دلایل مخالفت ایران

دکتر صلاح‌الدین هرسنی* - شمارش معکوس برای برگزاری رفراندوم استقلال کردستان عراق پایان یافته است و این اقلیم بعد از سال‌ها انتظار قرار است با برگ آری مردم گام بزرگی را برای تحقق آرزو‌ها و رویا‌های بر زمین مانده خود بردارد. به نظر می‌رسد موافقت و پشتیبانی حکومت مرکزی عراق و همچنین موافقت و پشتیبانی دو کشور ایران و ترکیه شرط لازم برای برگزاری این رفراندوم است اما آن‌گونه که پیداست، مقامات کردستان عراق نتوانسته‌اند همراهی حکومت مرکزی و موافقت کشور‌های همسایه خود یعنی ایران و ترکیه را به دست آورند. اگرچه عدم همراهی حکومت مرکزی در برگزاری این رفراندوم خود چالشی اساسی برای آینده فراگرد حیات سیاسی کردستان است اما مخالفت‌های ایران و ترکیه محققا حجم چالش‌ها را گسترش می‌دهد و بر ابعاد آن خواهد افزود. در این میان مخالفت ایران سابقه خود را دارد. همچون گذشته دلیل اول مخالفت ایران با استقلال کردستان عراق در ارتباط با خیزش احتمالی موج‌های استقلال‌خواهی و جدایی‌طلبی مناطق کردزبان داخل ایران است به این معنی که در صورت استقلال کردستان عراق کرد‌های ایران نیز بخواهند با پیوستن و الحاق به کردستان برای دولت مرکزی و حاکمیت دردسر و چالش ایجاد کنند. به واقع ترس از یک پان‌کردیسم احتمالی آن هم با حضور کرد‌های ایران، ترکیه و حتی سوریه، دلیل اول مخالفت ایران از استقلال کردستان است. البته دلیل مخالفت ترکیه نیز بیشتر به جهت فوبیا و ترس از بروز و پیدایی پان‌کردیسم است به ویژه آنکه حزب پ‌ک‌ک با توجه به سابقه منازعه آن با ترکیه می‌تواند با پیوستن به این پان‌کردیسم مناسبات حیات سرزمینی ترکیه را در جغرافیای آناتولی به چالش گیرد. به ترتیب همه تلاش ایران آن است که با مخالفت خود از تسری امواج استقلال‌طلبی و جدایی‌خواهی جلوگیری کند. اما دلیل دوم مخالفت ایران که به نظر می‌رسد دلیل اصلی باشد، بیشتر ناشی از نگرانی از هرج و مرجی است که قرار است از فردای استقلال در واقعیت‌های میدانی و سپهر سیاست عراق به وجود آید. با توجه به وضعیت ناپایدار عراق، محققا جدا شدن مناطق مورد مناقشه و کردها ممکن است موجب تشدید بحران شرایط در این کشور شود. این مساله می‌تواند شروعی برای بی‌ثباتی و همچنین آغاز دوباره برای نظم آنارشیک در عراق باشد. آن‌گونه که سابقه نظم آنارشیک در صحنه سیاست عراق نشان داده است، این وضعیت سبب ورود آمریکا خواهد شد و پای آمریکا را بار دیگر به عراق باز می‌کند. به عبارت دیگر به‌هم‌ریختگی سیاسی فرصتی برای آمریکاست تا حضور نظامی خود را با استفاده از ضعف بغداد قانونمند سازد. به همین جهت بود که در ماه‌های گذشته واشنگتن تحرکات نظامی‌اش را در برخی مناطق عراق گسترش داد و از شدت یافتن عملیات علیه داعش به بهانه‌های مختلف جلوگیری کرد. ضمن آنکه ایجاد بحران یادشده، آمریکا را نسبت به امکان مدیریت سیاسی تحولات عراق امیدوار می‌سازد. حال در این شرایط و با توجه به حضور ایران در عراق بدیهی است که با ورود آمریکا به عراق فاز جدیدی از رقابت‌های راهبردی میان ایران و آمریکا آغاز شود و از آنجا که ایران دست بالا را در عراق دارد و قصد عقب‌نشینی در مقابل آمریکا را ندارد، غیرمنتظره نیست که آمریکا برای تلافی و جبران مافات همه توان نظامی خود را در مهار ایران به‌کار گیرد. ضمن آنکه بعید نیست که آمریکا بخواهد حضور ایران را بهانه‌ای برای امتیاز گرفتن از ایران و فشار بر آن در قضیه برجام کند. بنابراین تنها راه عقلایی ایران همان مخالفت است با این هدف که علاج واقعه را از قبل کرده باشد.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
S.Harsani.k@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
کتاب‌های درسی ما دانش‌آموز را برای دیروز تربیت می‌کنند شجریان 77 ساله شد؛ برندهای ملی همچنان دست‌و پا می‌زنند؛ شرط تداوم رونق بورس هکرها در کمین سرقت بسته‌های شبکه؛ سکوت دولت در مورد پیشنهاد تسهیل شرایط دریافت وام مسکن؛ محرومیت پرسپولیس از نقل و انتقالات و چهار ماه دوری طارمی از میادین؛ ما همه گناهکاریم! تاسف برای ژاپنی‌ها! بانکداری احمدی‌نژادی! هرج و مرج بازار به دنبال حذف برچسب قیمت کالا؛ انتخابات پارلمانی آلمان تاریخ‌ساز می‌شود؛ تزریق سرمایه به بخش تولید واکاوی دوباره یک معضل اجتماعی؛ آقای روحانی کاش این را هم گفته بودید! زاویه اتحادیه اروپا با آلمان پس از انتخابات جنگ‌سالار پشت سر خزانه‌دار معاون اول رییس‌جمهور در گشایش نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست اعلام کرد؛ مطهری:بر اساس قانون اساسی حق اعتراض برای همه محفوظ است رونمایی از جدیدترین راهکار دولت برای کاهش بیکاری؛ ورود انبوه‌سازان به بافت‌ فرسوده در ابهام؛ مشاور اقتصادی رییس‌جمهور در جمع فعالان بخش خصوصی انتقاد کرد: آمار تکان‌دهنده کودک‌آزاری از سوی رییس اورژانس اجتماعی؛ بررسی برنامه های روز جهانی گردشگری؛ قرائت «گزارش ملی بررسی پلاسکو» در شورای شهر؛ دم همتون گرم! خدا می‌رسونه! صورت‌های مالی شفاف می شود شرکت «ایرانی- چینی» در راه بورس اپراتورهای فضای مجازی فقط امکانات مالی و بانکی می دهند؛ دلایل مخالفت ایران رییس اقلیم کردستان با تاکید بر برگزاری رفراندوم: دلایل مخالفت ایران تمام‌قد در برابر استقلال اقلیم کردستان اولین گام برای مبارزه با فساد مالی اولین گام برای مبارزه با فساد مالی اولین گام برای مبارزه با فساد مالی اولین گام برای مبارزه با فساد مالی