پنهانکاری دولت درباره درآمد هدفمندی

حسینعلی حاجی‌دلیگانی*- سازمان هدفمندی یارانه‌ها در گزارشی اعلام کرده است که با کسری معادل 11هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه‌ها مواجه است و در ادامه این موضوع، نوبخت مدعی است این کسر هر سال در پرداخت یارانه‌ها تکرار می‌شود و دولت از منابع مالی دیگر خود اقدام به پوشش آن می‌کند. این موضوع اما از نگاه من به هیچ عنوان صحت ندارد و پرداخت یارانه‌ها از محل خود قابل تامین است.
در حالی که سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌کند در سال 43 هزار میلیارد تومان افزایش درآمد از حامل‌های انرژی به دست می‌آورد، بانک مرکزی رقمی معادل 80 هزار میلیارد تومان را اعلام کرده است. حاصل تفریق این دو رقم اعلام‌شده از سوی سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی معادل 37 هزار میلیارد تومان است که رقم بسیار قابل توجهی است.
از سویی دیگر رقم اعلام‌شده از قول بانک مرکزی قابلیت استناد بیشتری دارد و اطمینان به این رقم بیشتر از رقمی است که از سوی سازمان برنامه و بودجه اعلام شده است. حال آنکه با وجود همه ادعاهای مطرح‌شده و دوگانگی در آنچه به گوش می‌رسد، هنوز هم این سوال مطرح است که چرا دولت شفاف‌سازی لازم انجام نمی‌دهد.
به هر روی باید این موضوع را باور کنیم که هر چه شفاف‌سازی بیشتری انجام شود، به نفع اقتصاد کشور در نگاهی کلان است. این موضوع باید به زودی روشن شود که ما‌به‌التفاوت حامل‌های انرژی قبل از هدفمند‌سازی یارانه‌ها و امروز که یارانه‌ها وارد پروسه هدفمندی شده است، چه خواهد شد. قیمت بنزین از لیتری 100 تومان به 400 تومان و در پی آن به 1000تومان افزایش یافت. این افزایش قیمت‌ها نه‌تنها در بنزین بلکه در دیگر حامل‌های انرژی نیز شکل گرفته است.


برای مثال نمی‌توان به سادگی از این موضوع گذر کرد که افزایش قیمت گاز طبیعی، نفت سفید و حتی آب شرب چه تاثیری بر افزایش درآمد دولت دارد. انتظار می‌رود دولت خیلی شفاف و دقیق افزایش درآمد خود را بیان کند. به هر حال این موضوع خیلی پیچیده نیست که چه مبلغی صرف پرداخت یارانه‌ها به مردم می‌شود و چه رقمی در نهایت از این افزایش قیمت‌ها در خزانه باقی می‌ماند.
همچنین این موضوع به وضوح در برنامه ششم توسعه تشریح شده است که همه وجوه حاصل از هدفمند‌سازی یارانه‌ها به طور مستقیم باید به حساب خزانه دولت وارد شود و دولت بر اساس برنامه‌ریزی‌های مالی هزینه‌های مربوط به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات را ارائه دهد و در پی آن به انضباط مالی نزدیک شویم. این یک واقعیت خطرناک است که شاهد هیچ انضباط مالی در روند مالی کشور نیستیم.
اطلاع از شفافیت مالی کشور حق طبیعی مردم است و این شفافیت بهترین راهکاری است که می‌تواند معنی تفاضل‌های بی‌پشتوانه‌ای که از سوی افراد مختلف اعلام می‌شود را بیان کند. تنها در این روش است که ادعای کسری درآمد یا حتی افزایش درآمدی که پشتوانه پرداخت یارانه‌هاست را می‌توان به وضوح درک کرد.هر چند بحث‌های گسترده‌ای درباره کسری بودجه پشتوانه پرداخت یارانه‌ها بیان شده است اما در نهایت معتقدم این کسری به هیچ عنوان واقعی نیست. به اعتقاد من هدفمندی یارانه‌ها نه‌تنها شب عزای دولت نیست بلکه شب عیش آن نیز هست. محاسبه این تفاضل به سادگی نشان می‌دهد اگر هدفمندی یارانه‌ها برای مثال عددی معادل 80 هزار میلیارد تومان به خزانه دولت وارد می‌کند، فقط نیمی از آن به مردم باز‌می‌گردد و نیمی در خزانه باقی خواهد ماند.به هر روی دولت اگر اهداف مربوط به هدفمندی یارانه‌ها را به درستی دنبال کند، نتیجه حاصل از آن بسیار خوشایند خواهد بود و طرح این اصل ابتدا هیچ تضادی با برنامه‌های اقتصادی کشور نداشته بلکه موقعیت بهتری را هم برای مسایل مالی دولت فراهم می‌کند.
* عضوکمیسیون برنامه و بودجه