شانس «نفس» برای موفقیت در اسکار چقدر است

گروه فرهنگ- سینمای ایران پس از بحث‌های فراوان فیلم «نفس» ساخته نرگس آبیار را به عنوان نماینده اسکار انتخاب کرد‌. آبیار که با ساخت فیلم موفق شیار 145 توانسته بود نظر مثبت منتقدان و بینندگان را کسب کند، در «نفس» تجربه‌ای تازه را جلوی دوربین برد‌.
خیلی‌ها انتظار داشتند آبیار در فیلم دومش سراغ داستانی مشابه فیلم موفق شیار 145 برود اما او توانست با رویکردی تازه و نگاهی به زندگی کودکان در جنگ تحمیلی راه جدید را به روی زندگی سینمای خود باز کند‌.
حالا «نفس» نماینده سینمای ایران در جایزه اسکار است و نیازمند توجه‌. موفقیت‌های چند سال گذشته فیلم‌های اصغر فرهادی در جایزه اسکار این انتظار را به وجود آورده که سینمای ایران حضوری قدرتمند در این جایزه معتبر جهانی داشته باشد‌.
سرنوشت مشابه جدایی و فروشنده


مردم ایران سال‌های گذشته و در روز برگزاری مراسم اسکار شب را تا صبح بیدار نشستند‌. امید برنده شدن فیلم‌های اصغر فرهادی مردم را به تماشای این جایزه بین‌المللی مشتاق کرد و حالا اسکار برای ایرانی‌ها ناشناخته نیست‌. جدایی نادر از سیمین و بعد از آن فروشنده، توانستند به عنوان برترین فیلم خارجی‌زبان اسکار انتخاب شوند و مورد توجه جهانی قرار گیرند‌.
فیلم‌های فرهادی با تمی اجتماعی و اغلب در کش و قوس مشکلات خانوادگی شکل گرفته و مفهومی جهانی را روایت می‌کند‌؛ مفهومی که برای تمام مخاطبان دنیا قابل درک است‌. شاید دلیل موفقیت فیلم‌های فرهادی در جشنواره‌های بین‌المللی زبان جهانی روایت فیلم‌هایش باشد‌.
اما نباید عوامل دیگر را نادیده گرفت‌. هر دو فیلم فرهادی که توانستند در اسکار موفق باشند پخش جهانی مناسبی داشتند‌. کمپانی سونی پیکچرز به عنوان کمپانی معتبر، پخش جهانی فیلم‌های فرهادی را بر عهده داشت و توانست مخاطبان بین‌المللی سینما را با زبان فرهادی آشنا کند‌. فیلم‌های فرهادی در راه رسیدن به اسکار بسیاری از جوایز بین‌المللی سینما را درو کردند‌. از گلدن‌گلوپ گرفته تا جایزه جشنواره کن‌. فیلم‌های فرهادی نه تنها در بخش کارگردانی بلکه در بازیگری هم خوش درخشیدند‌. جایزه به یادماندنی شهاب حسینی در جشنواره کن سطح بازیگری سینمای ایران را نیز ارتقاع داد‌.
اما دیگر عاملی که باید در مورد فیلم‌های فرهادی در نظر گرفت، حواشی سیاسی آنهاست‌. این اتفاق در مورد فیلم فروشنده پررنگ‌تر بود‌. فروشنده با روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا به نمایش درآمد‌. ترامپ در اقدامی جنجالی ورود اتباع هفت کشور مسلمان به آمریکا را تحریم کرد و از این رو عوامل فروشنده نتوانستند برای حضور در اسکار راهی آمریکا شوند‌. حواشی این تصمیم ترامپ به کشورهای دیگر هم رسید‌. به عنوان مثال صادق خان شهردار لندن در اعتراض به تصمیم ترامپ فیلم فروشنده را در فضای باز شهر لندن اکران کرد‌.
نفس نماینده مناسبی برای سینمای ایران است
کمال تبریزی عضو هیات انتخاب سینمای ایران برای معرفی فیلم به اسکار با اشاره به دلایل مختلف انتخاب فیلم «نفس» تاکید کرد: فکر می‌کنم اگر تهیه‌کننده فیلم شرایط مناسبی را برای پخش خارجی فیلم درآمریکا و برای اعضای آکادمی فراهم کند، واقعا دور از انتظار نیست که این فیلم با توجه به افکار عمومی درباره سینمای ایران یکی از نامزدهای فیلم خارجی در اسکار باشد، هرچند که احتمال آن زیاد نباشد‌.
این کارگردان سینمای ایران در ابتدای سخنانش با اشاره به روند انتخاب فیلم توضیح داد: از میان 103 فیلم اکران شده در مرحله اول، 10 فیلم انتخاب شد و پس از بحث‌ها و گفت‌وگوها به چهار فیلم و سرانجام به یک فیلم رسیدیم‌.
به گفته ‌کمال تبریزی، فیلم «نفس» با اکثریت آرا برای معرفی به آکادمی اسکار انتخاب شد و رقابت نزدیکی بین 4 فیلم نبود و «نفس» بیشترین رای را آورد، البته فیلم‌های دیگر هم رای آوردند اما رای کمتری‌.
او در پاسخ به اینکه آیا فیلم «نفس» می‌تواند نماینده مناسبی برای معرفی به آکادمی اسکار باشد؟ پاسخ داد: ما به‌صورت مطلق نمی‌توانیم بگوییم این فیلم قطعا مناسب است اما با توجه به موقعیت این فیلم نسبت به فیلم‌های دیگر، به نظرم انتخاب مناسب‌تری است‌.
تبریزی در عین حال مطرح کرد: همه فیلم‌ها واجد ارزش‌های خود بوده و فیلم‌های خوبی هستند اما فیلم «نفس» چند ویژگی دارد؛ از جمله اینکه با توجه به موضوع فیلم و نوع روایت‌اش مخاطب غیرایرانی را بیشتر جذب می‌کند و برای آنها تازگی دارد و تصویر متفاوتی از ایران ارائه می‌دهد‌.
او ادامه داد: نکته بعدی این بود که برای اولین‌بار یک بانوی فیلم‌ساز ایرانی، فیلمش به آکادمی اسکار معرفی می‌شود و این ممکن است در قضاوت نهایی تاثیر داشته باشد‌.
این عضو هیات انتخاب فیلم ایرانی به اسکار در بخش دیگری از این‌گفت‌وگو در پاسخ به اینکه آیا از نظر پخش‌کننده خارجی فیلم‌ها بحث زیادی درباره انتخاب فیلم بود و رقابت نزدیک؟ توضیح داد: متاسفانه چون فیلم‌های موجود پخش‌کننده‌های خارجی قوی نداشتند، بنابراین نتوانستیم خیلی در این زمینه بحث کنیم و به قولی رقابت نزدیکی بین فیلم‌ها نبود‌. به نظرم در میان فیلم‌های موجود «نفس» می‌تواند نماینده بهتری برای کشورمان باشد و اگر تهیه‌کننده یا تهیه‌کنندگانش بتوانند شرایط مناسبی برای پخش خارجی آن فراهم کنند، دور از انتظار نیست که اتفاقات خوبی برای آن بیفتد‌.
تبریزی درباره برخی اخبار غیررسمی و فضاسازی‌های غیرحرفه‌ای که در چند روز اخیر درباره اسکار اتفاق افتاد،خاطرنشان کرد: متاسفانه جریانی در کشورمان به‌وجود آمده که برخی در فضای مجازی به خودشان اجازه می‌دهند حرفی را که پایه و اساسی ندارد، نقل کنند‌. غافل از آنکه این روند از آداب اخلاقی و حرفه‌ای رسانه‌ای به دور است‌.
او تصریح کرد: به نظرم برخی از این اخبار قطعا می‌تواند از سوی هیات انتخاب و معرفی فیلم ایرانی به اسکار پیگیرد قانونی داشته باشد‌.
فیلمی در ستایش صلح
آبیار فیلمش را ستایش صلح می‌داند‌. او نفس را از روی کتابی با همین نام ساخته و توانسته دنیایی کودکانه را تصویر کند‌. او در مورد انتخاب فیلمش به عنوان نماینده ایران در جایزه جهانی اسکار گفته است:
«از این موضوع بسیار خوشحال هستم البته اگر این اتفاق برای هر کارگردان دیگر کشورم هم رخ می‌داد خوشحال می‌شدم‌.»
او در مورد مضمون فیلمش گفته است: «این فیلم در ستایش تخیل و صلح است، همه ما در برهه‌ای از زندگی خود رویاها و تخیلاتی داشته‌ایم از همین رو ما در این فیلم رویاهای یک کودک را پی می‌گیریم که دو اتفاق بزرگ اجتماعی و سیاسی را در زندگی خود می‌بیند و نگاه بی‌طرفانه و بدون قضاوتی به این موضوع دارد که ما با او در این فیلم جلو می‌رویم، اما به یکباره در پی وقوع جنگ، آرزوهای کودک به خاکستر تبدیل می‌شود؛ کودکی که می‌توانست مهره مهمی برای زندگی خود و کشورش باشد اما به ناگهان آرزوهای او زیر آوارها می‌ماند بنابراین «نفس» در ستایش صلح است‌.»
آبیار در پایان صحبت‌هایش درباره امکان موفقیت «نفس» در اسکار گفت: «با توجه به اینکه «فروشنده» آقای اصغر فرهادی سال گذشته جایزه اسکار را کسب کرد و اینکه رقابت در این عرصه کار سختی است امیدوارم بتوانیم موفق باشیم اما بردن چنین جایزه‌ای تنها در گرو ساخت یک فیلم خوب نیست و اتفاقات دیگری هم برای آن لازم است برای مثال اکران‌های خارجی و داشتن کمپانی خوب خارجی هم نیاز است هر چند پخش بین‌المللی ما برعهده آقای اطبایی است و او یکی از بهترین‌های این حوزه است‌.»
«نفس» متعلق به تمام سینمای ایران است
محمدحسین قاسمی، تهیه‌کننده فیلم «نفس» درباره انتخاب نفس گفت: از این اتفاق بسیار خوشحال هستم و «نفس» را خروجی آموزه‌های سینمای ایران می‌دانم‌. این فیلم به متعلق به یک فرد، تهیه‌کننده و کارگردان نیست بلکه متعلق به تمام سینمای ما است‌.
به گزارش مهر، قاسمی ادامه داد: از سوی دیگر خوشحالم که این بار فیلم یک کارگردان زن به عنوان نماینده ایران در اسکار معرفی شد این را به خاطر اینکه نرگس آبیار همسر من است نمی‌گویم بلکه معتقدم زنان پتانسیل زیادی در جامعه ما دارند که باید این پتانسیل به دنیا نشان داده شود‌.
قاسمی بیان کرد: «نفس» نماینده سینمای نوین ایران است؛ سینمایی که به شاعرانگی توجه دارد‌. از همین رو سعی کرده است رنج ملت ایران را در زمانی که جنگ به آنها تحمیل شد به تصویر بکشد و صلح عزتمندانه را ستایش کند‌. امیدوارم اعضای آکادمی اسکار این نگاه را درک کنند و صلح‌طلبی ما را ببینند‌.
این تهیه‌کننده گفت: از سوی دیگر «نفس» سعی کرده تاریخ اجتماعی ایران را از دریچه نگاه یک کودک ببیند و جهان را به این شکل ترسیم کند‌. چنین نگاهی همواره لطیف و بی‌طرفانه است، حس خوبی دارد و می‌تواند روی افراد تاثیر بگذارد‌.
قاسمی در پایان گفت: «نفس» تاکنون موفق به حضور در بیش از ۳۰ جشنواره خارجی شده است و هیات داوران این جشنواره‌ها همواره این نگاه را در این فیلم دیده اند، امیدوارم بار دیگر این نگاه مورد اقبال قرار بگیرد‌.