بازگشایی زودهنگام سفارت عربستان در تهران؟

آرمان- هستی قاسمی: برگزاری مراسم حج امسال آن هم بدون حاشیه و سایر سینگال‌های عربستان مانند ممنوعیت جنگ تبلیغاتی علیه ایران و احتمال بازگشایی سفارت عربستان در تهران و... نشان از تحولات مثبت در روابط پرفراز و نشیب ایران و عربستان دارد که باید این مهم را میان دو کشور همسایه و اسلامی با منافع مشترک بسیار زیاد، به فال نیک گرفت. زیرا بهبود روابط ایران و عربستان فارغ از همه مصلحت‌ها و منفعت‌ها برای این دو کشور، در تحولات آتی کشورهای درگیر جنگ و بحران مانند سوریه، یمن و... اثر می‌گذرد و در نهایت می‌تواند گامی جدی در مسیر بازگشت صلح و آرامش به منطقه باشد. بر این اساس روز گذشته روزنامه عربی رای الیوم چاپ لندن به نقل از مقامات عالیرتبه سعودی اعلام کرد که دیوان پادشاهی عربستان طی حکمی روزنامه‌ها و تلویزیون‌های داخلی و خارجی خود را از انتشار اخباری علیه جمهوری اسلامی ایران یا مذهب شیعه ممنوع کرد. همچنین این روزنامه در ادامه خبر از بازگشایی سفارت عربستان در تهران و مشهد را داده است. گفتنی است که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز یکشنبه اعلام کرد که ویزاهای هیات سعودی صادر شده است؛ قرار است این هیات پس از اتمام مراسم حج برای بازدید از سفارت به تهران سفر کند و در مقابل، یک هیات ایرانی نیز به ریاض سفر خواهد کرد.
ممنوعیت توهین
بر اساس این گزارش، به نظر می‌رسد که تغییرات در روابط ایران و عربستان جدی‌تر از گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌های اخیر برخی از مسئولان سعودی و گاها ایرانی شده است، اگرچه تا به امروز همچنان تغییری در روابط دیپلماتیک تهران و ریاض به وجود نیامده است اما به نظر می‌رسد که سیگنال‌ها حکایت از تغییرات جدی در روابط پر فراز و نشیب‌‌های این دو کشوراسلامی و همسایه دارد. بر این اساس یک روزنامه عربی فرامنطقه‌ای اعلام کرد که دیوان پادشاهی عربستان، روزنامه‌ها و تلویزیون‌های داخلی و خارجی خود را از انتشار اخبار علیه ایران ممنوع کرد. روزنامه‌ رای الیوم چاپ لندن به نقل از مقامات عالیرتبه سعودی اعلام کرد که دیوان پادشاهی عربستان طی حکمی روزنامه‌ها و تلویزیون‌های داخلی و خارجی خود را از انتشار اخباری علیه جمهوری اسلامی ایران یا مذهب شیعه ممنوع کرد. این روزنامه در ادامه نوشت: منابع عالی‌ رتبه سعودی اعلام کردند که این ممنوعیت، نویسندگان، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی سعودی را شامل می‌شود. بر اساس این گزارش، این امر در جهت سیاست نزدیک شدن روابط دو کشور ایران و عربستان، موفقیت‌آمیز بودن حج امسال و پایبندی حجاج ایرانی به توافقات و تفاهمات دو کشور در جهت انجام مناسک حج به‌وجود آمده است.
احتمال بازگشایی سفارت


عربستان بعد از حمله خودسران به سفارت این کشور در تهران و مشهد روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کرده بود. این کشور بارها دست به جنگ تبلیغاتی علیه ایران و به عبارتی ایران‌هراسی در منطقه می‌زد اما از آنجا که این کشور حتی پس از توافق اخیر مقامات ایرانی و سعودی در موضوع حج سیاست خود را تا به امروز نسبت به ایران به طور واضح اعلام نکرد، روز گذشته یک روزنامه عربی فرامنطقه‌ای به نقل از منابع عالیرتبه سعودی در دوبی اعلام کرد که سفارت عربستان در ایران به زودی ترمیم خواهد شد و احتمالا طی ماه‌های آینده این سفارت بازگشایی می‌شود. بر اساس این گزارش، روزنامه رای الیوم چاپ لندن به نقل از منابع عالیرتبه سعودی اعلام کرد که هیات بازدید کننده سعودی که قرار است به تهران سفر کند به زودی ساختمان سفارت را که بعد از اعدام شدن شیخ نمر مورد هجوم و تعرض برخی ایرانی‌های معترض و خشمگین قرار گرفت، ترمیم خواهد کرد. این منابع در ادامه اعلام کردند: احتمالا پس از ترمیم و بازسازی سفارت عربستان در تهران، این سفارت طی ماه‌های آینده بازگشایی خواهد شد.
مراسم حج بدون تلفات
بنا بر این گزارش، به نظر می‌رسد که با توجه به برگزاری موفق مراسم حج، اکنون زمان مطلوبی برای مذاکره و حل اختلافات میان دو طرف باشد. بر این اساس رئیس کمیته مرکزی حج در عربستان، مناسک حج امسال را موفقیت‌آمیز اعلام کرد وگفت: ایران برخلاف دو سال گذشته تلفات جانی نداشت. حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر سرپرست حجاج ایرانی در مکه اظهار کرد: عربستان سعودی امسال تصمیم گرفت شیوه‌های گذشته را تغییر دهد و با روشی نو با حجاج کشورمان برخورد کند، به همین خاطر او از عربستان تشکر کرد. او در ادامه‌ افزود: همیشه بین کشورها اختلافاتی بروز می‌کند اما مهم آن است که طرفین از طریق گفت‌وگو و مذاکره اختلافات را حل کنند و اکنون پس از برگزاری حج مطلوب، ‌زمان خوبی است تا طرفین درباره حل مسائل دوجانبه در سایر حوزه مذاکره کنند.
حج، پلی برای ارتباط
قاسم میرزایی نیکو نماینده مردم دماوند و نماینده ناظر بر مراسم حج امسال با بیان اینکه باوجود عدم برقراری روابط دیپلماتیک و در شرایطی که انجام امور عملا برعهده کاروان‌ها قرار گرفته بود، گفت: مسئولان و مردم دو کشور نشان دادند که می‌توان با رویکردی عاقلانه این مراسم را برگزار کرد و فراتر از آن، مراسم حج را پلی برای توسعه دیپلماسی و روابط دو کشور و دیگر مسلمانان جهان قرار داد. نماینده مردم دماوند در مجلس با اشاره به تاکید ویژه مقام معظم رهبری بر لزوم توسعه و تسهیل روابط جمهوری اسلامی ایران با جهان، اعلام کرد: عربستان سعودی بزرگ‌ترین کشور همسایه ماست و اهداف مشترک فراوانی میان دو کشور وجود دارد که باید در مسیر تحقق این اهداف اقدام کنیم. عضو شورای مرکزی فراکسیون امید در عین حال تصریح کرد: باتوجه به این‌که ایران و عربستان روابط دیپلماتیک و کنسولی ندارند و این مسائل ازطریق دفاتر کشور واسط انجام می‌شود، طبیعتا روند اعطای ویزا به هیات عربستانی با مشکلاتی روبه‌رو شده بود اما به نظر می‌رسد این مهم نیز محقق شود چرا که عزم برقراری روابط بین دو کشور وجود دارد. میرزایی نیکو در پایان اذعان داشت: درحالی که قرار بود وزیر حج دولت سعودی صرفا مسائل مربوط به حج را دنبال کند، شاهد بودیم برای رفع بسیاری از مشکلات دیگر نیز تلاش می‌شد و به نظر می‌رسد می‌توان از طریق روابط مردم دو کشور نشانه‌هایی برای دستیابی به روابط منسجم‌تر پیدا کرد.