روزنامه قانون
1396/06/14
يك بام و دوهواي عيسي كلانتري
درحالي كه كارشناسان محيط زيست مخالف سد شفارود بوده‌اند، كلانتري اين سد را تاييد كرده استحداقل انتظار جامعه محيط زيست كشور در حوزه آب اين بود كه كلانتري ديگر جايي براي نفوذ تفكرات سدسازي نگذارد
سدهايي كه ما ساخته‌ايم دو برابر آبي است كه مي‌توانيم ذخيره كنيم. ساده‌ترين نتيجه‌گيري اين است كه بايد 50 درصد سدها را تخريب كنيم
این مساله را نباید با مساله جزیی‌تری مثل چند یوزپلنگ کمرنگ کنیم. آب را نباید قربانی یک گونه گیاهی کنیم. تهدید آب برای کشور، مساله بود و نبود کشور است
در درياچه اروميه، آقاي كلانتري با بسياري از پروژه‌هاي انتقال آب و حتي سدسازي همراهي كردند؛ بدان معنا كه متاسفانه نگاه اكولوژيكي به مسايل محيط زيستي ندارند
تنها منطقه‌اي كه نبايد سدسازي در آنجا صورت گيرد، شمال كشور است. به‌دليل اينكه شمال كشور در طول سال بارندگي رخ مي‌دهد و نيازي به ذخيره آب نيست. استدلال رييس سازمان محيط زيست به هيچ عنوان منطقي نيست كه شمال را از مناطق ديگر كشور استثنا مي‌دانند
آب هست ولي كم هست؛ اين شعاري است كه مسئولان از تريبون‌هاي مختلف آن را فرياد مي‌زنند. «آب، تاريخ هفت هزار ساله ايران‌زمين را به‌مخاطره مي‌اندازد». اين گفته رييس سازمان حفاظت محيط زيست كشور است. عيسي كلانتري بيش از ۷۰ درصد مشکلات محیط زیست كشور را مساله آب مي‌داند و ادامه روند فعلي را خطر برای نظام اعلام كرده است. اما او پس از اين سخنان، اظهار نظر ديگري نيز داشته است:«سدسازی، هم خوب است و هم بد. در جای مناسب خوب و در جای نامناسب بد است اما در شمال کشور با سدسازی موافقم».
شوك جامعه محيط زيست از اظهارنظر رييس
جملاتي مانند سدسازي خوب، موافقت با سدسازي در شمال كشور، موجب شوك و بهت بسياري از فعالان، كارشناسان و استادان محيط زيست كشور شده است. چرا كه يكي از دلايل بحران آبي كشور همين تفكر سازه‌اي اشتباه در مديريت منابع آبي است. به‌گفته وزير پيشين نيرو بيش از دو برابر نياز آبي كشور تاكنون سد احداث شده است و اين آمار نشان‌دهنده عمق بحران در مديريت منابع آبي ايران است. كلانتري درحالي از سدسازي دفاع تمام قدي انجام داده است كه اين روزها كارشناسان و فعالان محيط زيست نسبت به ساخت سد شفارود در شمال كشور بارها اعتراض كرده‌اند و آبگيري آن را فاجعه‌اي همانند گتوند براي ايران مي‌دانند.
نشست خبري يا شوك خبري!
كلانتري روز گذشته در نخستين نشست خبري خود با رسانه‌ها درباره بحران آبي كشور گفت:« در کشور ما بدون اغراق بالای ۷۰ درصد مشکلات محیط زیست، مساله آب است و اگر روند موجود در کشور ادامه پیدا کند مساله آب فقط یک مساله خطر برای نظام نیست، خطر برای تاریخ هفت هزارساله این سرزمین است. این مساله را نباید با مساله جزیی‌تری مثل چند یوزپلنگ کمرنگ کنیم. آب را نباید قربانی یک گونه گیاهی کنیم. تهدید آب برای کشور مساله بود و نبود کشور است.
حالا مثلا تراریخته اهمیتش دربرابر آب بسيار جزیی است، ما نباید مساله اصلی کشور در محیط زیست را قربانی مسائل فرعی کنیم. الان بیش از ۷۵ درصد آب‌های شیرین فسیلی خود را که حاصل صدها سال کار طبیعت در زیر زمین بوده از دست دادیم. اما اصلا اهمیت نمی‌دهیم چرا که نمی‌توانیم این موضوع را تشخیص بدهیم».
ريیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: «سدسازی، هم خوب است و هم بد. در جای مناسب خوب و در جای نامناسب بد است. در دریاچه ارومیه، جلوی سد نازلو را با ۶۷ درصد پیشرفت گرفتم. با نماینده هم درگیر شدیم. سد سیمینه رود را با بیش از ۸۰ میلیارد سرمایه‌گذاری جلوگیری کردم اما در شمال کشور با سدسازی موافقم».
او در پاسخ به این پرسش که آیا جسارت بستن سدها و طرح‌های انتقال آب بدون پیوست محیط زیستی که غیرقانونی اجرا شده‌اند را دارید، گفت:«ما خلاف قانون نمی‌توانیم رفتار کنیم. خیلی خوب است که مطالبات مردمی و خبرنگاران از سازمان پیش‌تر است. باید یک موسسه آینده‌پژوهی در حوزه محیط زیست داشته باشیم.
خیلی راحت محیط زیست را دور می‌زنند
من همه موارد را بلد نیستم اما می‌توانم شما را به کار بگیرم چرا که این افکار شما خیلی خوب است. شما واقعا سختگیرانه برخورد کنید اما ۸۰ میلیون جمعیت می‌خواهد در این کشور زندگی کند. کمک کنید راه حل ارائه بدهیم. نمی‌توانیم فقط «نه» بگوییم. سازمان محیط زیست براي هر طرحی سه ماه فرصت پاسخگویی دارد وگر نه دستگاه اجرایی حق دارد کار خودش را بکند. اگر به دنبال ۱۰۰ برویم ۸۰ را که در دسترس است نيز از دست می‌دهیم. خبرنگاران باید ایده‌آل‌گرا باشند اما واقعیت مدیریتی این نیست. کمکی که شما می‌کنید این است که من نمره‌ام را بالاتر بیاورم و مدیری که می‌خواهد هیچ موردي را رعایت نکند حداقل ۸۰درصد مطالبات را رعایت کند اما باید واقع‌بینی هم داشته باشیم.رشد ۸۰ درصدی قانون است و مقام معظم رهبری هم تاکید داشتند. اگر از آن طرف وزیر راه و وزیر صنایع بگویند مهم‌ترین مانع ما محیط زیست است، اولین قربانی محیط زیست خواهد بود. ما قدرت متوقف کردن آن‌ها را نداریم و خیلی راحت محیط زیست را دور می‌زنند».
۸۰ درصد نیرو و وقتم را صرف آب خواهم کرد
كلانتري درباره درياچه اروميه گفت:« زمانی دریاچه ۳۰ میلیارد متر مکعب آب داشت و کارشناسان گفتند اگر تعادل آبی از دست برود این دریاچه خواهد خشکید. آن زمان سمیناری در حاشیه اطراف دریاچه که همه‌اش زیر آب بود گذاشتیم. آن زمان گفتند آقای کلانتری ما را مسخره کرده آب دریاچه راه‌آهن را گرفته اما ایشان می‌گویند دریاچه به زودی خشک میشود.
من ۸۰ درصد نیرو و وقتم را صرف آب خواهم کرد چرا که می‌دانم با این روند، آب این کشور را سرنگون می‌کند. اگر مصرف آب در کشور کم نشود این کشور نابود خواهد شد. اما وقتی که در سازمان محیط زیست بخش هوا و نیروی انسانی ۲۰ برابر آب بودجه دارد یا بخش فنی دیگری توان و قدرتش ده‌ها برابر مساله آب است یعنی آب در این سازمان جایگاهی ندارد. امروز بیش از ۷۰ درصد مشکل کشور آب است. تنها کشوری در دنیا هستیم که ۱۱۰ درصد آب تجدیدپذیرمان را استفاده می‌کنیم و حتی کشورهای آفریقای شمالی و خاورمیانه هم بیش از ۶۰ درصد آب تجدیدپذیر خود را استفاده نمی‌کند ».
نبايد سدسازي در شمال كشور انجام شود
دكتر حسين آخاني از استادان برجسته محيط زيست كشور با ابراز تعجب از سخنان كلانتري درباره موافقت باسدسازي در شمال كشور به «قانون» گفت:« من از اظهارنظر ايشان تعجب مي‌كنم. تنها منطقه‌اي كه نبايد سدسازي در آنجا صورت گيرد؛ شمال كشور است. به‌دليل اينكه شمال كشور در طول سال بارندگي رخ مي‌دهد و نيازي به ذخيره آب نيست. بنابراين از طريق روش‌هاي سنتي به‌راحتي مي‌توان آب مورد نياز كشاورزي را تامين كرد. استدلال رييس سازمان محيط زيست به هيچ عنوان منطقي نيست كه شمال را از مناطق ديگر كشور استثنا مي‌دانند.
واقعيت اين است كه سدسازي در هر نقطه كشور بد است. اما در برخي شهرها براي تامين نيازهاي شرب شرايط خاصي وجود دارد كه براساس مطالعات دقيق، ارزيابي‌هاي زيست‌محيطي و ارزيابي‌هاي اجتماعي ممكن است تعدادي سد احداث شود و اين مساله اجتناب‌ناپذير است. ولي سدسازي به اين حدي كه در ايران به‌صورت افراطي انجام مي‌شود، اشتباه است و شمال و جنوب كشور نيز از اين مساله مستثنا نيستند».
باوجود مخالفت كارشناسان، كلانتري سد شفارود را تاييد كرد
به‌باور بسياري از كارشناسان محيط زيست، اين اظهارنظر كلانتري چراغ سبزي به سدسازان در كشور است. آخاني در اين‌باره گفت:« اين اظهارنظرها به‌شدت نگران كننده است. حداقل انتظار جامعه محيط زيست كشور در حوزه آب اين بود كه كلانتري، ديگر جايي براي نفوذ تفكرات سدسازي نگذارد. اما متاسفانه با اين سخنان درباره موافقت با سدسازي در شمال كشور، نگراني‌هاي بسياري به‌وجود آمده است.
درحالي كه كارشناسان محيط زيست مخالف سد شفارود بوده‌اند، كلانتري اين سد را تاييد كرده است. در صورتي كه سد شفارود علاوه‌بر اينكه بخش زيادي از جنگل‌هاي خزري را از بين مي‌برد، خسارت‌هاي فراواني نيز به پايين‌دست وارد خواهد كرد. نمي‌دانم استدلال ايشان چيست و چرا اين حرف‌ها را مي‌زنند؛ من هم نگران هستم».
تناقض آقاي رييس درباره آب
صحبت از بحران آب و چراغ سبز به سدسازان تنافض عجيب رييس سازمان محيط زيست كشور است. آخاني با اشاره به اينكه دوگانگي كلانتري در مساله آب نگران‌كننده است، گفت:« كلانتري ممكن است در خيلي موارد با افرادي كه كارسازه‌اي انجام مي‌دهند، همراهي كند. همچنين پرونده او در ستاد احياي درياچه اروميه جالب توجه است. در درياچه اروميه كلانتري با بسياري از پروژه‌هاي انتقال آب و حتي سدسازي همراهي كردند بدان معنا كه متاسفانه نگاه اكولوژيكي به مسائل محيط‌زيستي ندارند.
حال بايد به اين مساله توجه داشته باشند كه به‌عنوان رييس سازمان محيط زيست، اظهارات ايشان در مورد آب بسيار تاثيرگذار است. البته بارها از دغدغه آب و بحران آن سخن گفته‌اند اما به‌نظر مي‌رسد كه اين دغدغه تنها در حد حرف است. كلانتري به‌صراحت اعلام كرده است «كساني كه گتوند را ساختند جنايت كردند و بايد محاكمه شوند». اين درحالي است كه سازندگان گتوند، سازندگان شفارود نيز هستند. سازندگاني كه سدهاي گلستان را ساختند و موجب خشك شدن تالاب ميانكاله شده‌اند».
سدسازي خيانتي به كشور است
آخاني با اشاره به پيامد سدسازي در كشور گفت:« كشور در اين اندازه به سدسازي نياز ندارد. كلانتري به‌عنوان فردي كه معتقد است اين نوع بهره‌برداري از آب باعث نابودي تمدن ايران خواهد شد الان ديگر نبايد استثنا قايل شود. سدهايي كه ساخته شده‌اند چندين برابر توان اكولوژيكي كشور بوده‌اند و درحال حاضر نيز بايد به‌طوركامل متوقف شوند. بايد گروه‌هاي كارشناسي را براي برداشتن سدهايي كه خطرناك هستند، تجهيز كنيم. به‌گفته وزير پيشين نيرو، در حقيقت سدهايي كه ما ساخته‌ايم دو برابر آبي است كه مي‌توانيم ذخيره كنيم. يعني از نظر منطقي، ما دو برابر توان ذخيره‌سازي آب در اين كشور سد ساخته‌ايم. ساده‌ترين نتيجه‌گيري اين است كه بايد 50 درصد سدها را تخريب كنيم. موافقت با ساخت سد جديد ديگر توجيهي ندارد و اين خيانتي به كشور است».
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
