اظهارات مسوولان بازار را آشفته می‌کند

امیر واعظی آشتیانی- باز هم شاهد اظهارات جدید مدیران اقتصادی کشور هستیم. این بار سیف، رییس کل بانک مرکزی در آخرین مصاحبه خود اعلام کرده است که بانک مرکزی تصمیم به ثبات نرخ ارز دارد و هدف اصلی آن بر پایه ثبات است. اظهار نظری ‌که بر اساس تغییرات بازار و پیش‌بینی‌های اقتصادی جای تامل دارد.
به هر روی باید باور کرد، بخشی از اقتصاد ایران حاصل بار روانی است و بیشتر مصاحبه‌های متعدد مسوولان در رابطه با سیاست‌های مالی کشور موجب آشفتگی ادراک این سیاست‌ها می‌شود. از همین رو توصیه جدی برای کنترل مسایل اقتصادی آن است که از بدنه دولت یک ماه شاهد هیچ مصاحبه‌ای نباشیم. حداقل یک ماه صحبت نکردن موجب کنترل پارادوکس‌هایی خواهد شد که مدیران اقتصادی دولت بر آن دامن می‌زنند.
این یک حقیقت است که اقتصاد ما سیاسی، دستوری و مبتنی بر بار روانی است. اما در چنین شرایط بحرانی هرگز با سکوت مسوولان یا صحبت‌های کنترل شده روبه‌رو نمی‌شویم. این درحالی است که متولیان امور اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته با وجود شرایط متعادل‌تر اقتصادی کمتر حرف می‌زنند و خیلی جدی سیاست‌های مالی خود را بر اساس برنامه‌ریزی‌ها دنبال می‌کنند.
به هر روی چنین مدیریتی در مقوله اقتصاد از سوی این مدیران از آنجایی است که بر تاثیرات منفی اظهار‌نظرهای ناگهانی آگاهی دارند. در کشور ما مدیرلان مالی بی‌محابا نسبت به مسایل پولی و بانکی اظهار نظر می‌کنند و هیچ تصوری از تبعات چنین اظهار‌نظرهایی ندارند. همیشه این سوال مطرح است که چرا مدیران مالی علاقه‌ای وافر به شعار دادن‌های مکرر قبل از اجرایی کردن برنامه‌ها دارند.


این روزها بحث بیشتر درمورد تک‌نرخی شدن ارز و کاهش سود بانکی است. اما همین اظهار‌نظرهای مکرر و بی‌مورد موجب شده با چالش‌های بیشتر روبه‌رو شویم. برای مثال اظهاراتی که مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی به 15 درصد مطرح شد بی‌توجه به مساله دریافت سود تسهیلات از سوی بانک مرکزی بود. آیا این امکان وجود دارد که بانک‌ها حاضر به دریافت سود کمتری باشند، به هر روی بانک مرکزی قبل از اظهارات خود باید به همه این حواشی فکر می‌کرد و درباره آن برنامه ارائه می‌داد.
تا چه زمانی باید گزافه‌گویی کنیم و مدام حرف بزنیم. ما در دولت یازدهم شاهد تناقض در رفتار و گفتار مدیران اقتصادی بودیم و این موضوع بسیار نادرست و خطرناک است. از همین رو رییس‌جمهور باید تیم اقتصادی را منسجم کند و سنجیده اظهار نظر کردن را رکنی مهم و جدی بداند.
اینکه رییس بانک مرکزی کشور مدعی تلاش برای ثبات نرخ ارز شده است، نه تنها خوشایند نیست بلکه رفتاری اقتصادی است که در دوره قبل ریاست جمهوری نیز شاهد آن بودیم. حاصل چنین روندی فقط رکود بود و هرگز نمی‌توان در چنین شرایطی انتظار رونق اقتصادی را داشت. به هر روی این موضوع منطقی نیست که فرضیه‌های تجربه‌شده را دوباره تجربه کنیم.
بعد از گذشت یک دوره چهار ساله از چنین سیاست‌های اقتصادی هیچ الزامی نیست که در تکرار آن شاهد شرایط بهتر باشیم. این در حالی است که تاوان چنین آزمون و خطاهایی را مردم پرداخت می‌کنند. حال آنکه مواخذه مدیران برای تصمیمات خلق‌الساعه می‌تواند سدی در مقابل چنین رفتارهایی باشد.
ملتهب بودن فضای اقتصادی کشور به واقع حاصل عدم هدف‌گذاری منطقی و نبود نگاه مشترک و همچنین اظهار نظرهای متعدد مسوولان است. چنین پارادوکس‌هایی در برنامه‌های اقتصادی موجب فرصت‌آفرینی برای رانتخوارها می‌شود. اما به نظر می‌رسد مدیران ارشد اقتصادی کشور با بی‌توجهی به این موضوع و اظهارات نسنجیده فضا را بیشتر برای آسیب‌های اقتصادی فراهم می‌کنند.
مشکلات اقتصادی کشور این روزها نه تنها ریشه‌ای حل نمی‌شود بلکه فقط شاخ و برگ‌های آن را گاه به گاه هرس می‌کنیم و این کار هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت. به هر روی امیدواریم در دولت دوازدهم شاهد تصمیمات هدفمند و و برنامه‌محور به نفع مردم باشیم و خیلی زود از موقعیت اقتصادی فعلی رهایی پیدا کنیم.