سقوط مرگبار؛ این‌بار در جاجرود

ص 4
تشریح ریشه‌های حوادث رانندگی جاده‌ای در گفت و گوی «ایران » با کارشناسان
کاهش تصادفات هیچگاه اولویت دولت ها نبوده است



فریبا خان احمدی

برش
ثبت صورت وضعیت اطلاعات سفر  
مدیرکل ایمنی و ترافیک سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای وزارت راه و شهرسازی می‌گوید: در طول برنامه پنجم توسعه کشور، نرخ تلفات تصادفات در حوزه حمل و نقل عمومی به‌طور متوسط سالانه ٨/٨درصد کاهش داشته، در حالی که نرخ کاهش تلفات برون شهری کشور ٤/٩ درصد پایین آمده است. جواد هدایتی با اشاره به وجود 150 مرکز معاینه فنی خودروهای سنگین در کشور اعلام کرد پس از برخط‌سازی مراکز معاینه فنی در قالب طرح یکپارچه‌سازی سامانه ملی معاینه فنی، نتیجه آزمون معاینه فنی به شکل لحظه‌ای در سامانه مرکزی سازمان راهداری ثبت می‌شود و هر خودرویی برای فعالیت در حمل و نقل برون‌شهری در حوزه مسافربری طبق قانون مستلزم أخذ صورت وضعیت است که اسناد حمل آن به صورت برخط صادر می‌شود، به عبارتی هر شرکتی پیش از صدور صورت وضعیت، اطلاعات سفر از جمله راننده خودرو را در سامانه ثبت کند. وی ادامه می‌دهد: یعنی قبل از صدور اسناد حمل، اسم راننده، مبدأ، مقصد و حتی پلاک ماشین و همه این اطلاعات به سرور سازمان وارد می‌شود و این سیستم تمام اطلاعات سفر را کنترل می‌کند. اینکه آیا راننده کارت هوشمند دارد یا نه، کارت سلامت و حتی دوره‌های آموزش را گذرانده و معاینه فنی دارد یا خیر؟ تنها در صورت تأیید همه موارد نیز کد رهگیری به شرکت ارسال می‌شود و به استناد آن شرکت می‌تواند اسناد حمل صادر کند! بنابراین در سیستم حمل و نقل عمومی برون شهری امکان ندارد که خودرویی، برگه معاینه فنی معتبر نداشته باشد و به صورت قانونی برای آن اسناد حمل صادر شده باشد؛ مگر اینکه تخلف کرده باشد یا بدون اسناد حمل تردد کند. درباره تصادف صبح دیروز نیز باید بگویم که از نظر صدور فرآیندهای اسناد حمل و نقلی از بابت صلاحیت خودرو و راننده تا این لحظه اشکالی محرز نشده است، درباره تصادف جاده داراب هم همینطور؟!


هنوز یک هفته از فاجعه تصادف مرگبار اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگانی در محور داراب استان فارس نگذشته بود که دیروز خبر رسید ساعت 2 بامداد سقوط اتوبوس مسافربری به دره در جاجرود 11کشته و 29 مجروح بر جای گذاشت. در همان دقایق ابتدایی که تصادف خونین جاجرود مخابره و صحنه‌های دلخراش آن در فضای مجازی دست به دست شد بازهم انگشت اتهام به سمت راننده نشانه رفت. آمار‌ها حکایت از این دارد که تصادفات رانندگی در ایران دومین عامل مرگ و میر ایرانیان است با وجود این، این سؤال پیش می‌آید براستی عامل اصلی این تصادفات کیست؟ راننده‌ای که در اثر بی‌دقتی و عدم آموزش فرهنگ رانندگی جان مسافرانش را در جاده‌ها پرپر می‌کند یا مسئولان که به محض وقوع تصادف توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند و هر کدام دیگری را مسئول می‌داند؟ راننده‌هایی که می‌گویند وسایل نقلیه‌شان از کیفیت لازم برخودار نیست و جاده‌های کشور ایمن نیستند یا مسئولانی که به رعایت نکردن قوانین و مقررات از سوی راننده‌ها اشاره دارند؟
خودروهای بی‌کیفیت بیشترین نقش را در مجروح شدن مردم دارند
دکتر مرتضی شمسی مدرس سلامت شغلی رانندگان حرفه‌ای در پاسخ به اینکه چه کسی مسئول تصادفات جاده‌ای است، گفت: «به نظر می‌رسد تصادفات رانندگی متولی خاصی ندارد به عبارتی کسی نیست که یقه‌اش را بگیریم و بگوییم فلان جا کوتاهی کرده‌اید. پلیس می‌گوید به من ربطی ندارد و جاده خراب است. وزارت راه می‌گوید راننده چرت زده و باعث تصادف شده. راننده هم می‌گوید هیچ ربطی به من ندارد. من می‌گویم اینها هیچ کدام مقصر نیستند چون آموزش ندیده‌اند و سواد ترافیکی ندارند. راننده ایرانی نمی‌داند سرعت 120 کیلومتر بر ساعت متناسب با شرایط جاده‌ای و خودروهای ما نیست. اگر بخواهیم بدانیم از حیث آماری چرا کشور ما مرگ بار‌ترین حوادث جاده‌ای را در دنیا دارد باید به چهار علت مهم در تصادفات رانندگی انسانی، جاده‌ای، وسیله نقلیه و عوامل محیطی اشاره کنیم. اینها به‌ صورت زنجیروار به‌هم متصلند چنانچه در یکی از این عامل‌ها تزلزل ایجاد شود تصادف اتفاق می‌افتد.»
آمار کشته‌ها در حوادث جاده‌ای زمانی بحرانی‌تر می‌شود که بدانیم راننده وسیله نقلیه 70 تا 90 درصد در تصادفات رانندگی نقش دارد. این پژوهشگر معتقد است، ما مسیر را گم کرده‌ایم چرا که دلیل نخست که عامل انسانی را در صدر افزایش تصادفات رانندگی قرار داده و ناشی از فرهنگ نادرست رانندگی و عدم رعایت مقررات و قوانین راهنمایی و رانندگی است را فراموش کرده‌ایم.
او با تأکید بر اینکه باید فرهنگ رانندگی به مردم آموزش داده شود، افزود: عامل جاده‌ای 15 تا 20 درصد در تصادفات رانندگی نقش دارد اما آنقدر که روی عامل جاده‌ای صحبت می‌کنیم و از نقاط حادثه خیز و جاده‌های غیر استاندارد حرف می‌زنیم از عامل انسانی حرف نمی‌زنیم.
به گفته دکتر شمسی، عامل محیطی 5 درصد و خودرو و وسیله نقلیه 10 درصد در تصادفات نقش دارد و در کشورهای پیشرفته این رقم زیر یک درصد است. پایین بودن ایمنی خودروها، نقص فنی وسیله نقلیه و استفاده نادرست از آن شایع‌ترین علل تصادفات ناشی از عامل وسیله نقلیه است به‌طوری که بررسی‌ها نشان می‌دهد فرسوده بودن خودرو و نقص سیستم ترمز درصد قابل توجهی از تصادفات را به خود اختصاص می‌دهد.
 او در همین زمینه توضیح داد: متوسط سن قانونی وسیله نقلیه در دنیا کمتر از 10سال است اما در ایران خودروهای بالای 30 سال در جاده‌ها تردد می‌کنند، ما مواردی داریم که پیکان مدل سال 1340 در جاده‌های کشور تردد می‌کند. بنابراین هر اندازه مدل خودرو پایین‌تر باشد آمار تصادفات بالا می‌رود، با این حال هیچ سازمان و نهادی در این باره جوابگو نیست. در شرایطی که قانون در زمینه ممنوعیت تردد خودروهای سن بالا وجود ندارد، پلیس نمی‌تواند کاری کند.
دکتر شمسی در ادامه به کیفیت پایین خودروهای تولید داخل اشاره کرد: در دنیا به ازای هر 100 مجروح تصادف رانندگی یک نفر فوت می‌کند، در کشور ما به ازای هر 100 مجروح رانندگی بیش از 10 نفر فوت می‌کنند چرا که ایمنی خودروها پایین است و استحکام بدنی مناسبی ندارند. او در پاسخ به اینکه آیا اتوبوس‌های ولوو تولید داخلند؟ گفت: «بله همه اتوبوس‌ها تولید داخلند و خیلی کم از خارج وارد می‌شود. همه این اتوبوس‌ها کیفیت و استحکام بدنی مناسبی ندارند همین عامل منجر به بالا رفتن تلفات رانندگی می‌شود.»
به باور دکتر شمسی، هر چند باید روی ایمنی خودروها متمرکز شویم و حتی جاده‌ها را به استانداردهای جهانی نزدیک کنیم ولی عقل حکم می‌کند روی عامل انسانی تأکید کنیم، مگر نه اینکه بیش از 70 درصد علل تصادفات عامل انسانی است اما ما هیچ کاری برای این عامل مهم نکرده‌ایم. مردم ما رفتار ترافیکی و الگوی مناسب ترافیکی ندارند. الگوی ترافیکی ما سنتی است، راننده‌ها فقط رانندگی می‌کنند که از مبدأ به مقصد برسند اینکه چطور برسند مهم نیست و حتی ابتدایی‌ترین قوانین را هم رعایت نمی‌کنند. اگرچه تمام مسئولان اشاره دارند آمار جانباختگان تصادفات رانندگی از رقم 27 هزار در سال 84 به رقم 16 هزار در سال 95 کاهش یافته اما آنچه هیچ وقت گفته نشده آمار 40 هزار معلول و از کار افتاده ناشی از تصادفات رانندگی است که هزینه‌ای به مراتب فراتر به اقتصاد خانوار وارد می‌کند. از همین رو ایران از نظر آمار تصادفات جاده‌ای در بین 190 کشور جهان از آخر رتبه دوم را داشت و هم اینک به رتبه هفتم یا هشتم صعود کرده است. دکتر شمسی تصادفات رانندگی در ایران را به یک جنگ تمام عیار تشبیه می‌کند و معتقد است، در 90سال گذشته دولت‌ها کار خاصی برای کاهش تصادفات رانندگی نکرده‌اند و جزو اولویت‌های‌شان نبوده است، تنها کاری که کرده‌اند افزایش جرایم تخلفات بوده که هیچ‌گونه اثر بازدارندگی نداشته و تنها به منبع درآمد دولت‌ها تبدیل شده است. او گفت: تنها راه حل این معضل آموزش است و آموزش‌ها باید از مهدکودک‌ها شروع شود و تا دانشگاه ادامه یابد. تا زمانی که فرهنگ ترافیکی به مردم آموزش داده نشود وضع به همین منوال خواهد ماند. وزارت آموزش و پرورش، صدا و سیما، بهداشت و درمان، وزارت علوم، بهزیستی و فرهنگ و ارشاد باید فرهنگ ترافیکی را در جامعه حاکم کنند. اینکه همه چیز را به گردن هم بیندازیم فایده‌ای ندارد.
 تست سلامت روان از راننده‌ها گرفته نمی‌شود
سرهنگ زینی رئیس اداره تصادفات تهران بزرگ در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران در پاسخ به این سؤال که آیا از راننده‌های پایه یک برون شهری تست سلامت روان و اعتیاد می‌گیرند و این تست‌ها در چه فواصل زمانی انجام می‌شود، گفت: نخیر تست سلامت روان گرفته نمی‌شود ولی تست اعتیاد و معاینه چشم گرفته می‌شود. فواصل زمانی تست اعتیاد هم تا زمانی است که پلیس به راننده مشکوک شود. اگر مشکوک شوند برای تست اعتیاد می‌فرستند و چنانچه جواب تست مثبت باشد پروانه رانندگی به مدت 6 ماه تعلیق می‌شود.
او درباره اینکه آیا پلیس راهنمایی و رانندگی به مواردی مانند رانندگانی که دچار اختلال خواب هستند و باعث ایجاد تصادف می‌شوند، نظارت می‌کند: گفت ما دنبال سلامت جامعه و نه فرد هستیم، چندین عامل باعث تصادف می‌شود که مهم‌ترین آن عامل انسانی است و باید آسیب شناسی شود که هر کدام چقدر سهم دارند.
سرهنگ زینی گفت: ما باید در وهله اول به سمت آموزش فرهنگ رانندگی پیش برویم. اگر قرار باشد بالای سر هر فرد پلیس باشد که نمی‌شود، باید روی زیربنای فرهنگی کار کنیم.
رئیس اداره تصادفات رانندگی تهران بزرگ در پاسخ به اینکه آیا پلیس ابزارهای لازم را برای کنترل و نظارت رفتارهای ترافیکی رانندگان دارد یا خیر؟ افزود: ما ابزار فنی و علمی به روز را برای نظارت در اختیار نداریم و از نظر ابزار فنی و علمی از جامعه جهانی عقب هستیم بنابراین با این ابزار چطور انتظار می‌رود همه کار را پلیس در دست بگیرد؟
 سلامت رانندگان بررسی می‌شود
دکتر خسرو صادق نیت رئیس اداره بهداشت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت‌و‌گو با «ایران» عنوان کرد: همه راننده‌های حرفه‌ای که عملاً زیر نظر وزارت راه فعالیت می‌کنند هر دو سال یکبار بر اساس پروتکل مشخص که مطابقت با کشورهای پیشرفته دارد مورد ارزیابی سلامت قرار می‌گیرند و ابعاد مختلف سلامت‌شان از قبیل بینایی، شنوایی، عملکرد قلب، سیستم تنفسی، مغز و اعصاب، ابتلا به اختلالات خواب و مشکلات اسکلتی و عضلانی بررسی می‌شوند.
 دکتر صادق نیت افزود: راننده‌های حرفه‌ای همچنین از لحاظ ابتلا به بیماری‌هایی که فرد را دچار مشکلات هوشیاری می‌کند مثل دیابت و عملکرد غددد درون ریز بر اساس پروتکل مشخص ابلاغیه وزارت بهداشت و پزشکانی که مجوز معاینه دارند مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. او در پاسخ به اینکه این تست‌ها هر چند سال یکبار تکرار می‌شود، افزود: به‌طور معمول راننده‌ها هر دو سال یکبار و راننده‌های پرریسک دیابت و بیماری‌های قلبی هر 6 ماه یکبار ارزیابی می‌شوند یعنی بر اساس تشخیص پزشک معاینه مجدد الزامی است.
 او همچنین درباره اینکه آیا ممکن است راننده اختلالاتی مثل خواب را از پزشکش پنهان کند، گفت: بله ما مواردی هم داشتیم چرا که معاینه بر اساس شرح حال از بیمار است و در این بین برخی راننده‌ها با پزشک‌شان صادق نیستند و هدفمند پزشک را گمراه می‌کنند، با این حال اگر پرونده الکترونیک سلامت برای همه افراد تشکیل شود و پزشک به پرونده بیمار دسترسی داشته باشد می‌توانیم به‌صورت کامل وضعیت سلامت راننده‌ها را رصد کنیم.
    //////////////////////////////////////////////////////////   ص  18   سـریال اتوبوس های مرگ

ساعت 2 و 30 دقیقه بامداد دیروز ، یک دستگاه اتوبوس مسافربری که از شهر کرج به سمت ساری در حرکت بود، از مسیر اصلی منحرف و 1 کیلومتر مانده به پل جاجرود در محور قدیم به دره سقوط کرد
گروه حوادث / فاجعه پشت فاجعه. سریال تکراری سقوط وتصادف اتوبوس‌ها درکشورما، حالا انگاربه موضوعی عادی تبدیل شده است. هنوز داغ سقوط اتوبوس حامل دانش‌آموزان دخترهرمزگانی که چند شب قبل راهی شیرازبودند فراموش نشده که بازهم خبرفاجعه‌ای دیگرکه بامداد دیروزدر جاده دماوند رخ داد مردم را شوکه کرد. دراین حادثه هولناک که ساعت دوونیم بامداد رخ داد، اتوبوس پرازمسافرکه ازکرج راهی ساری بود به دره‌ای عمیق درجاجرود سقوط کرد که متأسفانه 11تن ازسرنشینان دردم جان باختند.27 مصدوم نیزبا تلاش نیروهای امدادی هلال احمر وآتش‌نشانی ازمیان آهن پاره‌ها بیرون کشیده وبه بیمارستان‌ها انتقال یافتند.

پرتاب مسافران به دره
سیدجلال ملکی سخنگوی آتش‌نشانی تهران دراین باره گفت: ساعت 2:31 بامداد سه‌شنبه خبر سقوط یک دستگاه اتوبوس به دره‌ای عمیق در جاده دماوند نرسیده به جاجرود به سامانه125 اعلام شد. با بیان اینکه منطقه مذکور خارج از محدوده آتش‌نشانی تهران است اما با توجه به حساسیت موضوع بلافاصله تیم‌های عملیاتی از 4ایستگاه به همراه 2 جرثقیل سازمانی به محل حادثه اعزام شدند. نیروهای پلیس راهور و انتظامی، اورژانس و هلال احمر نیز در محل حضور داشتند.همزمان با شروع عملیات مشخص شد یک دستگاه اتوبوس مسافربری که حامل 38 مسافر بود به دلایل نامشخصی به دره‌ای به عمق 100 متر سقوط کرده و به حالت واژگون روی سقف قرار گرفته است.البته شدت برخورد به حدی بود که سقف اتوبوس جدا شده و برخی از مسافران به فاصله 15 متری پرتاب شده و برخی دیگر نیز زیر سقف ودرحالت بسیار خطرناکی گرفتار بودند. آتش‌نشان‌ها بلافاصله مسافران را به سطح جاده منتقل کردند، اما متأسفانه 11 نفر دردم جان باخته بودند و 27 نفر نیز به مراکز درمانی منتقل شدند.

علت حادثه از زبان پلیس
رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور ناجا نیزگفت: نقص فنی سیستم ترمز علت سقوط اتوبوس ولوو به دره آبعلی بوده است. سرهنگ نادر رحمانی افزود: براساس آخرین گزارش دریافتی، اتوبوس مذکور با ٣٧ مسافر از کرج به سمت ساری در حال حرکت بوده است که حوالی ساعت ٢:٢٥ در کیلومتر ٥ محور تهران-آبعلی به دره سقوط کرده است. در این حادثه ١١ نـــــــــــــــفر کشته و ٢٦ نفر مجروح شدند که علت آن نقص فنی سیستم ترمز بوده است.به گفته وی علت حادثه ازسوی تیم‌های کارشناسی در دست بررسی است. حال آنکه این اتوبوس حامل 37 مسافر، دو راننده و کمک راننده بوده که از تعاونی آریا سفر استان البرز به مقصد ساری حرکت کرده بود.

انتقال 29 مصدوم
 حسن نوری، معاون فنی اورژانس کشورنیز گفت: به‌دنبال دریافت این خبر16 دستگاه آمبولانس به محل حادثه اعزام شدند که نخستین آمبولانس  یک دقیقه پس از حادثه در محل حاضر شد.
معاون عملیات سازمان اورژانس تهران در خصوص این حادثه خاطرنشان کرد: ۱۱ مصدوم به بیمارستان امام حسین(ع)، ۵نفربه بعثت تهران، ۵ نفربه شهدای تجریش و۵نفر به بیمارستان فیروزگر اعزام شدند.وی عنوان کرد: 17 مرد و 9 زن مصدومین این حادثه هستند که حال یک مصدوم نیز وخیم گزارش شده است.
رئیس پلیس راه شرق استان تهران نیز گفت: ساعت 2 و 30 دقیقه بامداد، یک دستگاه اتوبوس مسافربری که از شهر کرج به سمت ساری در حرکت بود، از مسیر اصلی منحرف و  یک کیلومتر مانده به پل جاجرود در محور قدیم به دره سقوط کرد.
 سرهنگ محبی افزود: عملیات امداد و نجات مصدومان از همان لحظات اولیه آغاز شد و پس از انجام اقدامات اولیه درمانی، 27 مصدوم این حادثه به بیمارستان‌های مختلف شهر تهران منتقل شدند. عملیات امداد هم ساعت 6 صبح خاتمه یافت.رئیس پلیس راه شرق استان تهران درباره علت بروز این حادثه گفت: بررسی‌های اولیه نقص فنی خودرو را تأیید می‌کند با این حال علت دقیق این حادثه تأسف بار پس از بررسی دقیق کارشناسی مشخص خواهد شد.
دستور دادستان تهران برای رسیدگی به حادثه
دادستان تهران نیزصبح دیروز با حضور در محل حادثه، دستور فوری برای تشکیل پرونده قضایی صادر کرد و مقرر شد تیم کارشناسی تصادفات در محل حضور یافته و در خصوص علت تامه حادثه بررسی و اظهار نظر کند. عباس جعفری دولت آبادی همچنین از بابایی سرپرست دادسرای ناحیه چهار تهران خواست برای رسیدگی سریع و دقیق به این پرونده، بازپرس ویژه‌ای تعیین و از رانندگان اتوبوس‌ها، سرنشینان مصدوم و مطلعین حادثه، خیلی سریع تحقیق شود.جعفری دولت آبادی تأکید کرد: با توجه به اهمیت جان انسان‌ها، از دستگاه‌های اجرایی مرتبط با حمل و نقل شهری و جاده‌ای می‌خواهیم به منظور جلوگیری از تکرار اینگونه حوادث، اقدامات پیشگیرانه را به طور جدی در دستور کار خود قرار دهند.

انتقال اجساد ۱۱ جانباخته به پزشکی قانونی
دکتر قادی پاشا از انتقال اجساد قربانیان اتوبوس به پزشکی قانونی استان تهران خبرداد.وی گفت: ۱۱ جسد برای احراز هویت به پزشکی قانونی انتقال یافته است که از این تعداد ۱۰ نفرد مرد و یک نفر زن هستند.تعیین علت فوت و هویت اجساد تحت بررسی کارشناسی تخصصی است و پس از انجام معاینات با هماهنگی مرجع قضایی تحویل بستگان درجه یک خواهد شد.
 
محل سقوط ،ایمن بود
فرمانده پلیس راه کشور گفت: محور مربوط به محل واژگونی اتوبوس ولوو از نقاط حادثه خیزی بود که ایمن شده بود.
سردار حمیدی اظهارداشت: در بررسی‌ها مشخص شد راننده اتوبوس ساعت ۸ شب در کرج به مدت ۴ ساعت و نیم استراحت کرده و سپس به راه افتاده بود.وی با اشاره به محدودیت سرعت ۶۰ کیلومتر در محورمذکور ادامه داد: راننده سرعت مجاز را رعایت کرده است.سردار حمیدی درباره احتمال نقص فنی اتوبوس توضیح داد: این موضوع در دست بررسی است، اما اعلام نتیجه نهایی آن زمان بر است.وی خواب آلودگی را از دیگر احتمالات وقوع این سانحه برشمرد که بررسی این موضوع نیزدردستورکارقرارگرفته است.فرمانده پلیس راه کشور با اشاره به سقوط اتوبوس به عمق ۱۰۰ متری دره تصریح کرد: این سانحه در مقایسه با دیگر حوادث واژگونی اتوبوس می‌توانست تلفات به مراتب بیشتر از این داشته باشد.

تشکیل کارگروه ویژه رسیدگی
به علل وقوع حوادث رانندگی
در پی دستور رئیس قوه قضائیه به دادستان کل کشور در خصوص پیگیری حادثه رانندگی اتوبوس دانش‌آموزان در داراب استان فارس، دیروز جلسه ویژه‌ای با حضور وزیران آموزش و پرورش، راه و شهرسازی و جمعی از معاونان این دو وزارتخانه و سردار مهری رئیس راهور ناجا به ریاست دادستان کل کشور تشکیل شد.
 در این جلسه مقرر شد کارگروه تخصصی و ویژه‌ای با ضرب الاجل یک ماهه به بررسی مشکلات موانع و راهکارهای کاهش و کنترل حوادث جاده‌ای تشکیل شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین منتظری با تأکید بر ضرورت کاهش و کنترل حوادث رانندگی در سطح کشور خواهان اتخاذ تصمیمات بازدارنده‌تر در این زمینه شد و گفت: با توجه به کثرت وسایل نقلیه و افزایش سالانه مسافرت‌ها، ضرورت دارد که تمام دستگاه‌های متولی با تعامل و همفکری در خصوص کاهش هر چه بیشتر حوادث رانندگی تلاش کنند و قوه قضائیه و دادستانی کل کشور نیز برحسب وظیفه خود از هیچ کمکی در این زمینه دریغ نخواهد کرد.وی افزود: در بحث جرایم رانندگی متأسفانه احساس می‌شود که بازدارندگی مناسب وجود ندارد و بعضاً برخی افراد براحتی مقررات را زیر پا می‌گذارند و عنوان می‌کنند که جریمه‌اش را می‌پردازیم، در حالی که برای چنین افرادی نباید به جریمه کردن اکتفا کنیم و راه‌های دیگری برای بازدارندگی یا به عبارتی نقره‌داغ کردن افرادی که با بی‌توجهی به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی موجب خسارت‌های جانی و مالی برای خود و دیگران می‌شوند باید در نظر گرفته شود.
دادستان کل کشور تأکید کرد: ضروری است که به‌منظور کاهش تلفات و سوانح رانندگی، طرح‌های کوتاه مدت ،میان مدت و بلند مدتی اندیشیده شود و در حوزه حمل و نقل عمومی نیز نظارت‌های مؤثرتری صورت گیرد تا شاهد حوادثی نظیر حادثه داراب و حوادث مشابه آن نباشیم.منتظری همچنین از دستور خود به دادستان‌های سراسر کشور درباره رسیدگی‌های فوری به حوادث رانندگی و حوادث مرتبط با مسافران با هدف کاهش اتلاف وقت و سرگردانی آنان در هنگام مسافرت خبر داد.
در این جلسه رئیس پلیس راهور کشور نیز به ارائه گزارشی از روند حوادث و تلفات رانندگی در کشور و بیان جزئیاتی از حادثه داراب پرداخت و از آمادگی ناجا به منظور کنترل و نظارت بیشتر بر جاده‌ها و همکاری با دیگر نهادها و ارگان‌های متولی خبر داد.
وزیران آموزش و پرورش و راه و شهرسازی نیز گزارشی از اقدامات خود در خصوص کاهش تلفات و حوادث جاده‌ای و ساماندهی سفرها و اردوهای دانش‌آموزی ارائه و از ورود جدی دادستانی کل کشور به‌ موضوع حوادث رانندگی استقبال کردند.
در پایان مقرر شد کارگروه ویژه در اسرع وقت تشکیل و نسبت به‌ بررسی موانع و مشکلات و ارائه راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت تصمیم‌گیری شود.
 
حادثه ای دیگر در کرج
صبح دیروز، یک دستگاه اتوبوس نیز به‌ دلیل نقص فنی پس از برخورد با میدان و قطع چندین درخت واژگون شد.
 این حادثه حوالی ساعت ۴ در میدان گلستان عظیمیه و درست حدود 90 دقیقه پس از پرواز مرگبار اتوبوس به دره جاجرود رخ داد. به گفته شاهدان راننده پیش از برخورد، خود را از خودرو به بیرون پرتاب کرده بود.


پرتلفات‌‌ترین تصادف‌های اتوبوسی

آمارها نشان می‌دهد طی پنج سال گذشته (۱۳۹۱ تا ۱۳۹۶) ۹۱۹ نفر در حوادث رانندگی اتوبوس‌های مسافربری جان خود را از دست داده‌اند که بیشترین تلفات با ۲۳۷ نفر در سال ۱۳۹۱ و کمترین آن با ۱۷۲ نفر در سال گذشته به ثبت رسیده است.
به گزارش سازمان پزشکی قانونی کشور، آمار تلفات جاده‌ای در اتوبوس‌های مسافربری از سال 1391 تاکنون روندی نزولی داشته و هر سال شاهد کاهش این آمار نسبت به سال قبل از آن بوده‌ایم.
بر اساس آمارهای موجود در سال‌های 1391 تا 1395 به ترتیب 237، 207، 115، 188 و 172 نفر در تصادف اتوبوس‌های مسافربری جان خود را از دست دادند. این آمار در چهار ماهه نخست سال‌جاری نیز برابر با 44 کشته بوده است.
 شاخص‌ترین حوادث مربوط به تصادف یا واژگونی اتوبوس‌های مسافربری از سال 1391 تا پایان سال 1395 و فروردین تا اول شهریور 1396 به شرح زیر است:
1- مهر ماه 1391/// واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان بروجنی
مسیر اهواز – بروجن؛ کیلومتر 185 لردگان
 تلفات: 26 نفر
 2- شهریور ماه 1391/// واژگونی اتوبوس زائران کربلا
مسیر شیراز – هرمزگان/// تلفات: 21 نفر
3- شهریور ماه 1392/// برخورد دو دستگاه اتوبوس مسافربری
اتوبان قم – تهران/// تلفات: 42 نفر
 4- بهمن ماه 1392/// سقوط اتوبوس مسافربری به دره
محور هزار، محدوده کردکوی/// تلفات: 18 نفر
 5- اردیبهشت ماه 1393/// واژگونی اتوبوس شرکت واحد
بزرگراه آزادگان تهران///  تلفات: 8 نفر
 6- اسفند ماه 1393/// برخورد تریلی و اتوبوس
محور اصفهان – کاشان؛ 25 کیلومتری کاشان/// تلفات: 10 نفر
 7- اردیبهشت ماه 1394/// واژگونی اتوبوس مسافربری
محور تهران – ساری (ورسک)/// تلفات: 12 نفر
 8- خرداد ماه 1394/// سقوط اتوبوس گردشگران عراقی به دره
محور کرج – چالوس (سیاه بیشه)/// تلفات 23 نفر
 9- تیر ماه 1395/// سقوط اتوبوس حامل سربازان به دره
کیلومتر 5 محور نی‌ریز/// تلفات: 19 نفر (13 سرباز)
 10- مرداد ماه 1395/// واژگونی اتوبوس مسافربری
محور چالوس – کرج (تونل کندوان)/// تلفات: 15 نفر
 11- آبان ماه 1395/// واژگونی اتوبوس زائران کربلا
استان فارس/// تلفات: 28 نفر
 12- فروردین ماه 1396/// واژگونی اتوبوس مسافربری
محور مشهد – اصفهان، 12 کیلومتری سبزوار///تلفات: 12 نفر
 13- شهریور ماه 1396/// واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان هرمزگانی/// محور بندرعباس – شیراز 70 کیلومتری داراب/// تلفات: 9 نفر


برش
بامداد خونین در جاجرود

حمید حاجی‌پور-خبرنگار اعزامی «ایران»
پیچ پیچید اما اتوبوس نپیچید؛ رفت ته دره و 11 مسافر را به کشتن داد. 27 مسافر دیگر هم بشدت مجروح شدند و حال تعدادی از آنها وخیم گزارش شده‌ است.این حادثه در حالی رخ داد که کمتر از دو هفته پیش اتوبوس دانش‌آموزان رودان و مینابی در نزدیکی شهر داراب واژگون شد و 7 دانش‌آموز، یک مربی و راننده جان‌شان را از دست دادند.
سرهنگ سیاوش محبی، رئیس پلیس راه شرق استان تهران که از همان لحظات ابتدایی این حادثه سرصحنه حضور داشت در گفت‌و‌گویی با خبرنگار«ایران» اظهارداشت: «اتوبوس ولوو بی‌هفت، 20 دقیقه بامداد سه‌شنبه 21 شهریورماه کرج را به مقصد ساری ترک کرده‌ بود.اما ساعت 2 و 20 دقیقه بامداد در ابتدای جاده قدیم تهران- جاجرود و در نزدیکی روستای سعیدآباد کنترل وسیله نقلیه را از دست داده و پس از برخورد به بلوک‌های بتونی حاشیه جاده به ته دره سقوط کرد. در این حادثه دلخراش متأسفانه 11 مسافر در دم جان باختند و 27 مسافر دیگر که بشدت مجروح شده‌ بودند به بیمارستان‌های تهران منتقل شدند که حال برخی از آنان وخیم گزارش شده‌است.»
به گفته سرهنگ محبی، سرعت اتوبوس در سامانه «سپهتن» 64 کیلومتر در ساعت ثبت شده‌است و علت حادثه ازسوی کارشناس‌ها در دست بررسی است.
اما یکی از رانندگان عبوری که شاهد حادثه بود به خبرنگار«ایران» گفت: «من پشت اتوبوس سبزرنگ بودم. سرعتش عادی بود ولی چند کیلومتر مانده به پیچ مرگ سرعتش زیاد و زیادتر شد.ناگهان احساس کردم راننده انگار نمی تواند ماشین را کنترل کند. به همین خاطررانندگی‌اش زیگزاگی بود که در کمال ناباوری به بلوک‌‌های کنار جاده خورد و به پایین پرت شد.
صحنه خیلی دردناکی بود. وقتی از ماشین پیاده شدم تا ببینم چه بلایی سر اتوبوس و مسافرانش آمده، دیدم اثری از اتوبوس نیست. هوا آنقدر تاریک بود که چیزی دیده نمی‌شد. سریع به پلیس و اورژانس زنگ زدیم و همراه با چند راننده دیگر با چراغ قوه کمی پایین رفتیم و با ناباوری دیدیم که چند نفر از مسافران روی زمین افتاده‌اند و اتوبوس هم ته دره افتاده.»از جاده تا ته دره نزدیک 300 متر است و نیروهای پلیس منطقه را قرق کرده‌ بودند و فقط به نیروهای امدادی اجازه ورود داده می‌شد. ‌ده‌‌ها تیم از پلیس، اورژانس، آتش‌نشانی، هلال احمر و راهداری دقایقی بعد از این حادثه در محل حضور یافته‌ بودند.
یکی از نیروهای امدادی در تشریح جزئیات این تصادف و امدادرسانی به مجروحان گفت:«هنوز مشخص نیست چرا اتوبوس به ته دره افتاده‌است. تعدادی از کارشناس‌های راهنمایی و رانندگی عنوان می‌کنند اتوبوس نقص فنی داشته و اشکال در ترمز منجر به این حادثه شده است. ولی آنهایی که شاهد ماجرا بودند مدعی هستند راننده چندان هوشیار نبوده‌ است. البته باید به این نکته هم اشاره کنم که براساس شواهد به‌جا مانده از صحنه واژگونی مشخص است اتوبوس چند ده متری را رو به پایین آمده و پشت آن پس از برخورد به شانه خاکی جاده- محل تردد روستاییان- جدا شده و متأسفانه اتوبوس درحالت واژگون ومعلق زنان به ته دره افتاده‌ است.
اما درباره امدادرسانی به مجروحان باید بگویم دقایقی بعد از اعلام این حادثه 16 آمبولانس اورژانس برای امدادرسانی وارد عمل شدند و با توجه به عمق زیاد دره و تاریکی محض منطقه، همکارانم در کمترین زمان ممکن به درمان مجروحان و انتقال آنان به بیمارستان‌های تهران پرداختند.»
جان مردم از سر راه نیامده!
توقف ماشین‌های عبوری در جاده جاجرود برای تماشا و عکسبرداری از عملیات امداد و نجات ترافیک نیمه سنگینی ایجاد کرده بود که پلیس راهور و نیروهای امدادی را با مشکلاتی روبه‌رو کرده بود. تا جایی که مأموران چاره‌ای جز دست به قبض شدن نداشتند. اما کمی پایین‌تر یعنی در دره‌ای که اتوبوس سبز رنگ، مسافرانش را به قربانگاه برده بود مأموران کلانتری‌های تهرانپارس و جاجرود وجب به وجب دره و شیب منتهی به آنجا را با دقت جست‌و‌جوکردند تا وسایل مسافران را پیدا کنند.ساعاتی بعد هم نزدیک به 20 ساک و کوله پشتی و کیف دستی مسافران از منطقه جمع‌آوری شد. موبایل‌های مسافران به طورممتد زنگ می‌خورد اما کسی جرأت نداشت به آنها جواب بدهد.
نزدیک ساعت 6 صبح با به صدا درآمدن زنگ موبایل یکی از جانباختگان که لابه‌لای بوته‌های کف دره افتاده‌ بود دلشوره‌ها بیشتر و بیشتر شد. گوشی پیدا شد و یکی از مأمورها تلفن را جواب داد. آن سوی خط مادری بود که سراغ پسرش را می‌گرفت. نمی‌دانست چه بلایی سرجگرگوشه‌اش آمده. می‌گفت وقتی برای نماز بیدار شده دلشوره امانش را بریده و هر چقدر زنگ زده که سراغی از پسرش بگیرد تماس‌هایش بی‌پاسخ مانده.
مأمور نمی‌تواند جوابی به او بدهد فقط به تماس‌گیرنده می‌گوید: «مادرجان آرام باش، مادرجان آرام باش و بگو اسم پسرت چیه؟» اسم پسرش توی فهرست جانباختگان است و مأمور نمی‌تواند خبر مرگ پسرش را بدهد. می‌گوید: «مادر جان نگران نباش اتوبوس تصادف کرده و مسافران را به بیمارستان برده‌اند، همکارانم با شما تماس می‌گیرند.» تلفن را خاموش می‌کند و از ناراحتی چمباتمه می‌زند روی زمین و نفس عمیقی می‌کشد. آنقدر ناراحت است که سربازهایی که کنارش ایستاده‌اند حرفی نمی‌زنند. یکی از تکنیسین‌های اورژانس که شاهد گفت‌و‌گو بود رو به من گفت:«جان مردم مفت است که این‌طور هدرش می‌دهند؟ بخدا همه این آدم‌ها چشم به‌راه دارند. چرا برخی راننده‌ها توجهی به مقررات نمی‌کنند. خب اگر خوابش می‌آمد می‌زد کنار، اگر ماشینش ایراد داشت برای چه با جان مردم بازی کرد؟ یکی نیست که به این وضعیت سر و سامان بدهد؟ از ساعت 4 صبح تا الان موبایل‌های مسافران مدام زنگ می‌خورد خب باید چه جوابی به آنها بدهیم؟ بگوییم عزیزشان سر تصادف از دنیا رفته یا مصدوم ونیمه جان به بیمارستان منتقل شده‌اند؟ شما که خبرنگار هستید این دردها را بنویسید تا مسئولان برای مردم کاری بکنند.»
ساعت نزدیک 8 صبح است که جرثقیل غول پیکری از راه می‌رسد؛ آمده تا لاشه اتوبوس مرگ را از ته دره بیرون بکشد. اتوبوسی که قرار بود 38 مسافر بی‌گناه را به ساری برساند. اتوبوسی که قرار بود دانشجوی زیست‌شناسی را به مقصد برساند. اتوبوسی که قرار بود کوهنورد کرجی را به مازندران برساند. اتوبوسی که قرار بود...اما افسوس که این اتوبوس هم به مقصد نرسید. و...