راهبـرد دولـت دوازدهـم برای ارتقای نظام حزبی

مدت‌هاست که کارشناسان سیاسی از لزوم توجه به احزاب در ایران صحبت می‌کنند. رشد و توسعه احزاب منجر به کادرسازی و تربیت مدیران می‌شود. از همین رو دیروز قائم مقام وزیر کشور ‌در گفت‌و‌گویی با ایسنا از لزوم توجه به احزاب  گفت و اظهار کرد: «در دولت دوازدهم تلاش خواهیم کرد تا اثر بخشی نظام حزبی در مدیریت سیاسی کشور ارتقا یابد».
حزب به عنوان یک تجمع سیاسی سازمان یافته با اصول، مرام و مسلک و رویکرد مشخص، از فرآورده‌هاي نظام‌هاي دموکراتیک است. بسیاري از صاحب نظران و جامعه شناسان حوزه سیاست، حزب را عاملی براي پیشرفت و ترقی دموکراسی می‌دانند و به طورکلی دموکراسی را بدون نظام حزبی قوي، غیرممکن می‌دانند. در واقع، هیچ جامعه اي نتوانسته است دموکراسی را بدون وجوداحزاب، حفظ و توسعه دهد.سابقه تشکیل حزب در ایران نزدیک به یک سده است. اما رشد احزاب در کشور در این دوران، به کندي صورت گرفته است. اغلب سیاست پیشگان ایران اعم از اصولگرا و اصلاح طلب از حزب و تحزب به عنوان یکی از ارکان جامعه دموکراتیک یاد می‌کنند.
در دنیای معاصر، احزاب ایفاگر نقشی والا در جوامع هستند و شرط اولیه حکومتهای دموکراتیک، وجود احزاب گوناگون می‏باشد. احزاب سیاسی با کارکردهای متعدد، از جمله گسترش مشارکت سیاسی، مشروعیت، یکپارچگی ملی، مدیریت منازعات و جامعه‏پذیری سیاسی، می‏توانند تأثیر بسزایی در زندگی عمومی‌و سیاسی جامعه برجای بگذارند و با کمک به گسترش آگاهی سیاسی مردم، شهروندان را به زندگی انتقادی، همبستگی و فعالیت جمعی سوق می‌دهد.  فعالیت حزبی در دوران احمدی نژاد به انزوا رفت و به نوعی کارکرد و جایگاه اصلی خود را از دست داد و در دولت او خانه احزاب بسته شد اما در دولت یازدهم دوباره خانه احزاب بازگشایی شد. حسن روحاني در ايام تبليغات انتخابات و در روزهاي آغاز به كار دولت يازدهم همواره بر ضرورت فعاليت احزاب سياسي در كشور تاكيد كرده درست نقطه مقابل دولت احمدي نژاد كه به بهانه اينكه دولتش وامدار هيچ حزب و گروهي نيست نه تنها به فعاليت احزاب بها نداد كه از فعاليت برخي از آن‌ها نيز جلوگيري كرد. بازگشایی خانه احزاب نشان داد دولت علاوه بر رسیدگی به موضوع سیاست خارجی، بر خلاف ادعای مخالفان، نگاه ویژه ای به سیاست داخلی دارد و خانه ای را که به درب آن قفل زدند، تیم سیاست داخلی روحانی با تدبیر و امید قفل آن را باز کردند. حال روز گذشته سخنگوی وزارت کشور از ادامه رویکرد مثبت دولت به احزاب سخن گفت.قائم مقام وزیر کشور گفت: در دولت دوازدهم تلاش خواهیم کرد تا اثر بخشی نظام حزبی در مدیریت سیاسی کشور ارتقا یابد.
سید سلمان سامانی در گفت و گو با ایسنا، در این رابطه اظهار کرد: یکی از اولویت‌های ما در دوره دوم دولت آقای روحانی این است که علاوه بر انسجام بخشی به احزاب موجود و ایجاد فرصت مناسب برای تشکیل احزاب جدید، بتوانیم اثربخشی نظام حزبی در مدیریت سیاسی کشور را ارتقا دهیم و از نظرات و مشورت‌های احزاب در تصمیم گیری‌های وزارت کشور استفاده کنیم.


وی در مورد کیفیت فعالیت احزاب نیز گفت: در مورد نحوه فعالیت احزاب نیازمند بازنگری قانون هستیم تا حدود فعالیت‌ها، حقوق و نقش آفرینی احزاب در فضای سیاسی کشور تعریف شود تا احزاب بدانند تا چه حد می‌توانند در فضای سیاسی کشور کنش‌های خود را انجام دهند و در قبال رفتارهایشان مسئولیت‌پذیری لازم را هم داشته باشند.
 سامانی افزود: لایحه‌ای در این مورد در وزارت کشور تهیه شده که اکنون در دولت است و امیدواریم به عنوان قانون در مجلس هم تصویب شود. وی با بیان اینکه تلاش کردیم افرادی که قصد تاسیس حزب دارند پشت درهای وزارت کشور معطل نشوند، خاطرنشان کرد: 54 حزب در دوره گذشته وزارت کشور مجوز فعالیت گرفتند و با قاطعیت می‌گوییم که هیچ حزبی خارج از فرآیندهای قانونی در وزارت کشور طی چهار سال گذشته معطل نشده و تمامی‌احزاب هم پروانه فعالیت خود را کسب کردند.
سامانی عنوان کرد: یکی از اهداف ما در چهارسال گذشته سر و سامان گرفتن خانه احزاب بود که به نتیجه رسید و خانه احزاب فعالیت خود را آغاز کرد.
 وی افزود: برای توسعه نشاط و آرامش سیاسی در کشور نگاه کلی وزارت کشور این بوده که نشاط سیاسی زمانی ایجاد می‌شود که تکثر و تعدد داشته باشیم و آرامش سیاسی هم زمانی ایجاد می‌شود که این تکثر حول یک محور واحد که قانون، فرمایشات مقام معظم رهبری، اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی‌است ساماندهی شود».
در رابطه با اقدامات مثبت دولت روحانی برای رشد احزاب غلامرضا انصاری به ایرنا می‌گوید: شاید مهم ترین پاشنه آشیل توسعه کشور، تصدی گری و فربه شدن دولت در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
وی افزود: تصدی گری دولت همواره فسادانگیز بوده و رقابت و پویایی را از بین برده است. بهترین نمونه بین‌المللی نگاه صددرصد دولتی به همه امور در بلوک شرق بود که فروپاشی آن را نیز در پی داشت. در داخل ایران هم هر جا که دولت تصدی‌گری کرده پویایی و نشاط از بین رفته است.
قائم مقام حزب اتحاد ملت ایران اسلامی‌ادامه داد: از طرفی نظام جمهوری اسلامی‌ایران متکی به رای مردم است و تعیین سرنوشت مردم از صندوق‌های رای سرچشمه می‌گیرد. داشتن انتخابات بدون احزاب شناسنامه‌دار و فراگیر مانند شنا کردن با دست و پای بسته و خلاف جهت آب در یک رودخانه متلاطم است.
انصاری تصریح کرد: قطعا اگر این آزادسازی‌های سیاسی را به وجود نیاوریم و احزاب مسوولیت پذیر و برنامه محور بر سر کار نباشند، آفاتی که در سال‌های گذشته شاهد آن بوده ایم در جامعه قابل تکرار است.
وی تاکید کرد: دولت یازدهم حرکتی بسیار کند در توسعه سیاسی داشته که لازم است در دولت دوازدهم بسیار پرشتاب‌تر دنبال شود.
این فعال سیاسی یادآور شد: قانون احزاب نیاز به بازنگری جدی دارد و بایست خود کنترلی را در دستور کار خانه احزاب قرار دهیم همان اتفاقی که در صنوف دیگر می‌افتد، یعنی نظارت بر صنوف توسط اتاق اصناف صورت می‌گیرد.
انصاری ادامه داد: از زمانی که این نظارت به خودشان واگذار شد، سلامت بهتری را شاهد هستیم و این سازمان‌های صنفی هم در بعد تقنین قوانین و هم نظارت، خودشان را پالایش می‌کنند.