میزگرد تحولات منطقه در ارتفاع 36 هزارپا

سفر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به ترکیه که نخستین سفر در عالی ترین سطح از یک مقام نظامی پس از انقلاب اسلامی بود، هفته گذشته کانون توجه رسانه ها و تحلیل گران شد.این سفر به دعوت «خلوصی آکار» رئیس ستاد کل ارتش ترکیه از سرلشکر باقری  انجام شد و او  طی سه روز با عالی ترین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی ترکیه دیدار و درباره آخرین تحولات دوجانبه ومنطقه ای گفت وگو کرد.  این سفر در پایان نیز از سوی مقامات هر دو کشور نتایج بسیار مثبت داشت و موفق ارزیابی شد و برای آن می توان ویژگی هایی برشمرد، ویژگی اول این سفر ، زمان آن است چون زمانی انجام شد که منطقه چالش های جدی و تعیین کننده ای دارد و کاملا در یک نقطه عطف تاریخی و در حال گذار است، از جمله تحولات سوریه که دارای سرنوشت روشنی نیست و به رغم آن که جریانات تکفیری شکست های پی در پی را متحمل شدند اما همچنان حضور دارند، از سوی دیگر عراق در شرایطی بسیار حساس به سر می برد و بحران قطر و یمن هم ادامه دارد که همه این ها نشانه حساسیت و ویژگی زمانی این سفربود. همزمانی سفر با تهدیدهای تجزیه طلبانه در منطقه این همزمانی با تحولات منطقه قابل توجه است. در حالی که تحرکات تهدیدکننده و تجزیه طلبانه ای همچون همه پرسی اقلیم کردستان عراق در حال ظهور است، این سفر می تواند بر روند تجزیه ای که آغاز شده است اثربگذارد؛ موضوعی که در صورت تحقق تابع قاعده دومینو است یعنی از هرجا شروع شود به ترکیه و ایران ختم خواهد شد. ترکیه که آبستن بیشترین حوادث است، بیشترین ضرر را خواهد کرد. البته تغییر ژئوپلیتیک در منطقه می تواند برای همه کشورهای منطقه به نوعی پیامدهای منفی داشته باشد. ملاقات های 2 بازیگر و قدرت تعیین کننده ویژگی دوم سفر، سطح ملاقات های دو بازیگر و قدرت تعیین کننده خاورمیانه بود چرا که ایران و ترکیه در کنار عربستان و حتی رژیم صهیونیستی در حقیقت بازیگران اصلی تحولات منطقه محسوب می شوند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی دیدارهایی در این سطح بین نیروهای مسلح دو کشوراصلا وجود نداشت . به همین دلیل حساسیت دیگری وجود دارد که بعد از حدود 40 سال در چنین سطحی دیدار صورت می گیرد . به همین دلیل این سفر و ملاقات ها در ابعاد مختلف می تواند بسیار مهم ارزیابی شود و چنان چه توافق های صورت گرفته عملیاتی شود قطعا شرایط متفاوتی در مقایسه با گذشته خواهیم داشت. همزمانی با مذاکرات آستانه از ویژگی های دیگر این سفر، همزمانی با مذاکرات آستانه است که بامشارکت روسیه و ترکیه ادامه دارد و به نظر این سفر می تواند مذاکرات آستانه را تقویت کند .  هشدار به عربستان همچنین این سفر هشداری به عربستان بود، عربستانی که همچنان با تداوم تهاجم به یمن دچار توهم قدرت در منطقه شده و توافق بر سر افزایش همکاری های ایران با ترکیه در کنار ناکامی عربستان در فشار به قطر آن را در گوشه رینگ منطقه قرار داده است.اگر به سال پیش برگردیم ترکیه و عربستان در سوریه موضعی متحد داشتند. حالا شکافی میان عربستان و ترکیه به عنوان دو بازیگر منطقه و مهم تر از همه شکافی بین ترکیه و جهان عرب در حال شکل گیری است. پس با این سفر تحولی اساسی در رویارویی های منطقه‌ای اتفاق خواهد افتاد و پازل عربستان در مقایسه با گذشته ضعیف تر خواهد شد . شاید ایران و ترکیه نخواهند هشداری به عربستان بدهند ولی به صورت طبیعی عربستان می تواند از این فضای جدید به نوعی این هشدار را دریافت کند.  میزگردی در ارتفاع 36 هزارپایی بالاخره یکی از مهم ترین و اثرگذارترین سفرهای عالی ترین مقام نظامی ایران پایان یافت و فرصتی پیش آمد تا در مسیر برگشت و در هواپیما به تحلیل آن بپردازم. با رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، فرمانده نیروی زمینی سپاه و معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه میزگردی صمیمی تشکیل دادم. سرلشکر باقری: ایران و ترکیه هم نظرند که   همه پرسی کردستان عراق نباید اتفاق بیفتد رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در پاسخ به این سوال که مهم ترین ویژگی این سفر که در منطقه می تواند بر روابط دو کشور تاثیر بگذارد چیست، گفت: به طور خاص درباره عراق یکی از مهم ترین مسئله هایی که این روزها با آن مواجه هستیم همین احتمال برگزاری همه پرسی در کردستان عراق است که در این زمینه صحبت کردیم. دو کشور هم نظر بودند که اگر این اتفاق بیفتد آغاز یک دوره طولانی از درگیری و آتش در عراق خواهد بود و آثار آن ایران و ترکیه را تحت تاثیر قرار خواهد داد. در این باره نتیجه قطعی این است که حتما دو کشور با این موضوع مخالف هستند و این امر نباید اتفاق بیفتد. زیرا آغاز یک فرایند غلط خواهد بود. جزیره مستقل کردستان چه از طریق زمینی چه از طریق هوایی امکان ادامه حیات نخواهد داشت  از سرلشکر باقری پرسیدم اگر این اتفاق رخ دهد واکنش ایران چه خواهد بود؟ او تاکید کرد: مسئله مربوط به داخل عراق است و قاعدتا ما به طور فیزیکی امکان ورود به کشور دیگری را نداریم، اما نکته ای که وجود دارد این است که کردها باید بدانند در جزیره ای قرار دارند که در اطراف آن کشورهای عراق، ترکیه، ایران و سوریه با این همه پرسی و به اصطلاح رسیدن به استقلال مخالف هستند و چنین جزیره ای راه به جایی نخواهد داشت، یعنی چه از طریق زمینی چه از طریق هوایی امکان ادامه حیات نخواهد داشت. این یک فرایند از پیش شکست خورده است. این تفاهم نظری است که به طور قطعی میان ایران و ترکیه و در سایر جلسات با عراق و سوریه رخ داده است و این اتفاق نظر وجود دارد. سردار باقری در ادامه گفت: مسئله دیگری هم که در عراق وجود دارد، مسئله اقدامات الحشد الشعبی برای کمک به ارتش عراق جهت تصرف تلعفر است و برخی نگرانی ها در بین دوستان ترکیه وجود داشت که آیا مسائل قومی مربوط به ترکمن ها موجب مشکلاتی نخواهد شد که ما نیز برای آنان توضیح دادیم که الحشدالشعبی یک تشکیلات قانونی و بسیج مردمی قانونی در عراق است و به خواست مرجعیت به کمک ارتش آمده و این مسئله در مجلس عراق نیز به تصویب رسیده است. از سوی دیگر از همه اقوام از جمله ترکمن ها در الحشدالشعبی عضویت دارند و از همه مذاهب از جمله اهل سنت نیز در آن حضور دارند و به هیچ وجه حضور الحشدالشعبی در پاک سازی و تصرف یک سرزمین از دست داعش به معنای ورود به جریان های قومی و تغییر بافت قومی یا مذهبی مناطق نیست.  سردار پاکپور: آمریکا و غرب ترکیه را در تله آفساید گرفتار کردند سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه که آن سوی میز نشسته بود، گفت: دوستان ما در  ترکیه متوجه خلأ همکاری های نظامی – دفاعی میان دو کشور شده اند و به این موضوع پی برده اند که برای پر کردن این خلأ نباید وقت تلف شود .فرمانده نیروی زمینی سپاه  درباره سوریه هم گفت : ترکیه به این نتیجه رسیده که به جای کشورهای استکباری از قبیل آمریکا برای حل مسئله سوریه وحتی عراق ملزم به تعامل با ایران است زیرا نگاه این کشورها به منطقه از دیدگاه منافع شان است نه از زاویه ثبات و آرامش؛ به این رویکرد می توان از اظهارات اخیر و مطالب منتشر شده در رسانه های این کشورپی برد . سردار پاکپور تصریح کرد :ایران قبلا برای حل معضل عراق و سوریه  به منظور تعامل با ترکیه خیلی تلاش کرد اما متاسفانه به دلیل فتنه گری برخی ها ترکیه فکر کرد می تواند بدون تعامل با ایران مشکل را حل کند ولی به مرور زمان ترکیه متوجه این مطلب شد که این ایران است که در سوریه و عراق حرف اول را می‌زند ؛ البته ترکیه نگران مرزهای خودش است زیرا به عنوان مثال اوضاع در ادلب به گونه ای است که ممکن است یک میلیون سوری به ترکیه سرازیر شوند و ترکیه هم ظرفیت پذیرش این تعداد را ندارد. آنکارا متوجه حضور آمریکایی ها و تجهیز عناصری که به نوعی دشمن ترکیه محسوب می‌شوند، شده است چون همانگونه که می دانید آمریکایی ها نزدیک به 100 کامیون سلاح به نیروهای کردی در سوریه  داده اند و این موضوع موجب نگرانی آنکارا شده است که مبادا روزی این سلاح ها وارد ترکیه و به سوی آن ها گرفته شود و به نوعی آن ها را در تله آفساید گرفتار کند.  خط و نشان وزارت خارجه درباره بحران آفرینی جدید در منطقه مسئله همه پرسی در اقلیم کردستان محور این میز گرد بود به طوری که معاون آسیا و اقیانوسیه هم گفت: اجازه ایجاد بحران جدیدی را نه به آمریکا نه رژیم صهیونیستی نه سایر قدرت های استعمار گرنخواهیم داد . ابراهیم رحیم پور معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت امور خارجه گفت: بیش از ده جنگ و بحران در منطقه و اطراف دو کشور ایران و ترکیه وجود دارد و ما اجازه ایجاد بحران جدیدی از جمله همه پرسی در اقلیم کردستان عراق را نخواهیم داد.او اضافه کرد: ما با همین لحن با دوستان خودمان در اقلیم کردستان صحبت کردیم و ادامه خواهیم داد و ترکیه هم خوشبختانه همین نظر را دارد و از این نظر این سفر در موقعیت ویژه ای انجام شد.دکتر رحیم پور ادامه داد: هر آن چه از این سفر انتظار داشتیم محقق شد و فکر می کنیم طرف ترک هم از این سفر راضی و خشنود است و همکاری های مشترک ایران و ترکیه را علیه هیچ کشوری نمی داند. وی خطاب به کشورهایی که این سفر را ارزیابی می کنند، گفت: آن ها باید نگاهشان واقع بینانه باشد چون اگر وضعیتی که در منطقه وجود دارد مهار نشود بحران های جدیدی ر اایجاد خواهد کرد و  از جمله این بحران ها همه پرسی در اقلیم کردستان است. با کم کردن ارتفاع هواپیما در آسمان تهران میز گرد ما هم به پایان رسید. اما آن چه همچنان در اوج می ماند اقتدار جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قدرت های منطقه ای است که با این سفر این قدرت نه تنها به رخ فرا منطقه کشیده شد بلکه تلنگری هم به غرب و ناتو بود.