روزنامه ابتکار
1396/06/15
تقاطع تخریب محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی بی‌آبی به بزرگترین باغ ایرانی جهان رسید
گروه ایرانشهر: میراث فرهنگی و محیط زیست ایران در مسیر خود هر دو به یک جاده رسیده‌اند. جاده‌ای که انتهایش نابودی و تخریب است. میراثی که فرو می‌ریزد، محیط زیستی که تخریب میشود. جاده زندگی بی‌انتهاست. انسان‌ها می‌آیند، لختی می‌ماند، میراثی را بر جای می‌گذارند و می‌روند و شیشه عمر میراث را به دستان نسل‌های آینده می‌سپارند. شیشه‌ای که هر چه که می‌گذرد بیشتر از دیروز در ایران ترک بر می‌دارد و به شکستن نزدیک میشود. میراث فرهنگی در طول تاریخ ارتباط تنگاتنگی با محیط زیست داشته و دارد. تاریخ نشان می‌دهد که تمدن‌های بشری آنجا که محیط زیستی مناسب برای زندگی داشته‌اند، شکل گرفته‌اند و میراثی از خود در آنجا گاه منحصر به فرد و گاهی معمولی به جای گذاشته‌اند. بی‌دلیل نیست که حالا پس از هزاران سال که از بنای این میراث کهن می‌گذرد، همواره با تخریب محیط زیست و خودنمایی کردن بیشتر خشکسالی آنها هم در معرض نابودی قرار گرفته‌اند. هرکجا که دریاچه‌ای خشک، تالابی بی‌آب و جنگلی نابوده شده میراث گذشتگان نیز در معرض خطر قرار گرفته‌اند و این هویت ایران است که در محل تلاقی میراث و محیط زیست در مسیر نابودی فراموش خواهد شد. مدیر پایگاه جهانی باغ تاریخی عباس‌آباد بهشهر از آبگیری دریاچه باغ جهانی عباس‌آباد خبر می‌دهد، عملیاتی که به دنبال آن سطح آب به میزان یک متر بالا آمده است.مرگ زاینده رود را از یاد نمی‌بریم
حافظه تاریخی مردم اصفهان فراموش نمی‌کند زمانی را که لرزه بر اندام پل تاریخی اصفهان افتاد. پلی که بیش از ۴ سده با صدای دل نشین آب زاینده رود روزها و شب‌ها را سپری کرده بود اما حالا چشمانش به مسیر خشکیده رودخانه‌ای خشک شده که آب آن فقط دو ماه در سال و برای کشت کشاورزان شرق اصفهان به رویش گشوده میشود. نام سی و سه پل اصفهان فارغ از معماری بی‌نظیری که الله وردی خان اوندیلادزه معمار عصر صفوی برایش طراحی کرده، به واسطه جشن آب‌پاشان و خاج شویان ارامنه که در روی این پل برگزار می‌شده در سفرنامه‌های سیاحان اروپایی دیده میشود. پلی که حالا به سبب خشکسالی‌های مکرر و بسته و باز شدن آب رودخانه زاینده رود ترک برداشته و پایه‌هایش نشست کرده است. پایه‌هایی که به عمق 30 متر شمع کوبی شده تا روی شن و ماسه‌هایی بنا شود که ستون فقرات اصفهان صفوی یعنی چهارباغ عباسی و چهارباغ بالا نیز بر روی آن ساخته شده بود. کارشناسان از زمانی که آب زاینده‌رود به واسطه صنایع سنگینی که از آب آن می‌مکید تا پا برجا بماند تا زمانی که آب رودخانه کاملا قطع شد تا کشاورزی اصفهان به طور کامل نابود نشود و جیب کشاورزان خالی نماند نسبت به شوک قطع و جاری کردن آب در زاینده رود روی پایه‌های سی و سه پل هشدار داده و گفته بودند که «این جریان دائماً به پل‌های سی و سه پل صدمه وارد می‌کند. چرا که ماندگاری ملات پایه‌های سی و سه پل به آب بستگی دارد. زمانی که آب به این ملات نمی‌رسد، باعث ترک خوردن پایه‌ها و فرونشست پل میشود.»
وقتی پل‌های پشت سر خراب می‌شوند
با این حال اما چاره‌ای به غیر از قطع و وصل کردن آب زاینده‌رود وجود ندارد وقتی که محیط زیست اصفهان نابود شده است. خبر ترک خوردن سی و سه پل اصفهان هر از گاهی به گوش می‌رسد. خطری که البته تنها بیخ گوش این پل تاریخی نیست و به گفته کارشناسان میراث این اتفاق برای سایر پل‌های تاریخی که بر روی رودخانه زاینده‌رود بنا شده‌اند نیز افتاده است. ۱۱ پل تاریخی از جمله پل‌خواجو، پل مارنان، پل چوبی، پل شهرستان و ... بر روی رودخانه‌ای بنا شده‌اند که گذشتگان‌مان آن را زاینده می‌خواندند و امروز به واسطه اجرای طرح‌های عمرانی و صنعتی بدون ارزیابی‌های زیست محیطی از احداث کارخانه ذوب آهن اصفهان گرفته تا طرح انتقال آب بهشت آباد و کوهرنگ نابود شده است. امروز نه تنها زاینده رود که صد و هجدهمین اثر طبیعی ثبت ملی شده حال و روز خوبی ندارد بلکه تک تک پل‌های تاریخی‌اش نیز به «کمیته پایش پل‌های تاریخی شهر اصفهان» زنده مانده‌اند. قطعا این تنها و آخرین خبری نیست که از مرگ محیط زیست و آثار و بناهای تاریخی ارزشمند ایران به گوش رسیده است. داستان ساخت سد سیوند در فارس را بیشتر میراث دوستان به یاد دارند. سدی که هرچند مخالفان بسیاری داشت که نگران آسیب به محوطه تاریخی پاسارگاد، مقبره کوروش و تپه تاریخی رحمت و همچنین نابودی طبیعت منطقه دشت پاسارگاد و تنگه بلاغی بودند اما این سد بالاخره آبگیری شد.
به گزارش ایسنا، درحالی دریاچه طبیعی بزرگترین باغ تاریخی ایران «باغ عباس‌آباد بهشهر» در مازندران به وسعت ۱۰ هکتار که در دوره صفویه احداث شده، رو به خشکی رفته که این مجموعه‌ی تاریخی در سال ۲۰۱۱ و به عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. از سوی دیگر به گفته «صاحب دَهِشت»، مدیر پایگاه جهانی باغ عباس‌آباد، بهشهر امسال میزبان ارزیان یونسکو خواهد بود تا مسئولان میراث فرهنگی بعد از شش سال درباره انجام تعهدات ایران در باغ به آنها توضیح دهند، اما بیان یک نکته‌ی دیگر از سوی این مدیر حائز اهمیت است؛ او پیش از این به رسانه‌ها اعلام کرده، «هر سال در این فصل آب سد از سوی آب منطقه‌ای شهر به کشاورزی زمین‌های پایین دست سازه‌های ۴۰۰ ساله پادشاهان صفوی داده میشود.» تا این‌که با اعلام خشک شدن دریاچه و از بین رفتن منظر فرهنگی این باغِ ثبت شده در فهرست میراث جهانی، شرکت آب منطقه‌ای استان مازندران به عنوان متولی آب دریاچه عباس‌آباد اقدام به آبگیری دریاچه کرده است. مدیر پایگاه جهانی باغ تاریخی عباس آباد بهشهر با اعلام این خبر گفت: با توجه به کاهش بارندگی در شش ماه نخست سال و همچنین جلوگیری از ورود آب از دو چشمه بالادست دریاچه از سوی شرکت آب منطقه‌ای برای مصارف کشاورزی، آب دریاچه باغ جهانی عباس‌آباد بطور کامل خشک شده بود که با آبگیری دوباره، شاهد تجمع آب دریاچه هستیم. وی با بیان این‌که از اهداف ما حفظ منظر دریاچه و باغ جهانی عباس‌آباد، به عنوان یکی از شاخص‌های ارزشمند در ثبت جهانی باغ عباس‌آباد در یونسکو و منظر آب و دریاچه است، می‌گوید: امسال به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی سال سختی را دریاچه‌های استان مازندران پشت سر گذاشتند، به طوری که نه تنها آب دریاچه باغ جهانی عباس‌آباد خشک شد که سه دریاچه دیگر نیز دچار خشکسالی شدند. او اما به مرمت سازه میانی دریاچه باغ جهانی عباس‌آباد اشاره می‌کند و می‌افزاید: زمانی که دریاچه خشک شد با مذاکراتی که با مسئولان آب و منطقه‌ای استان مازندران به عنوان متولی آب دریاچه داشتیم، با توجه به طولانی شدن آب دریاچه اقدام مرمتی و حفاظتی سازه میانی دریاچه عباس‌آباد را آغاز کردیم که در اواسط فعالیت‌های مرمتی شرکت آب و منطقه ای شروع به آبگیری دریاچه کرد. وی تاکید کرد: در حال حاضر با آبگیری دریاچه، سطح آب به یک متر افزایش پیدا کرده است. به گزارش ایسنا، یک نکته‌ی جالب که بعد از خشک شدن دریاچه از سوی مسئولان مختلف میراث فرهنگی در سطح استانی مطرح میشود فرصت شمردن این خشکی دریاچه عباس آباد را با هدف مرمت سازه صفوی داخل آب می‌دانند. بنایی که البته ملات آهکی آن با آب دم خوراست و هرچقدر بیشتر آب بخورد مقاوم‌تر میشود. در این شرایط و اگر چنین فرصتی برای این بنای تاریخی فراهم شده، در آخرین صحبت‌های مسئولان هنوز حرفی از دو نکته یکی میزان تخصیص اعتبار و زمان تخصیص آن و از سوی دیگر احتمال وارد شدن آسیب به این بنای تاریخی که با مصالح آن با آب دم‌خور هستند، مطرح نشده است. طبق آن‌چه که اعلام میشود بدشانسی این باغ جهانی به همین جا ختم نمی‌شود، عبور و مرور خودروها از روی تاج سد صفوی عباس آباد هم وضعیت این سد ۴۰۰ ساله را با ابهام مواجه کرده، اقدامی که به مرور می‌تواند باعث وارد شدن ترک به سد میشود.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
جهانگیری:
بیرون آمدن از مسئله کم آبی امکانپذیر است
یک رسانه فرامنطقه‌ای از دستور پادشاه عربستان برای توقف انتشار مطالب علیه ایران
و احتمال بازگشایی سفارت سعودی خبر داد
سخنگوی دولت در نشست خبری :
روزی می گویم چه موانعی برای انتخاب وزیر زن وجود داشت
علیرضا صدقی
انقلاب و فرزندانش
«ابتکار» از مناسبت های جدید ایرانی ها برای برپایی مجالس شادی گزارش می‌دهد
بهانه هایی برای جشن گرفتن
فعالان سیاسی در گفت‌وگو با «ابتکار» بررسی کردند
مصائب تغییرهویت نسل های انقلابیون
چرا شهرهای بندری ایران آباد نیستند؟
بند‌های پای بندر
برنامه وزارت نفت به سمت توسعه میادین نفتی فراساحلی چرخش می‌کند؟
دریاها چشم به راه سرمایه‌گذاران نفتی
حدیث میرامینی بازیگر سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با «ابتکار»
دیگر سراغ کار‌های کمدی نخواهم رفت
تقاطع تخریب محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی
بی‌آبی به بزرگترین باغ ایرانی جهان رسید
