روزنامه آفتاب یزد
1395/11/28
گزارش آفتاب یزد از اهداف سفر کوتاه رئیس جمهور به عمان و کویت
آفتاب یزد- گروه سیاسی: روحانی در سفری یک روزه به عمان و کویت رهسپار شده است، سفری که نظر خیلی‌ها را به خود جلب کرده. این اولین سفر روحانی به کشورهای عربی از زمان آغاز ریاست جمهوری اوست.اگرچه فاصله ایران با کویت و عمان چندان دور نیست و این دو کشور کمی آن طرف تر از مرزهای خلیج فارس جا خوش کرده‌اند، اما این سفر خیلی استراتژیک تر از این حرف‌ها‌ست!
**خاطرات خوش با سلطان میانجیگر عمان
دیدارروحانی با سلطان قابوس "عمان "که به سلطان میانجیگر معروف است!بارها خوش یمن بوده... حتما آغاز مذاکرات جدی هسته‌ای و نخستین گفتگوی مستقیم وزرای خارجه ایران و آمریکا را دردولت یازدهم یادتان هست. گفتگویی که به واسطه نقش آقای میانجیگر صورت گرفت و البته پایان خوشی هم داشت! و یا ماجرای آزادکردن آن خبرنگار کانادایی از ایران یا آزادی زندانیان آمریکایی... "مسقط" برای ایران معانی خاصی در خود دارد.محل جلوس سلطان قابوس بر اریکه قدرت، محل تفاهم نامه‌ها و توافق‌ها‌ی سخت و سرنوشت ساز و حل بحران‌ها‌برای ایران است.
هرچه نباشد، سلطان قابوس خود را به خاطر گذشته‌ها به کشورمان مدیون می‌داند و به خاطر همین ادای دین است که همواره رابطه اش با کشورمان را به خوبی ادامه داده است.
**پاسخ به پیام کویت؟
کویت دومین مقصد سفر یک روزه روحانی است.... کویت هم درد مشترکی با ایران به نام جنگ با صدام در پرونده‌اش داشته و همیشه احساس نزدیکی خاصی با کشورمان از خود نشان می‌داد؛ بی‌تردید بیشتر از سایر کشورهای عربی هم آبش با ایران در یک جوی می‌رود، بخصوص که پس از ششم بهمن ماه امسال و سفر وزیر خارجه این کشور، حامی پیام مهمی از سوی شش کشور خلیج فارس برای ایران نیز بوده است.
شیخ صباح الخالد الصباح، روز چهارشنبه ۶بهمن وارد تهران شد. آن روز می‌گفتند که کویت می‌خواهد نقش میانجی بین اختلافات ایران و
عربستان را داشته باشدو بعد از آن هم خبر رسید که پیام وزیر خارجه کویت رمزگشایی شده و این رمزگشایی می‌گوید پیام از جانب شش کشور شورای همکاری خلیج فارس بوده که خواستار ارتقای سطح روابطشان با ایران شده‌اند. در همان سفر وزیر خارجه کویت، از ایران برای ورود به کشورشان دعوت کرد. اما آیا به واسطه وجود عمان و کویت، قرار است سایر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس نیز با ایران بسازند و میل به این سازش است که روحانی را به عمان و کویت کشانده؟
**شورای همکاری خلیج فارس
عربستان سعودی، بحرین، امارات متحده عربی، قطر، عمان، کویت نام 6 کشور شورای هم کاری خلیج فارس است. ناگفته پیداست به غیر از عمان و کویت باقی کشورها چه رابطه‌ای طی سال‌ها‌ی اخیر با ایران داشته اند!
فقط کافی است نگاهی به برخی از اخبار این چند ماهه داشت؛ "چهار کشور عربی ایران را متهم به اشغال جزایر سه‌گانه کردند(!) "، امارات: ایران حوثی‌ها را به پهپاد مجهز کرده است"، "بیانیه اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران "،" عربستان در پی همکاری با ترامپ برای جلوگیری از نفوذ ایران است" و... این‌ها تنها بخشی از تحرکاتی است که توسط چهار کشور عربستان، امارات، قطر و بحرین علیه ایران شده است.
رابطه ایران و عربستان بعد از حادثه منا، سپس شهادت شیخ نمر و حمله به سفارت سعودی، و در پی آن خط و نشان‌ها و بیانیه‌ها‌یی که مدام از سوی عربستان علیه ایران صادر می‌شد! به اوج وخامت خود رسید. از سویی رقابت ایران و عربستان در سوریه علاوه بر عربستان، رابطه قطر و بحرین را نیز با ایران تحت الشعاع قرار داده است. امارات نیز که مدت‌ها‌ی مدیدی است با ادعاهای پوچ خود بر سر مالکیت جزایر سه گانه ایرانی با کشورمان اختلاف دارد... با این اوصاف، آیا اکنون می‌توان سفر روحانی را به عمان و قطر نشاندهنده میانجیگری این دو کشور و حل بحران رابطه‌ای کشورمان با 4 کشور دیگر شورای همکاری خلیج فارس توصیف کرد؟ و آیا این سفر را باید پاسخی به پیام امیر کویت در ششم بهمن و بازشدن راه‌ها‌ی جدید روابط ایران با اعراب خلیج فارس توصیف کرد؟
**بستگی دارد به...
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین‌الملل در این باره به آفتاب یزد گفت: "نوع بافت بطن موجود در ارتباط ایران با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس (شورای همکاری خلیج فارس) به نظم بین‌المللی وابسته است. با توجه به اینکه منطقه خلیج فارس از ژنوم خاصی برخوردار بوده و کد ژئوپلتیک معناداری دارد، همواره مورد توجه قدرت‌های بزرگ جهانی است. به خاطر همین اهمیت،این منطقه تحت تاثیر سیاست‌های بین‌المللی فرامنطقه‌ای از خود واکنش نشان می‌دهد."
وی اضافه کرد:" سالها پیش نیز ایران رویکرد امنیتی همگرا دراین منطقه را مطرح کرد. زمانی که دبیرشورای عالی امنیت ملی کنونی(علی شمخانی) وزیر دفاع ایران بود بر این موضوع پافشاری می‌کرد که ایران به همراه شورای همکاری خلیج فارس می‌توانند یک جامعه امنیتی را شکل دهند و زمینه‌های استقرار یک جمعیت پایدار در فضای مابین تنگه هرمز و خلیج عدن را به وجود آورند. بنابراین تلاش ایران برای همکاری با کشورهای شورای خلیج فارس، موضوع جدیدی نیست و حداقل دودهه است که در فراز و نشیب‌های گوناگون مطرح میشود. اما به واسطه نفوذ سیاست‌های فرامنطقه‌ای درون این کشورها،همکاری ایران با آنها با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است."
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به سفر روحانی به عمان و کویت گفت: "اگرچه پیام اخیر امیر کویت به روحانی و سفر رییس جمهور به عمان و کویت سیگنال‌های بسیار مثبت و موثر در کاهش اصطکاک رابطه بین ایران و اعراب را ساطع می‌کند اما تلاش‌های فعلی تلاش‌های سختی برای ایجاد همگرایی با کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس است. باید بپذیریم با وجود اصطکاک رابطه ایران با عربستان و امارات، در کنار بحران‌های یمن، بحرین و سوریه، نگاه مثبت و ایدئالیستی به بهبود روابط کشورمان با شورای همکاری خلیج فارس باعث افزایش بی دلیل سطح توقعات عمومی میشود."
وی گفت: "آنچه درباره سفر اخیر روحانی باید به آن توجه کرد نه بهبود روابط ایران با شورای همکاری خلیج فارس، بلکه نقش کشورهای عمان و کویت به عنوان حلقه‌های واسطه‌ای قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با ایران است."
مطهرنیا اضافه کرد:"با توجه به روی کار آمدن ترامپ و مواضع خصمانه او نسبت به تهران و سابقه دیپلماسی پنهان میان ایران و غرب در چارچوب پرونده هسته‌ای به نظر می‌رسد که بیشتر از آنکه این سفرها – چه سفر وزیر خارجه کویت به تهران و چه سفر روحانی به مسقط و کویت- رامنوط به کاهش تنش روابط ایران با 4 کشور (عربستان، امارات، قطر و بحرین )بدانیم باید در چارچوب نوعی دیپلماسی پنهانی برشمرد که متوجه حل و فصل مسائل کلان‌تر منطقه و ورود ایران به پرده‌های مخفی مذاکرات با کشورهای فرا منطقه‌ای است."
مطهرنیا درباره اینکه آیا نمی‌توان با وجود این دوسفر روحانی به کویت و عمان، برای بهبود رابطه ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس امید داشت، پاسخ داد: "اساسا سیاستمداران برجسته سیاستمدارانی هستند که به صورت بهینه می‌توانند با یک تیر چند نشان بزنند، در نتیجه می‌توانیم برای بهبود رابطه با 4 کشور دیگرنیز تلاش کنیم اما این سفر بیشتر برای تبادل نظر درباره وضعیت منطقه‌ای در پساترامپ است تا بهبود رابطه این کشورها با ایران".
**رقابت با ترکیه یا دوستی
با شورای همکاری خلیج فارس؟
محسن جلیلوند دیگر کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در این باره به آفتاب یزد پاسخ داد: "بحث رابطه ایران با 6 کشور شورای همکاری خلیج فارس تابع شرایط منطقه‌ای و شرایط بین‌الملل است. طبیعتا به صورت ساختاری میزان تعارضات و اختلافات ایران با کشورهای خلیج فارس خیلی بیشتر از نقاط اشتراک آن است و این مطلب نشان می‌دهد که تنش بین ایران با این کشورها از لحاظ ساختاری غیرقابل اجتناب خواهد بود. "
وی افزود: "اکنون نیز روحانی به دو کشوری سفر کرده است که روابط بهتری با ایران دارند، به‌ویژه عمان که بارها میان مشکلات ایران با برخی
کشورها از جمله آمریکا میانجیگری کرد، کویت هم علی‌رغم نزدیکی به عربستان، نسبت به امارات و قطر روابط بسیار خوبی با کشورمان دارد،این نکته راهم از یاد نبریم که مطبوعات عربی معتقدند که روحانی در سفر به این دو کشور بحث یمن و مسائل موشکی ایران را مطرح می‌کندتا رابطه با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس. "
جلیلوند گفت: "البته این میل به ارتباط، ممکن است از سوی 4 کشوردیگر شورای همکاری خلیج فارس وجودداشته باشد، به هر حال این 4کشور نتوانستند برنامه‌ها و اهدافی که در سوریه و یمن و بحرین داشتند را به نتیجه برسانند و درحال حاضر ایران در این سه کشور دارای قدرت و وضعیت بهتری است، از این رو تلاش می‌کنند تا اندکی خود را به کشورمان نزدیک کنند، به عبارتی سفر اخیرروحانی، می‌تواند به معنی واسطه گری عمان و کویت، برای بیشتر کردن روابط این کشورها با ایران نیز محسوب شود. "
این کارشناس مسائل بین‌الملل افزود: "این نکته را هم در نظر بگیریم که سفر روحانی به عمان و کویت همزمان با سفرهای اردوغان انجام میشود. ترکیه تحرکات خودش را در منطقه بیشتر از گذشته کرده است، از سویی مواضع خود را به روسیه (به ویژه در بحث سوریه) نزدیک کرده و از طرفی دیگر دست به حمایت از کشورهای عربی زده است. ترکیه می‌خواهد با نزدیکی به کشورهای عربی در آینده منطقه نقش بزرگتری ایفا کند به تعبیری می‌توان سفر روحانی به این دو کشورعربی را رقابت ایران با ترکیه بر سر تعاملات برای افزایش قدرت‌های آتی در منطقه نیز تعبیر کرد."
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
