منفی‌شدن بارش‌ها در ۴ حوضه آبریز اصلی کشور؛

وضعیت منابع آبی ایران سال به سال نگران‌‌کننده‌تر می‌شود. میزان مصرف منابع آب در ایران بسیار زیاد است و از سوی دیگر گرمایش جهانی هم این خشکسالی را تشدید می‌کند‌. سرعت افزایش دما در ایران زیاد است و این اتفاق، تاثیر زیادی بر کاهش میزان بارندگی و افزایش تبخیر دارد‌.
بررسی میزان بارش‌های ثبت‌شده از ابتدای سال آبی جاری تا روز گذشته و مقایسه این رقم با مدت مشابه سال آبی گذشته نشان می‌دهد میزان بارش‌ها در کل کشور ‌جز مرکز ایران و برخی نواحی جنوبی، کاهشی بوده و آمارها منفی شده است‌.
کل ریزش‌های جوی ایران از ابتدای سال آبی جاری (اول مهر 95) تا پایان روز جمعه (بیست و چهارم شهریورماه) بالغ بر 229 میلیمتر است‌.
ثبت 229 میلیمتر بارش در سال‌جاری در حالی است که مقدار بارش‌ها در مدت مشابه سال گذشته 240 میلیمتر ثبت شده که مقایسه این دو رقم، نشان‌دهنده کاهش پنج درصدی بارش‌ها در سال‌جاری است‌.


همچنین میزان بارش‌های ایران در مدت مشابه در 48 سال گذشته (درازمدت) به‌طور متوسط 237 میلیمتر بوده که در مقایسه با میزان بارش‌های سال‌جاری، از کاهش سه درصدی بارش‌ها در سال آبی 96- 95 حکایت دارد‌.
حجم بارش‌ها از ابتدای مهرماه 94 تا پایان روز بیست و چهارم شهریورماه سال گذشته 395 میلیارد و 526 میلیون مترمکعب بود اما در مدت مشابه سال‌جاری حجم بارش‌ها با کاهش 18 میلیارد و 128 میلیون مترمکعبی، به 377 میلیارد و 398 میلیون مترمکعب رسید‌.
در ایران شش حوضه اصلی آبریز داریم که شامل حوضه آبریز دریای خزر،‌ حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان، حوضه آبریز دریاچه ارومیه، حوضه آبریز فلات مرکزی، حوضه آبریز مرزی شرق و حوضه آبریز قره‌قوم است‌.
در حوضه آبریز دریای خزر از ابتدای سال آبی جاری تا دیروز 340 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی 33 درصدی و نسبت به متوسط درازمدت کاهشی 18درصدی داشته است‌.
در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از ابتدای سال آبی جاری تا روز گذشته در مجموع 208 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی 36 درصدی و نسبت به متوسط درازمدت کاهشی 24 درصدی داشته است‌.
در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان از ابتدای سال آبی جاری تا دیروز در مجموع 367 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشدی یک‌درصدی و نسبت به متوسط درازمدت رشدی سه درصدی داشته است‌. در حوضه آبریز فلات مرکزی از ابتدای سال آبی جاری تا روز گذشته در مجموع 159 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشدی 20 درصدی و نسبت به متوسط درازمدت رشدی سه درصدی داشته است‌.
در حوضه آبریز مرزی شرق از ابتدای سال آبی جاری تا دیروز در مجموع 62 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی 35 درصدی و نسبت به متوسط درازمدت کاهشی 39 درصدی داشته است‌.
در حوضه آبریز قره‌قوم از ابتدای سال آبی جاری تا روز گذشته در مجموع 181 میلیمتر بارش ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی 28 درصدی و نسبت به متوسط درازمدت کاهشی 17 درصدی داشته است‌.
احتمال جنگ آب در خاورمیانه
در همین حال معاون وزیر امور خارجه در مورد دیپلماسی آب با بیان اینکه بحران آب در خاورمیانه به بحرانی بسیار جدی تبدیل شده و هر روز این بحران عمیق‌تر و وخیم‌تر می‌شود، خاطرنشان کرد: این احتمال وجود دارد که جنگ‌های آتی در این منطقه بر سر موضوع آب باشد‌.
معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه هر یک از مسایل مرتبط با آب متناسب با موضوع‌شان در ادارات مختلف وزارت امور خارجه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند، تصریح کرد: در چند دهه اخیر آب تبدیل به یک دغدغه جهانی شده و در همین چارچوب «دیپلماسی آب» و علمی به نام «سیاست آب» یا «هیدروپالیتکس» شکل گرفته است، چنان که در حال حاضر در برخی از دانشگاه‌های معتبر دنیا این رشته‌ها تدریس می‌شوند‌.
عراقچی در گفت‌وگو با ایسنا تاکید کرد: ارزیابی‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۵ کل منطقه خاورمیانه رسما به عنوان منطقه خشک شناخته خواهد شد که ایران نیز شامل آن می‌شود‌. این وضعیت تا سال ۲۰۵۰ به مراتب وخیم‌تر خواهد شد و کمبود آب و خشکسالی به یک موضوع بسیار بسیار جدی برای کشورهای خاورمیانه از جمله ایران تبدیل خواهد شد و حتی ممکن است بخش‌هایی از سرزمین ایران به‌طور کامل یا به میزان زیاد به خاطر این موضوع از حیز انتفاع ساقط شوند‌.
این مقام مسوول در وزارت امور خارجه با بیان اینکه در ارتباط با بحران مورد اشاره دو تدبیر کلی درعرصه جهانی وجود دارد، گفت: تدبیر اول تامین منابع آب از خارج از کشور است و تدبیر دوم مدیریت منابع آب در داخل کشور است‌.
از سویی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در این خصوص گفت‌: بحران کم‌آبی به نظر متخصصان در 30 سال آینده در 45 کشور جهان به‌طور جدی آشکار می‌شود و رتبه ایران در بین 45 کشور زیر 10 است‌. طبق آخرین نظرسنجی ایسپا با موضوع «نگرش مردم درخصوص بحران آب»، 2/72 درصد مردم ایران کشور خود را کم‌آب می‌دانند و این خودآگاهی ملی، می‌تواند به کنترل مصرف آب کمک مضاعفی کند‌.