دیپلماسی به سبک عربستان

کارشناسان روس معتقدند، سفر سلمان بن عبدالعزیز به مسکو به منزله اعتراف عربستان به نقش روسیه در خاورمیانه و تغییر مواضع ریاض در برخورد با مسکو است‌.
کارشناسان روس بر این باور هستند که سفر پادشاه عربستان به روسیه گویای تغییر موضع مقامات ریاض در برخورد با مسکو و اعتراف به نقش روسیه در منطقه خاورمیانه و این واقعیت است که بدون در نظر گرفتن منافع مسکو، نمی‌توان بحران‌های منطقه را حل و فصل کرد‌.
پادشاه عربستان سعودی که برای نخستین‌بار در طول تاریخ و برای یک دیدار سه‌روزه به مسکو سفر کرده، پنجشنبه گذشته با رییس‌جمهور روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد که در پایان این ملاقات، 14 سند همکاری در زمینه‌های مختلف بین دو کشور امضا شد‌. شاه سلمان جمعه گذشته هم مذاکراتی را با نخست‌وزیر روسیه انجام داد که در جریان آن نیز روند همکاری‌های دو کشور در عرصه اقتصادی- بازرگانی و طرح‌های مشترک به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفت‌.
دیدار پادشاه عربستان با مدودوف


پادشاه عربستان در دیدار با نخست‌وزیر روسیه مدعی شد، حل بحران‌های یمن، سوریه و دیگر کشورهای عربی منطقه نیازمند آن است که ایران از سیاست‌های توسعه‌طلبانه خود دست بردارد‌. همچنین وی با روسای جمهور چچن، تاتارستان و اینگوش دیدار و گفت‌وگو کرد‌. سلمان بن‌عبدالعزیز در دیدار با دیمیتری مدودوف گفت: در دیدار روز پنج‌شنبه‌ام با ولادیمیر پوتین تاکید کردم که تحقق صلح و ثبات در منطقه خلیج‌فارس و خاورمیانه و حل بحران‌های یمن، سوریه و سایر کشورهای منطقه نیازمند آن است که ایران به سیاست‌های توسعه‌طلبانه خود پایان داده، به اصل حسن همجواری پایبند بوده، به اصول و قوانین بین‌المللی احترام بگذارد و در امور سایر کشورها دخالت نکند!
همچنین پادشان عربستان بر لزوم پایان یافتن رنج‌ها و مشکلات مردم فلسطین و دستیابی به صلحی جامع، عادلانه و پایدار برای مساله فلسطین تاکید کرد‌. سلمان بن عبدالعزیز با تقدیر از مذاکرات نتیجه‌بخش با پوتین تاکید کرد، در این مذاکرات در مورد تقویت همکاری‌ها میان دو کشور در زمینه‌های مختلف توافق شد‌.
پادشاه عربستان در ادامه یادآور شد که کشورش در حال حاضر مرحله‌ای تاریخی و حساس از پیشرفت همه‌جانبه را طی می‌کند که این امر در رویکرد 2030 منعکس شده است و عربستان به همکاری‌های روسیه برای اجرای این طرح امیدوار است‌.
وی ادامه داد: تلاش‌های دو کشور در حوزه سوخت به توافقی درخصوص کاهش تولید و برقراری تعادل میان منافع مصرف‌کننده و تولید‌کننده انجامید و ما بر حفظ ثبات بازار جهانی نفت تاکید داریم‌. همچنین پادشاه عربستان در سفرش به مسکو با رمضان قدیروف، رییس‌جمهور چچن، رییس‌جمهور تاتارستان و رییس‌جمهور اینگوش دیدار و گفت‌وگو کرد‌.
طبق گزارش خبرگزاری رسمی عربستان (واس) در دیدار ملک سلمان و رییس‌جمهور چچن افق‌های همکاری میان دو کشور و برخی موضوعات مهم دو کشور بحث و بررسی شدند‌. قدیروف در صفحه شخصی در اینستاگرام اعلام کرد، ملک سلمان به گرمی از من استقبال کرد و نسبت به پیشرفت موفقیت‌آمیز روابط عربستان و روسیه و نیز سفرش به این کشور ابراز رضایت کرد‌. همچنین ملک سلمان تاکید کرد، عربستان با جدیت مساله مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی را دنبال می‌کند و نهادهای بین‌المللی را برای هماهنگی درخصوص این زمینه ایجاد خواهد کرد‌.
تاخیر 10 ساله در پاسخ به سفر رسمی پوتین به عربستان
النا سوپونینا، شرق‌شناس و مشاور مدیر موسسه تحقیقات راهبردی روسیه در گفت‌وگو با نووستی گفته است، سفر پادشاه عربستان به روسیه را باید واقعا تاریخی نامید، برای اینکه بعد از گذشت 10 سال از سفر رسمی ولادیمیر پوتین به عربستان صورت گرفته و علت تاخیر در آن هم جنگ‌ها و بحران‌های متعدد رخ داده در منطقه خاورمیانه بود که باعث بروز اختلافاتی در موضع‌گیری‌های مسکو و ریاض شده و روابط دو کشور را به شدت سرد کرده بود‌.
به گفته وی، اکنون این امیدواری وجود دارد که اختلافات سیاسی قبلی دیگر مانع از همکاری‌های اقتصادی نشود و امضای چندین سند همکاری هم این مساله را تایید کرده و نشان می‌دهد که طرف عربستانی با واقع‌بینی بیشتری به مسایل نگاه می‌کند‌.
این کارشناس افزود: در جریان مذاکرات مسکو مشخص شد که مقامات ریاض، به روسیه به‌عنوان یک نقش‌آفرین مهم در خاورمیانه نگاه کرده و متوجه شده‌اند که بدون در نظر گرفتن منافع آن، مشکلات این منطقه حل و فصل نخواهد شد‌. از جمله آن‌که روسیه برای همکاری با عربستان حاضر نیست از همکاری نزدیک خود با ایران و دیگر کشورهای این منطقه، به‌عنوان شرکای قدیمی خود، دست بردارد‌.
رییس شورای سیاست خارجی و دفاعی روسیه و سردبیر اصلی مجله «روسیه در سیاست جهانی» هم بر این باور است که عربستان اکنون دیگر روسیه را به‌عنوان یک نقش‌آفرین مهم در عرصه رویدادهای خاورمیانه پذیرفته، هرچند برای سال‌ها دو کشور در خصوص مسایل این منطقه، رودرروی یکدیگر قرار گرفته بودند‌.
به گفته این کارشناس برجسته، اکنون هم باوجود ایجاد تغییرات مثبت در روابط مسکو و ریاض، واشنگتن همچنان متحد مرسوم عربستان باقی خواهد ماند و سطح همکاری‌های دو طرف را نمی‌توان با یکدیگر مقایسه کرد‌. وی گفت: در واقع بهایی که مقامات عربستان حاضرند برای داشتن روابط خوب با آمریکا بپردازند، به مراتب بیشتر از آن چیزی است که آنها برای بهبود روابط با روسیه مایل هستند بپردازند‌.
لوکیانوف با یادآوری اینکه دو، سه سال اخیر روابط روسیه و عربستان به دلیل مواضع مسکو در قبال بحران سوریه، به شدت تیره شده بود، افزود: اکنون اوضاع تغییر کرده و دیگر مشخص شده که عربستان به نقش روسیه در حل و فصل بحران سوریه معترف است و روسیه در زمره کشورهایی قرار گرفته که عربستان تمایل پیدا کرده با آن‌ها روابط خوبی برقرار کند‌. این کارشناس این نکته را هم یادآوری کرد که پادشاه عربستان بسیار به ندرت به کشور دیگری سفر می‌کند و سفر او به مسکو، به معنای واقعی کلمه، گویای علاقه‌مندی وی به سر و سامان دادن به روابط کشورش با روسیه است‌.
هزینه 5 میلیارد دلاری ملک سلمان در روسیه
نخستین سفر پادشاه عربستان به روسیه همچون سفرهای قبلی وی با انبوهی از چمدان‌های حاوی اثاث منزل و حتی مواد غذایی و همراهانی که تعداد آنها را ۱۵۰۰ نفر ذکر کرده‌اند، برجسته شد‌.
پادشاه ۸۱ ساله عربستان در سفرهایش همواره دو مرسدس بنزS600 به همراه ۱۵۰ سرآشپز و ۴۰۰ تن محموله با خود می‌برده است‌. همچنین در این سفرها شاهزاده‌های عربستانی خدمتکاران هتل را با خدمتکاران شخصی خود جایگزین می‌کردند تا به‌عنوان مثال قهوه آنها آنجور که خودشان دوست داشتند سرو شود‌.
همچنین اثاثیه‌ها و فرش‌ها نیز در هتل‌ها با اموال شخصی خاندان سلطنتی عربستان جایگزین می‌شدند تا پادشاه و همراهانش در راحت‌ترین شرایط ممکن به سر ببرند‌. در این سفرها یک هواپیما هم هر روز رفت و برگشت به ریاض می‌رفته تا کالاهایی را از جمله حجم عظیمی از میوه و گوشت حلال برای هیات عربستانی حمل‌ونقل کند تا خورد و خوراک مناسب آنها تضمین شود‌. با وجود این، چنین هزینه‌هایی در مقایسه با توافق‌های تجاری و تسلیحاتی که گمان برده می‌شود بین پادشاه عربستان و رییس‌جمهور روسیه امضا شده کم‌اهمیت هستند‌. برآورد شده که توافق تحویل سامانه دفاع موشکی S-400 روسیه به عربستان و دیگر تجهیزات سه میلیارد دلار به تنهایی ارزش داشته و توافق‌های آنها در حوزه‌های انرژی و پتروشیمی نیز دو میلیارد دلار ارزش داشته‌اند‌.