روزنامه وطن امروز
1396/06/15
جوابیه‌ای بی‌ارتباط با گزارش «وطن‌امروز» درباره سامانه «ستاد»
حسن رضایی: اول اینکه واکنش رئیس محترم مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نسبت به درج مطلبی با عنوان «چرا سامانه ستاد نیامده متوقف شد؟» در شماره 2242 روزنامه «وطن‌امروز» به تاریخ 5 شهریور ماه جاری قابل تقدیر است، هر چند آن واکنش با تاخیری 6 روزه انجام شده باشد! اما بخش قابل توجهی از جوابیه مرکز مذکور به گزارش «وطن‌امروز»، به شرح ویژگی و مزیت‌های «سامانه ستاد» اختصاص یافته و در آن به الگوگیری سامانه ستاد از سامانه‌های مشابه دیگر کشورها و اجرای آن مطابق استانداردهای بین‌المللی اشاره شده است؛ امری که طبیعتا موجب مسرت است. سخن ما در گزارش مذکور ابدا نفی یا اثبات وجود چنان ویژگی‌هایی در سامانه ستاد نبوده است. در ادامه جوابیه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اما اشاره «وطن‌امروز» مبنی بر «متوقف بودن سامانه ستاد»، «اشاره‌ای نادرست و ناشی از عدم شناخت پیش‌نیازهای سیستمی ستاد» خوانده شده است.رئیس محترم مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در ادامه دلیل پیام خطای سامانه ستاد هنگام ورود مخاطب به زیرسامانه‌های آن را ناشی از «عدم نصب زنجیره گواهی‌های الکترونیکی مربوط» دانسته است. لذا ارسال پیام خطا به مخاطب را در این موارد، دلیلی بر متوقف بودن سامانه ندانسته، تاکید می‌کند: «راهنمایی‌های لازم در این‌باره در بخش پیش‌نیازهای سیستمی در صفحه نخست ارائه شده است». بخش دیگری از جوابیه مرکز مذکور نیز به عدم تطابق تغییرات جدید مرورگرهای اینترنتی با برخی «الگوریتم‌های گواهی‌های نصب شده» اختصاص یافته، می‌گوید برای استفاده از نسخ جدید مرورگرها نیز باید قبلا این الزامات در محیط سامانه، بررسی و تست شود.
سخن «وطن‌امروز» اما چه بود؟ ما در بخشی از گزارش مورد اعتراض مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نوشته بودیم: «راه‌اندازی چنان سامانه‌ای طبیعتاً گامی مثبت است، با این حال، با حلوا حلوا کردن دهان شیرین نمی‌شود. به نظر می‌رسد مبارزه با فساد اقتصادی و تاکید بر شفافیت معاملات نهادهای حاکمیتی، بیش از آنکه نیازمند سخن گفتن باشد، محتاج اقدام واقعی، جدی و پیگیر در این حوزه است. سامانه مورد اشاره نیز هنوز به یک‌ماهگی نرسیده، ظاهراً از کار افتاده است و تارنمای مربوط به آن (setadiran.ir)، چند وقتی هست هیچ عملیاتی انجام نمی‌دهد». چنانکه مشاهده میشود، ما توقف سامانه ستاد را بیش و پیش از آنکه به هر چیز دیگری مرتبط کنیم، به از کار افتادن تارنمای مربوط به آن به آدرس setadiran.ir مستند کرده‌ایم. حالا اما رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی می‌گوید برای درک چرایی توقف سامانه ستاد باید به بخش «پیش‌نیازهای سیستمی» در صفحه نخست همان تارنما سر می‌زدید!
سخن این است که در تاریخ مزبور اساسا تارنمایی در دسترس نبوده تا کسی بخواهد در صفحه نخست آن، پیش‌نیازهای مربوط به نحوه ورود و استفاده از سامانه ستاد را مطالعه کند! وانگهی! ما نیازی به ورود به زیرسامانه‌های سامانه ستاد نداشته‌ایم تا دلیل مشاهده پیغام خطا در آن صورت را، «عدم نصب زنجیره گواهی‌های الکترونیکی مربوط» معرفی کنید. تاکید «وطن‌امروز» بر توقف «تارنما»ی مربوط به سامانه ستاد- و نه زیرسامانه‌های آن- را می‌توان در بخش دیگری از گزارش مذکور دید: «طبیعتاً پیش‌فرض جلوگیری از فساد در چنین مواردی، تعطیل نشدن «تارنما»ی مربوط به سامانه مذکور تحت هیچ شرایطی- حتی در شرایط بحرانی مانند زلزله، سیل و...- خواهد بود. حالا وقتی که به فاصله کوتاهی از راه‌اندازی این سامانه، فعالیت آن متوقف میشود، آیا نمی‌توان احتمال وجود زدوبندهای پشت‌پرده در این زمینه را حداقل به عنوان یکی از چندین احتمال ممکن مطرح کرد؟ سوال این است: چرا سامانه‌ای ملی ابتدا با چنان سروصدایی افتتاح میشود و سپس در عرض یک ماه اینچنین متوقف میشود؟»
گزارشگر «وطن‌امروز» در ادامه می‌پرسد: «آیا واقعاً راهکاری برای فعالیت چنان سامانه مهمی که مستقیماً با منافع عمومی ملت سروکار دارد و از قضا در ردیف اولویت اصلی دولت در حوزه اقتصاد هم هست، وجود ندارد؟» با این حال، مسؤولان محترم مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ظاهراً می‌خواهند با نادیده گرفتن اصل موضوع و پر و بال دادن به حواشی فنی مربوط به آن، توقف تارنمای سامانه ستاد در مقطع مورد اشاره را از بیخ و بن انکار کنند. این در حالی است که عکس گرفته شده از صفحه تارنمای مذکور -که توقف کامل فعالیت آن را نشان می‌دهد- در دسترس است. ما در گزارش پیشین نیز گفته بودیم: «اگر قرار است معاملات اقتصادی کشور در اتاق شیشه‌ای قرار گیرد، ابتدا باید اتاقی محکم ساخت. اتاقی که به هر بهانه اعلام نشده‌ای، درش تخته‌شدنی نباشد!»
حالا هم حرف همان است. پس از گزارش «وطن‌امروز» البته مشکل چند روزه تارنمای سامانه ستاد برطرف شده و اکنون می‌توان پیش‌نیازهای استفاده از سامانه را نیز در صفحه نخست این تارنما مشاهده کرد! در عین حال، در مورد استفاده از زیرسامانه‌های سامانه ستاد-در صورت در دسترس بودن تارنمای آن!- ما هم با مسؤولان محترم وزارت صنعت موافقیم که عدم نصب «زنجیره گواهی‌های الکترونیکی مربوط» می‌تواند منجر به ارسال پیام خطا به مخاطب شود. مساله دیگر اینکه درج گزارش «وطن‌امروز» مبنی بر توقف سامانه ستاد در نتیجه از کار افتادن تارنمای مربوط به آن، پس از مشاهده تارنمای مربوط با سیستم‌های کامپیوتری متعدد انجام شده است. سیستم‌هایی که طبیعتاً مرورگرهای مختلفی روی آنها نصب بوده است. اکنون وقتی با همان سیستم‌ها به آدرس تارنمای مذکور می‌رویم، شاهد احیای مجدد تارنما و فعالیت عادی آن هستیم. امری که باید بابت آن از مسؤولان محترم مرکز توسعه تجارت الکترونیکی سپاسگزار بود.
