توقیفی ها اکران می شوند

صدور مجوز نمایش برای پنج فیلم خانه دختر، خانه پدری، عصبانی نیستم، آشغال‌های دوست داشتنی و پارادایس
توقیفی ها  اکران می شوند
حل مشکل فیلم های مسأله دار یکی از مطالبات اصلی هنرمندان از دولت بود



نرگس عاشوری

«یک ماه قبل از انتخاب آقای روحانی به‌عنوان ریاست جمهوری در پاسخ به این سؤال که انتظارتان از دولت آقای روحانی چیست، گفتم نخستین و مهم‌ترین کار آقای روحانی آزادسازی فیلم «خانه پدری» است. عده‌ای حرف من را شوخی تلقی کردند. همین طور هم بود اما باور من این بود که در مقابل معضلات بزرگی چون بیکاری، فقر و حقوق بشر و... آزادی «خانه پدری» مشکل بزرگی نیست و اگر مشکل این فیلم حل شود حتماً برای کارهای مهم‌تر هم ممکن است تدبیری کنند»، «همانطور که «قصه‌ها»ی خوب‌ بانوی سینمای ایران اکران شد یک نمونه از اراده‌ای بود که وجود داشت تا حق خانم بنی‌اعتماد ادا شود. اتفاق خوبی که همه اهالی سینما را خوشحال کرد اما چرا این اتفاق ادامه پیدا نکرد؟ مشکلات «خانه پدری»، «آشغال‌های دوست داشتنی» و «من عصبانی نیستم» از همین جنس بود...»
صاحبان این عبارات کیانوش عیاری و محسن امیریوسفی هستند. دو سینماگری که در گفت‌وگوی نوروزی‌شان با «ایران» به نمایندگی از اهالی سینما و بخصوص سینماگرانی که طی این سال‌ها طعم تلخ توقیف را چشیده‌اند بر مشخص شدن تکلیف اکران فیلم‌هایشان و ادای حق‌شان به‌عنوان مطالبه جدی سینماگران از مدیران فرهنگی تأکید داشتند. سینماگرانی که برایشان دیده شدن فیلم‌هایشان مطرح بود و به دنبال ضرر و زیان مادی فیلم‌شان نبودند و زیر بار سنت غلط خرید فیلم از سوی سازمان سینمایی نرفتند که فیلم‌شان را تحویل بایگانی بدهند و پول نقد بگیرند. این جملات مشتی نمونه خروار از مطالبه اهالی سینما از مدیران فرهنگی است مبنی بر اینکه تکلیف فیلم‌های توقیفی باید روشن شود. اغلب سینماگران چه آنهایی که فیلم‌شان در محاق توقیف قرار دارد و چه آنهایی که فیلم پشت خط اکران مانده‌ای نداشته‌اند طی این سال‌ها هر بار که سخن از مطالبه و خواسته جدی‌شان مطرح بوده بر اکران فیلم‌ها به‌عنوان اساسی‌ترین خواسته اهالی سینما گفته‌اند و اهالی رسانه و علاقه‌مندان سینما بر احقاق این حق تأکید داشته‌اند. یادداشت حدود دو ماه پیش اصغر نعیمی نویسنده و کارگردان سینما اما انگار روغن روان کردن چرخه این خواسته بود. خردادماه امسال بود که نامه نعیمی درباره تعیین تکلیف فیلم‌های توقیف شده در اتفاقی غیرقابل انتظار جرقه‌های امید را روشن کرد و با واکنش مستقیم وزیر ارشاد همراه شد. صالحی امیری وزیر وقت ارشاد همان زمان قول داد که تکلیف فیلم‌های توقیفی را روشن کند و حتی ضرب‌الاجل دو ماهه‌ای برای این منظور تعیین کرد. برای رسیدن به این هدف و شفاف‌سازی همان زمان کمیته‌‌ای تشکیل شد تا وضعیت تک تک فیلم‌های اکران نشده را بررسی کند. حاصل تشکیل این کمیته و رفت و آمد اهالی سینما به ارشاد، خوف و رجا و خبرسازی‌هایی بود که منبع رسمی نداشت. واکنش برخی فیلمسازان همچون عبدالرضا کاهانی نسبت به سرنوشت فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» نشانه‌هایی بود مبنی بر اینکه گره برخی از فیلم‌ها با تدبیر این کمیته هم ناگشودنی است و از آن سو شنیدن زمزمه‌هایی مبنی بر فیلمبرداری بخش‌هایی از فیلم «خانه دختر» نشانه‌های روشنی بود بر اینکه آن مواعید از یاد نرفته و قرار است برخی فیلم‌ها رنگ پرده اکران ببینند. با پایان مهلت تعیین شده دو ماهه اگر چه پرونده فیلم‌های توقیفی بسته نشد اما کمتر از یک ماه مانده به پایان مهلتی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رئیس سازمان سینمایی داده بود، داروغه‌زاده از توافق و تعامل برخی فیلمسازان و تهیه‌کنندگان فیلم‌های توقیفی، خبر داد. ابراهیم‌ داروغه‌زاده 40 روز پس از تکیه زدن بر مسند معاونت ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی به جای حبیب ایل‌بیگی در گفت‌وگویی تفصیلی با ایسنا اعلام کرد که با توافق صاحبان فیلم مبنی بر اعمال ممیزی یا تعیین رده سنی حداقل 5 فیلم قابلیت نمایش دارند. اگر چه گفته‌های داروغه‌زاده مبنی بر قابل نمایش بودن فیلم‌های «آشغال‌های دوست داشتنی»، «خانه پدری» و «عصبانی نیستم» از افزایش احتمال نمایش این فیلم‌ها حکایت داشت و حتی از حل شدن مشکل «خانه دختر» و «پارادایس» خبر داشت اما سابقه مطرح شدن چند باره بحث توقیف و اکران برخی فیلم‌ها و همچنین ابلاغ نشدن سرنوشت این فیلم‌ها به فیلمسازان باعث شد تا رسیدن اخبار رسمی در این خصوص، احتمال اکران این فیلم‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. حالا درست دو ماه پس از این اتفاق، داروغه‌زاده به صورت رسمی از کسب مجوز نمایش و اکران پنج فیلم خانه دختر، خانه پدری، عصبانی نیستم، آشغال‌های دوست داشتنی و پارادایس خبر داده است. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری صدا و سیما در این باره گفته است: «تعداد ۱۲ فیلم در کمیته‌ای که به دستور آقای صالحی امیری تشکیل شده بود مورد بررسی قرار گرفت که در نتیجه آن پنج فیلم با جلساتی که با تهیه‌کننده و کارگردان آن داشتیم اصلاحات مدنظر و پیشنهادی کمیته را پذیرفتند.»
پایان یک حسرت برای سینمای ایران
تعیین تکلیف فیلم «خانه پدری» و اکران زودهنگام آن در شرایطی مطرح است که این روزها گمانه‌زنی‌ها برای معرفی نماینده سینمای ایران به اسکار مطرح است. رفع توقیف این فیلم خبری خوشحال‌کننده برای سینمادوستان است اما یک حسرت برای سینمای ایران باقی است که اگر «خانه پدری» در زمان مناسب بر پرده اکران می‌رفت می‌شد درباره این فیلم به‌عنوان گزینه شایسته برای معرفی نماینده ایران به آکادمی اسکار صحبت کرد. اگر چه اصلی‌ترین خواسته صاحبان این آثار نمایش فیلم‌هایشان برای مخاطب ایرانی است. محسن امیریوسفی می‌گوید که 4 سال است «آشغال‌های دوست داشتنی» را به هیچ جشنواره خارجی نداده چرا که معتقد است نخستین نمایش فیلم باید داخل ایران باشد. کیانوش عیاری نیز پیش از این به «ایران» گفته بود: «بعد از اینکه «خانه پدری» سر از ونیز درآورد از جشنواره‌های مختلف، 16 دعوت داشتم که نرفتم و در نهایت ایمیل‌ام را بستم. چون فکر کردم که کار غیر قانونی است»