بانکی از حرف تا عمل
هدف کاهش نرخ سود بانکی از حرف تا عمل
هدف کاهش نرخ سود بانکی از حرف تا عمل
