معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور عنوان کرد؛

اتفاقاتی که ظرف چند روز گذشته درخصوص بازداشت کودکان کار رخ داد و واکنش‌های وسیعی که از سوی مردم در شبکه‌های اجتماعی به این موضوع صورت گرفت، باعث شد وزیر کار که سازمان متبوعش چنین اقدامی را انجام داده است، نسبت به آن موضع‌گیری کند و بگوید با این روش موافق نیست و باید از آنها حمایت اجتماعی کنیم و هدف‌مان این نیست‌. این موضع‌گیری‌ها تا جایی ادامه یافت که روزبه کردونی، مدیرکل آسیب‌های اجتماعی وزارت کار نیز در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اعلام کرد وزارت کار و شخص خودش به عنوان یکی از متولیان ساماندهی کودکان کار و خیابان، به شدت با این رفتار مخالف است‌. «پس از اعتراض کتبی به فرمانداری تهران و سازمان بهزیستی به آنها گفتم ورود در مسایل اجتماعی مانند بحث کودکان کار تنها باید از طریق معاونت اجتماعی وزارت کار باشد و این اتفاق کاملا خودسرانه و غیرقانونی بوده است‌. متاسفانه گاهی اوقات در یک دستگاه چنین موازی‌کاری‌هایی رخ می‌دهد و البته فرمانداری تهران و نیروی انتظامی هم بدون کسب رضایت ما این طرح را آغاز کردند‌. حالا هم خوشبختانه این طرح متوقف شده و تمام کودکان آزاد شده‌اند و از آنها دلجویی شده است‌.» با همه این اوصاف و پس از فروکش کردن این اتفاق، این بار معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از طرح «ساماندهی و جذب کودکان کار و خیابان» خبر داده و میزان بودجه آن را 20 میلیارد تومان اعلام کرده و گفته: نمی‌توان کودکان را در خیابان رها کرد و آنها را به حال خود گذاشت، به همین دلیل حداکثر تا یک ماه آینده این طرح را در سایر کلانشهرهای کشور نیز توسعه خواهیم داد‌. این اتفاق نسبتا جدیدی برای اقدامی عملی در راستای ساماندهی کودکان کار است که اگر به درستی همه مفاد و برنامه‌های آن اجرا شود می‌توان به کاهش تعداد این کودکان امید داشت‌.
حبیب‌الله مسعودی‌فرید چندی قبل در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص جزییات طرح «جذب و ساماندهی کودکان کار و خیابان»، با بیان اینکه بهزیستی چندین ماه برای اجرایی کردن این طرح وقت گذاشته و مطالعات لازم را انجام داده و هم‌اکنون طرح مذکور با همکاری شهرداری و فرمانداری تهران در حال انجام است،گفت: طرح را با اولویت تهران آغاز می‌کنیم و حداکثر تا یک ماه آینده در سایر کلانشهرهای کشور نیز توسعه خواهیم داد‌. به موجب این طرح جذب کلیه کودکان حاضر در سطح شهرها را در دستور کار خود داریم تا پس از آن بتوانیم شناسایی خانواده‌ها را انجام داده و با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد خدمات مددکاری را به آنها ارائه دهیم‌.
فرآیند اجرای این طرح، این‌گونه عنوان شده است: پس از شناسایی و جمع‌آوری این کودکان با خانواده‌های آنها تماس گرفته خواهد شد و پس از بررسی وضعیت خانواده آنها و تهیه گزارش مددکاری از نوع خانوار و علت کار کودک، مداخلات لازم را انجام خواهیم داد‌. به‌عنوان مثال بیان شده، کودکان کار دارای خانواده‌های متفاوتی هستند، در برخی مواقع پدر سرپرست خانوار از کار افتاده یا بیمار بوده اما در مواقعی پدر دارای اعتیاد شدید است. حتی شاید در برخی موارد خانواده مشکلی هم نداشته باشد اما از روی سودجویی کودک را مجبور به کار اجباری می‌کند یا فرزند خود را در اختیار گروه‌های سودجو می‌گذارد که هرکدام از این موارد نیاز به مداخلات خاص خود دارند‌.
وظیفه شهرداری برای محل نگهداری کودکان کار چیست


براساس آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان 12 دستگاه در این حوزه موظف هستند تا محل نگهداری کودکان کار را ایجاد و تجهیز کنند سپس در اختیار سازمان بهزیستی قرار دهند تا بعد از آن بهزیستی تصمیم بگیرد که به صورت مستقیم آنها را اداره کرده یا به صورت غیرمستقیم مراکز را به سازمان‌های مردم‌نهاد جهت ارائه خدمت واگذار کند که هم‌اکنون برون‌سپاری وظایف به سازمان‌های مردم‌نهاد از استراتژی‌های سازمان بهزیستی است‌.
عمده کودکان کار بدسرپرست هستند
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور به نقش قوه قضاییه در این زمینه اشاره کرد و گفت: بسیاری از کودکانی که طی طرح‌های ساماندهی جذب می‌شوند بدسرپرست هستند، به همین دلیل به قوه قضاییه پیشنهاد کردیم چنانچه خانواده‌ای به‌طور مکرر تخلفات خود را تکرار کرد، بتوانیم آنان را خلع ید کرده و کودک را به مراکز بهزیستی وارد کنیم، این در حالی است که چنانچه در خانواده‌ای کار کودک به دلیل بیماری پدر یا مواردی از این دست باشد، خلع ید خانواده روش صحیحی نیست و باید در جهت حل مشکل آنان اقدام کنیم اما وقتی پدر دارای اعتیاد شدید باشد و از کودک سوء استفاده‌های متعدد کند، به موجب قانون، به‌طور دائم حضانت کودک را از خانواده سلب کنیم‌. در واقع محور تمامی طرح‌های بهزیستی مصلحت کودک است اما نمی‌توانیم یک نسخه واحد برای تمامی کودکان کار و خیابان کشور ارائه کنیم‌.
نیمی از کودکان کار کشور غیرایرانی هستند
به گفته مسعودی فرید، در تهران حدود 60 تا 70 درصد کودکان کار غیرایرانی هستند این در حالی است که در کل کشورحدود 50 درصد کودکان کار غیرایرانی‌اند‌.
وی تاکید کرد: منظور از ساماندهی اتباع رها کردن کودکان غیرایرانی نیست‌. از کودکان غیرایرانی نیز حمایت خواهیم کرد‌. زیرا کودک ایرانی و غیرایرانی برای ما تفاوتی ندارد و با توجه به اینکه عضو کنوانسیون حقوق کودک هستیم نمی‌توانیم نسبت به این کودکان بی‌اهمیت باشیم، هر چند اگر عضو این کنوانسیون هم نبودیم باز هم همه کودکان برای ما اهمیت داشتند و نسبت به ساماندهی آنها اقدام می‌کردیم‌.
مسعودی فرید درخصوص نقش وزارت بهداشت در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابان گفت: تعدادی از کودکان کار و خیابان به‌خصوص کودکان اتباع فاقد هویت هستند و از مشکلات بهداشتی و درمانی رنج می‌برند به همین دلیل از آنجا که رسیدگی به مسایل درمانی و بهداشتی این کودکان بر عهده وزارت بهداشت است باید به آنها رسیدگی شود. این در حالی است که طبق آیین‌نامه حتی در صورت لزوم، وزارت بهداشت موظف است پزشک و پرستار را به مراکز کودکان کار و خیابان اعزام کند‌.
نیروی انتظامی نیز موظف است در مواردی که این کودکان با باندها همکاری کنند نسبت به انحلال سرباندهای آنان اقدام کند‌. همچنین لازم است این کودکان و خانواده‌های درجه یک آنان باید بیمه شوند و آموزش و پرورش نیز باید وضعیت تحصیلی آنها را بررسی کند و آنها را به چرخه تحصیل بازگرداند‌.
جمع‌آوری و جذب 1200 کودک کار در بهار 96
از سویی دیگر عنوان شده در سه‌ماهه اول سال‌جاری حدود 1200 کودک کار طی طرح‌های جمع‌آوری، جذب شده‌اند که البته بسیاری از آنها به خانواده بازگشته و تعداد کمی از آنها به مراکز بهزیستی وارد شده‌اند، به‌طوری‌که حدود 160 کودک در مراکز شبه پذیرش شدند‌. چنانچه خانواده کودک صلاحیت نگهداری از کودک را داشته باشد از آنها حمایت خواهیم کرد تا به توانمندی برسند اما در صورت عدم صلاحیت والدین کودک را به مراکز شبانه‌روزی بهزیستی وارد می‌کنیم‌.
پاسخی به منتقدان جمع‌آوری و جذب کودکان کار و خیابان
مسعودی فرید در پاسخ به کسانی که نسبت به اجرای چنین طرح‌هایی انتقاد می‌کنند، گفت: نمی‌توان کودکان را در خیابان رها کرده و آنها را به حال خود بگذاریم بلکه باید بتوانیم با همکاری NGOها نسبت به ساماندهی آنها اقدام کنیم به همین دلیل NGO‌های علاقه‌مند می‌توانند جهت همکاری با بهزیستی در این طرح به بهزیستی استان تهران مراجعه کنند‌.
همچنین وعده داده شده به دنبال توسعه این طرح در سایر کلانشهرها حداکثر تا یک ماه آینده هستند‌. در حال حاضر اکثر استان‌های کشور به ویژه کلانشهرها دارای مراکز روزانه کودکان کار و خیابان هستند و در استان تهران نیز 18 مرکز روزانه در این زمینه فعالیت می‌کنند که در این مراکز خدمات آموزشی، بهداشتی و یک وعده غذایی گرم و‌.‌.‌. به این کودکان ارائه می‌شود‌.
مسعودی فرید درخصوص بودجه طرح ساماندهی و جذب کودکان کار خیابان که از 15 شهریورماه در تهران آغاز شده است، گفت: بودجه این طرح 20 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است‌. این در حالی است که این طرح به صورت ویژه برای ساماندهی کودکان کار و خیابانی حاضر در خیابان‌ها و معابر اجرا می‌شود با این حال از افرادی که کارگاه‌هایی را می‌شناسند که کودکان در آنها به کار گرفته شده‌اند، می‌خواهیم تا این مراکز را به ما معرفی کنند‌.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی درخصوص مناطق اصلی حضور کودکان کار و خیابان گفت: این کودکان برای کسب درآمد در معابر حاضر می‌شوند به همین دلیل در مناطق تجاری و بازار و همچنین مناطق مرفه‌نشین تهران بیش از سایر مناطق حضور دارند‌ اما خطاب به مردم کمک‌کننده هشدار داده است، مردم باید بدانند کمک آنها به این کودکان برای خود آنها هزینه نمی‌شود و دلسوزی آنها فایده‌ای به حال کودک ندارد‌. به همین ترتیب فرهنگ‌سازی در این زمینه توسط رسانه‌ها و‌.‌.‌. امری ضروری است، زیرا اگر مردم به این کودکان کمک نکنند انگیزه کار کودک که همان کسب درآمد است کاهش یافته و به این ترتیب شاهد کاهش تعداد کودکان کار و خیابان در سطح کشور خواهیم شد‌. مردم اگر می‌خواهند به این کودکان کمک کنند بهتر است به جای کمک‌های نقدی به آنها غذا و‌.‌.‌. دهند و در صورت تمایل به کمک‌های مالی باید این کمک‌ها را به نهادهای حمایتی یا سازمان‌های مردم‌نهاد و موسسات خیریه معتبر پرداخت کنند تا به خانواده‌های این کودکان ثابت شود که نمی‌توانند کودکان خود را به عنوان ابزار درآمد در نظر بگیرند‌.