روزنامه جهان صنعت
1396/06/01
به فکر وصول معوقات بانکی از دانه‌درشت‌ها باشیم؛
علیرضا حائری*- مدت‌هاست که مسوولان بلند‌مرتبه نظام بانکی کشور لبه تیز حملات خود را به سوی نرخ سود سپرده‌های بانکی نشانه رفته و این موضوع را دلیل عدم رونق تولید در کشور قلمداد و ایضا دلیل عدم سرازیر شدن نقدینگی به سوی تولید را جذب سپرده‌های مردم توسط بانک‌ها با اعمال سودهای بالا عنوان می‌کنند.از طرف دیگر عنوان میشود که سیستم بانکی قادر به تامین نقدینگی مورد نیاز تولید نبوده و بنگاه‌های تولیدی با کمبود منابع مالی روبه‌رو هستند لذا تولیدات کشور کاهش پیدا کرده است.آنها عنوان می‌کنند که با کاهش نرخ سود سپرده‌های مردم، اولا سود تسهیلات پرداختی به واحدهای صنعتی کاهش می‌یابد، ثانیا با کاهش جذابیت سپرده‌گذاری در بانک‌ها ناشی از کاهش نرخ سود سپرده‌ها، این منابع به سوی تولید سرازیر خواهد شد.در اینکه با کاهش نرخ سود تسهیلات پرداختی به تولید، قیمت تمام‌شده محصولات باید کاهش پیدا کند، شکی نیست (هرچند با وجود کاهش نرخ تسهیلات بانکی، تا‌کنون شاهد چنین کاهشی نبوده‌ایم) اما برای دستیابی به این هدف نباید مردم و سیستم بانکی را تحت فشار قرار داد. این از وظایف دولت است که در راستای اهداف تعریف‌شده هدفمند‌سازی یارانه‌ها و با تامین بخشی از سود تسهیلات بانکی، به کمک تولید آمده و سهمی در کاهش قیمت تمام‌شده محصولات داشته باشد.اما اینکه چنانچه نرخ سود سپرده‌های مردم در بانک‌ها را کاهش دهیم، این سپرده‌ها به سوی تولید سرازیر خواهد شد، امری محال است .
ممکن است بخشی از این سپرده‌ها از بانک‌ها خارج شده و مشکلات سیستم بانکی را دو چندان کند ولی قطعا به سمت تولید و واحدهای صنعتی سرازیر نشده و بیشتر جذب بازار واسطه‌گری و دلالی شده و بعضا به دام کلاهبرداران خواهد افتاد.
اتفاقا نگهداری این سپرده‌ها در بانک‌ها و تجمیع این سپرده‌های خرد و هدایت آن به سوی سرمایه‌گذاری‌های تولیدی توسط بانک‌ها، بیشتر می‌تواند در جهت حمایت از تولید باشد و از سرگردانی آن در بازار و ایجاد آشفتگی در آن جلوگیری کند که یکی از رسالت بانک‌ها در جذب سرمایه‌های اندک مردم هم همین است.
در هر حال بانک نیز یک بنگاه اقتصادی است و اولین رسالت و ماموریت آن، سود‌آوری به منظور فراهم کردن امکان استمرار فعالیت و توسعه خود است.
تحت فشار گذاشتن سیستم بانکی در جهت تعیین نرخ سود سپرده و تسهیلات و اعمال فشار برای اعطای وام‌های بدون بازگشت، باعث زیاندهی بانک و نهایتا ورشکستگی آنها میشود.
موضوع مهم‌تر، معوقات بانکی است
این مسوولان محترم عمدا یا سهوا هیچ اشاره‌ای به وجود حجم انبوهی از معوقات بانکی که اینک رقم آن از یکصد هزار میلیارد تومان هم فراتر رفته، به عنوان عامل اصلی ناتوانی بانک‌ها در اعطای تسهیلات به واحدهای صنعتی نمی‌کنند و تقریبا هیچ تلاش موثری برای بازگرداندن این منابع عظیم به سیستم بانکی نمی‌کند یا از اقدامات به عمل‌آمده اطلاع رسانی نمی‌کنند.اگر بانک‌ها با کمبود منابع برای اعطای تسهیلات روبه‌رو هستند و برای تامین این منابع، ناچار به دادن سود بالا جهت جذب سپرده‌های مردم هستند، دلیلش همین معوقات بانکی است.معوقاتی که مسوولان رده‌بالای نظام بانکی به خوبی می‌دانند که نزد چه کسانی است، کجاها هزینه و سرمایه‌گذاری شده، آیا تضامین کافی برای ارائه این تسهیلات دریافت شده و اصولا چرا دریافت‌کنندگان این تسهیلات قادر یا مایل به بازپرداخت آن نیستند.
یکی از نمادهای مبارزه با فساد اقتصادی که مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز هست، تعیین تکلیف قطعی معوقات بانکی است .
وصول معوقات از کسانی که در غیر‌تولید سرمایه‌گذاری کردند
با این وجود باز هم عده‌ای تنها راه رونق تولید را در ارائه تسهیلات به ایشان و آن هم با نرخ بهره کمتر می‌دانند تا باز هم حجم معوقات بانکی از این هم که هست، بیشتر شده و امکان وصول آن سخت‌تر.
مسوولان عزیز، اگر به فکر افزایش تولید هستید، اگر به فکر تامین نقدینگی برای استمرار فعالیت بنگاه‌های تولیدی هستید، اگر به فکر رونق اقتصادی و افزایش قدرت خرید مردم هستید، که مطمئنا این‌گونه هست، تمام اولویت کاری خود و تمام هم و غم خود را معطوف به باز‌پس‌گیری بیت‌المال از کسانی کنید که تسهیلات بانکی را دریافت و در جایی غیر از تولید هزینه و سرمایه‌گذاری کرده و اینک هم از باز پس دادن آن امتناع می‌کنند.
کاهش نرخ سود سپرده‌های مردم که عمدتا اندک پس‌اندازی است برای تامین زندگی و امرار معاش دوران پیری یا بازنشستگی ایشان، نه کمکی به رونق تولید می‌کند و نه این سپرده‌های خرد این افراد را راهی واحدهای صنعتی می‌کند .
کاهش درآمد اقشار متوسط و آسیب‌پذیر جامعه به بهای ارائه تسهیلات ارزان‌تر به صاحبان صنایع به صواب نزدیک نیست و بهتر است دولت این هدف را از منابع خودش تامین کند نه از درامد مردم.
بر فرض اینکه با کاهش نرخ تسهیلات، باعث افزایش تولید هم بشویم، وقتی قدرت خرید مردم را کاهش داده‌ایم، باز هم محصول تولیدی متقاضی نداشته و این سیر تسلسل ادامه خواهد یافت و باز هم منجر به تعطیلی واحد تولیدی خواهد شد، البته این‌بار با بدهی بیشتر .
لذا بهتر است به جای اینکه هر روز برای سود سپرده‌های مردم در بانک‌ها خط و نشان بکشیم، فکری اساسی برای وصول معوقات بانکی بکنیم که از اوجب واجبات است .
*کارشناس اقتصادی و دبیر سابق انجمن نساجی ایران
haeri.alireza@yahoo.com
سایر اخبار این روزنامه
روحانی مصوبه شورای عالی اداری را ابلاغ کرد؛
تشدید حضور نظامی آمریکا
کاهش صادرات محصولات کشاورزی کار دست تجارت داد؛
بحران آب، چالش جدی دولت دوازدهم؛
افتتاح بیست‌و‌هشتمین نمایشگاه ملی صنایع‌دستی؛
به فکر وصول معوقات بانکی از دانه‌درشت‌ها باشیم؛
فروشندگان کامپیوتر و لپ تاپ از رشد خرید و فروش در فضای مجازی نگران هستند؛
بلومبرگ: ایران با دلارهای تجاری خود مقابل ترامپ می‌ایستد
ماریوی قارچ‌خور و نادر گلابی‌خور!
اطاعت بانک ها زیر فشار دولت
در گفت‌و‌گو با دکتر قانعی‌راد مشخصه‌های وزیر علوم مناسب مطرح شد؛
استدلال حقوقی برای حل مشکل
گزارش «جهان‌صنعت» از مغایرت احداث پلاسکوی 15 طبقه‌ای با طرح تفصیلی تهران؛
تکلیف حصر را روشن کنید
گشت و گذاری در خاطرات طهران قدیم:
حمله مرگبار به بخشداری پیشین در سیستان‌وبلوچستان
بلومبرگ: ایران با دلارهای تجاری خود مقابل ترامپ می‌ایستد
عدم انتخاب سرپرست برای شهرداری تهران
اژدهای خفته اقتصاد ایران
